Vắng mặt bất hợp pháp 1 năm khỏi dòng đương nhiên bị trục xuất

Đức Thánh Cha ban hành Tự Sắc qui định rằng một tu sĩ vắng mặt bất hợp pháp khỏi nhà dòng ít là 12 tháng, đương nhiên sẽ bị trục xuất.

G. Trần Đức Anh, O.P. – Vatican

Trình bày lý do

Trong Tự Sắc “Communis vita” (Đời sống chung), ban hành hôm 26/03/2019, Đức Thánh Cha nhắc lại rằng giáo luật buộc Bề trên phải tìm kiếm tu sĩ vắng nhà bất hợp pháp, để giúp đương sự trở về và bền đỗ trong ơn gọi (Xc. Can 665,2). Nhưng nhiều khi Bề trên không thể tìm được tu sĩ vắng mặt ấy. Theo giáo luật, ít là sau 6 tháng đương sự vắng mặt bất hợp pháp như vậy (Xc. Can 696), Bề trên dòng có thể khởi sự tiến trình trục xuất đương sự ra khỏi dòng, theo thủ tục đã qui định (Xc. Can 697). Tuy nhiên khi không biết tu sĩ ấy ở đâu thì thật là khó xác định chắc chắn về pháp luật tình trạng sự kiện.

Quyết định của Đức Thánh Cha

“Vì thế, giữ nguyên những gì luật đã qui định về việc trục xuất sau 6 tháng vắng mặt bất hợp pháp, với mục đích giúp các dòng tuân giữ kỷ luật cần thiết và có thể xúc tiến việc trục xuất tu sĩ vắng mặt bất hợp pháp, nhất là trong trường hợp không thể tìm biết đương sự ở đâu, tôi quyết định liệt kê thêm sự vắng mặt bất hợp pháp kéo dài ít là 12 tháng vào số những lý do tức khắc trục xuất khỏi dòng được nói đến cho đến nay trong khoản giáo luật số 694 triệt 1. Việc trục xuất này tiến hành theo cùng thủ tục được nói đến trong triệt 2 của khoản giáo luật này.

Điều kiện để có hiệu lực

Để có hiệu lực pháp lý, tuyên bố của Bề trên Thượng Cấp về vấn đề này phải được Tòa Thánh phê chuẩn nếu là dòng Tòa Thánh, và nếu là dòng giáo phận thì cần có sự phê chuẩn của Giám Mục giáo phận nơi có trụ sở chính của dòng.

Trong cùng chiều hướng trên đây, Đức Thánh Cha đã thay đổi khoản số 729 của giáo luật liên quan đến các tu hội đời, để áp dùng cùng sự thay đổi đã du nhập trong khoản giáo luật số 694 triệt 1 nói trên.

Công bố

Đức Thánh Cha truyền công bố thay đổi giáo luật này trên báo “Quan sát viên Roma” (Osservatore Romano) của Tòa Thánh và bắt đầu có hiệu lực từ ngày 10/04/2019 tới đây.

Như vậy, khoản giáo luật số 694 từ nay là:

Triệt 1: Các phần tử sau đây kể như đương nhiên bị trục xuất:

1. kẻ đã lìa bỏ tỏ tường đức tin Công Giáo;

2. kẻ đã kết hôn hoặc mưu toan kết hôn, dù là hôn nhân dân sự

3. kẻ đã vắng mặt bất hợp pháp khỏi nhà dòng, theo nghĩa khoản giáo luật số 665, triệt 2, trong 12 tháng liên tiếp, để ý tới tình trạng không tìm kiếm được tu sĩ ấy.

Triệt 2. Trong các trường hợp ấy, sau khi thu thập các bằng chứng, Bề Trên Thượng Cấp cùng với Hội đồng cố vấn không phải chần chờ gì để tuyên bố sự kiện, ngõ hầu sự trục xuