TÂM TÌNH MỤC TỬ THÁNG 1 NĂM 2017
Kính gửi: Quý linh mục, tu sĩ, chủng sinh,
và anh chị em giáo dân Giáo Phận Phan Thiết
Anh chị em thân mến,
Năm 2016 vừa qua đi trong ơn thánh và niềm vui. Tạ ơn Chúa đã ban muôn ơn trên Giáo Phận dọc dài năm thánh Lòng Thương Xót (8/12/2015 - 20/11/2016). Theo dòng thời gian, dẫu không có những biến cố hoành tráng, nhưng vẫn có những sự kiện để lại dấu ấn khó quên: như nghi thức mở và đóng Cửa Thánh tại Nhà Thờ Chính Tòa và Trung Tâm Thánh Mẫu Tàpao; những buổi tôn vinh Lòng Chúa Thương Xót nơi các giáo hạt; nhất là nhịp sống tại các giáo xứ đã đổi thay theo hướng tích cực với con số hối nhân tìm đến tòa giải tội gia tăng, tín hữu lãnh bí tích Thánh Thể đông đúc, và rất nhiều người được đón nhận tình Chúa thương xót qua ơn tha thứ. Như thế, có thể nói châm ngôn “Vui năm hồng ân, quyết canh tân hòa giải; Sống mùa hoán cải, lòng rộng trải yêu thương” mà Giáo Phận đã đề ra lúc khai mạc năm thánh, đã có những âm vang tốt đẹp khi năm thánh được bế mạc. Trên đà lực này, Giáo phận bước vào năm 2017.
1. Khởi đầu năm Dương Lịch
Ngày 1 tháng 1 hằng năm, kết thúc Tuần bát nhật Giáng Sinh, là ngày lễ trọng kính Đức Maria Mẹ Thiên Chúa. Riêng với Phan Thiết, đây là ngày lễ mừng bổn mạng Giáo Phận. Thật vậy, ngay từ ngày khai sinh, Giáo Phận đã được tiến dâng cho Đức Trinh Nữ Maria rất thánh, Mẹ Thiên Chúa, để từ đó mọi con dân trong Giáo Phận có chung một Mẹ để soi bóng tôn vinh học hỏi, cũng như có cùng một Mẹ để yêu thương cầu nguyện cậy trông. Và cũng kể từ đó, năm nào lễ Mẹ Thiên Chúa cũng được Giáo Phận tổ chức không chỉ long trọng xứng với bậc lễ trong phụng vụ thánh, mà còn linh đình phù hợp với niềm vui của mọi thành phần kết nên đại gia đình Giáo Phận. Ngày 1 tháng 1 hằng năm: Lễ Mẹ Thiên Chúa ta ăn lễ mừng. Mọi người sum họp tưng bừng, Câu kinh tiếng hát vang lừng nơi nơi. Họp nhau cảm tạ ơn trời, Qua tay Mẹ, đến với người trần gian. Họp nhau kêu khấn nài van, Mẹ nâng đỡ, sống bình an tháng ngày.
Nhưng ngày 1 tháng 1 hằng năm, còn là khởi đầu cho năm mới dương lịch với những ưu tư lo lắng hướng tới tương lai, chính vì thế Giáo Hội đã chọn ngày này là ngày cầu nguyện cho nền hòa bình thế giới. Trong Sứ điệp hòa bình dịp đầu năm 2017, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói đến một cung cách sống cụ thể, làm tiền đề cho việc xây dựng hòa bình trong gia đình cũng như ngoài xã hội, đó là việc loại trừ bạo động ra khỏi cách cư xử của con người. Có thể xem đây như là nét phác thảo cho bộ Quy tắc ứng xử trên thế giới giữa con người cũng như giữa các quốc gia với nhau, vừa mang tính khuyến cáo để ngăn ngừa đỗ vỡ, vừa mang tính xây dựng nhằm chấm dứt chiến tranh và tái lập hòa bình. Kết thúc sứ điệp, Đức Thánh Cha viết: “Trong năm 2017, ước chi chúng ta có thể nhiệt tình và chủ động hiến thân cho việc loại trừ bạo lực ra khỏi tâm hồn, lời nói và hành động, và cho việc trở nên những người phi bạo lực và kiến tạo những cộng đồng phi bạo lực biết chăm lo cho ngôi nhà chung của chúng ta”.
Như vậy, ngày đầu năm họp mừng bổn mạng Giáo Phận và hướng lên Mẹ là Nữ Vương hòa bình, cách riêng năm nay kỷ niệm 100 năm Mẹ hiện ra tại Fatima (1917-2017), ta hãy sốt sắng hát lên lời kinh: “Mẹ Maria, xin thương đến giáo phận con đây, ban nguồn an bình hiệp nhất yêu thương. Mẹ luôn thăm viếng giúp đỡ mãi giáo phận con đây, trong tình yêu Mẹ, liên kết muôn tâm hồn” (Văn Chi).
2. Chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân
Hưởng ứng chương trình mục vụ ba năm liên tiếp (2017-2019) về gia đình với những điểm nhấn cho từng năm: 2017-chuẩn bị cho người trẻ bước vào đời sống hôn nhân; 2018-đồng hành với các gia đình trẻ; và 2019-đồng hành với các gia đình gặp khó khăn (x. Thư Chung 7/10/2016), năm 2017 này chúng ta dành ưu tiên cho các bạn trẻ đang chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân.
Tình yêu xưa như trái đất, chẳng ai bảo ai, cứ đến tuổi cập kê là nam nữ tìm đến với nhau để xây dựng gia đình. Chuyện tự nhiên và cũng là chuyện đương nhiên. Nhưng hơn khi nào, chuyện yêu đương của người trẻ hôm nay đang trở nên đề tài nhức nhối cho các bậc phụ huynh và những người hữu trách: từ yêu sớm đến yêu vụng; từ yêu qua đường đến yêu hướng đến hôn nhân; tất cả đều được dàn trải ra cho dư luận. Chả thế mà trên mặt báo, người ta gặp thấy nhan nhản những chuyện lẩm cẩm, từ chuyện “tình yêu như bát bún riêu, bao nhiêu sợi bún bấy nhiêu nhì nhằng” cho đến chuyện “bắt cá hai tay, xôi hỏng bỏng không”; từ chuyện ngô nghê “ăn cơm trước kẻng” của cô công nhân cho đến chuyện chả nghiêm túc chút nào của cậu học sinh trung học phổ thông “yêu em cho nó đỡ buồn, đến khi tốt nghiệp anh chuồn về quê”. Chính vì thế, Hội Đồng Giám Mục Việt Nam đề nghị cả một năm, dành cho người trẻ định hướng tình yêu và chuẩn bị tiến tới hôn nhân.
Nói đến hôn nhân, người ta thường nghĩ đến đám cưới. Đám cưới là điểm đến của một tình yêu đúng đắn, nhưng đám cưới thực ra lại là điểm khởi đầu cho đời sống gia đình, không chỉ là định chế xã hội mà còn là ơn gọi, trong đó người nam và người nữ liên kết nên một, trở nên hình ảnh sống động của Thiên Chúa tình yêu và tham dự vào công trình tạo dựng của Thiên Chúa bằng việc sinh sản và giáo dục con cái. Ước mong ý nghĩa cao đẹp này của hôn nhân được các giáo xứ không ngừng tô đậm, các gia đình tín hữu tích cực nêu gương, và các bạn trẻ quan tâm học hỏi, để như logo của năm mục vụ 2017 minh họa, với sự soi dẫn Chúa Thánh Thần, người trẻ nam nữ hôm nay thắng vượt những khó khăn thử thách mà tin tưởng dắt nhau bước vào đời sống hôn nhân. Như thế, hôn nhân không chỉ là tình trạng sống, mà đã trở thành bậc sống được Chúa chúc phúc và được thánh hóa cách riêng bởi bí tích hôn phối.
3. Khai triển cụ thể
Với đối tượng đặc biệt là những người trẻ và điểm nhấn cụ thể là giúp họ chuẩn bị bước vào đời sống hôn nhân, nên chương trình mục vụ tích cực phải khởi đi từ các giáo xứ là nơi các bạn trẻ đang sinh sống hoặc đang tham gia sinh hoạt. Vì thế, ở đây vai trò của các cha Quản xứ là không thể thay thế. Tuy nhiên, để cho các cha Quản xứ thuận tiện điều hành cũng như để cho các bạn trẻ dễ dàng sắp xếp thời gian, xin đề nghị một mô hình học tập chung cho cả Giáo Phận, rồi tùy theo điều kiện cũng như hoàn cảnh riêng mỗi nơi mà linh động tổ chức.
a) Nội dung học tập: giáo lý hôn nhân và gia đình.
Trước khi sống đời hôn nhân, vừa mới lạ vừa phức tạp, người trẻ cần được chuẩn bị về nhiều mặt từ kiến thức đến kỹ năng và nhất là về giáo lý bí tích hôn phối để sẵn sàng chu toàn trách vụ trong bậc sống mới. Về kiến thức và kỹ năng, cha Quản xứ có thể nhờ đến sự trợ giúp của nhà tâm lý và của bác sĩ y khoa; nhưng về giáo lý thì xin cha Quản xứ trực tiếp điều hành với sự cộng tác của đội ngũ giáo lý viên trong giáo xứ. Có thể sử dụng tài liệu Giáo ly hôn nhân và gia đình được soạn thảo bởi Ủy Ban Giáo lý Đức Tin trực thuộc Hội Đồng Giám Mục Việt Nam (xem: http://www.simonhoadalat.com/HOCHOI/GIAOLUAT/HonNhanGiaDinh/00MainMucLuc.htm)
b) Hình thức học tập: theo ba quy mô khác nhau nhưng liên kết chặt chẽ với nhau.
-Quy mô giáo xứ: lớp học giáo lý hôn nhân và gia đình do giáo xứ tổ chức và điều hành theo mô hình chung trong toàn giáo phận.
-Quy mô giáo hạt: có thể có lớp giáo lý “liên giáo xứ” dành cho những giáo xứ nhỏ ở cận kề nhau, nhưng có quá ít học viên hay số giảng viên giáo lý còn thiếu. Ngoài ra tại giáo hạt cũng sẽ diễn ra những buổi sinh hoạt chung mang tính học tập vui tươi, gọi là ĐẠI HỘI. Mong sao các bạn trẻ lớp giáo lý hôn nhân và gia đình trong các giáo xứ sẽ về tham dự đông đủ, vừa học tập kiến thức, vừa chia sẻ kinh nghiệm, và cũng để nối vòng tay lớn cho kỷ niệm hôn nhân sau này.
-Quy mô giáo phận: Ngày 13/8/2017 được chọn làm NGÀY GIA ĐÌNH. Các thành viên lớp giáo lý hôn nhân và gia đình trong giáo phận được mời gọi tề tựu về Trung Tâm Thánh Mẫu Tàpao, dưới sự chủ tọa của Đức Giám mục Giáo phận, để tôn vinh Đức Trinh Nữ Maria trong dịp kỷ niệm 100 năm hiện ra tại Fatima, và xin nhờ sự chuyển cầu của Mẹ, cho tình yêu của các bạn trẻ dành cho nhau được mãi bền chặt và đời sống hôn nhân của các bạn được thắm màu hạnh phúc.
c) Điều phối học tập: Các thành viên Ban Giáo lý và ban Mục vụ gia đình.
Mỗi tháng Ban Giáo lý và Ban Mục vụ gia đình đề nghị một đề tài học tập về hôn nhân và gia đình. Các giáo xứ sẽ nương theo đó mà khai triển trong lớp giáo lý của mình:
-Tháng 1: Ơn gọi hôn nhân trong chương trình của Thiên Chúa
-Tháng 2: Hôn nhân công giáo
-Tháng 3: Giáo luật về Bí tích Hôn phối
-Tháng 4: Hôn nhân khác tôn giáo
-Tháng 5: Sống thời kỳ đính hôn
-Tháng 6: Tình yêu vợ chồng
-Tháng 7: Tính dục và hôn nhân
-Tháng 8: Triển nở trong tình yêu
-Tháng 9: Gia đình là Hội thánh tại gia
-Tháng 10: Linh đạo hôn nhân và gia đình
-Tháng 11: Các bí tích và việc cầu nguyện trong đời sống hôn nhân và gia đình
-Tháng 12: Sinh sản có trách nhiệm và việc giáo dục con cái
Anh chị em thân mến,
Trên đây là những tâm tình ngồn ngộn tràn về, khi giã từ năm cũ bước sang năm mới. Xin tạ ơn vì hồng ân nhận được; xin tạ tội vì lỡ lầm trót phạm; nhưng trên hết vẫn là một tâm tình hiến dâng phó thác. Nhờ lời chuyển cầu của Đức Maria Mẹ Thiên Chúa, Bổn mạng Giáo Phận Phan Thiết, chúng con xin dâng Chúa năm mới với điểm nhấn mục vụ dành cho các bạn trẻ bước vào đời sống hôn nhân. Xin cho các bạn này khám phá ra vẻ đẹp của đời sống hôn nhân và gia đình để can đảm dấn bước vào. Và xin cho những người đồng hành với các bạn này trong suốt quá trình học tập được luôn kiên trì giúp họ thăng tiến trong tình yêu hướng đến hôn nhân, mong kiến tạo những gia đình hạnh phúc.
Phan Thiết, ngày 1 tháng 1 năm 2017
+ Giuse Vũ Duy Thống
Gm. Gp. Phan Thiết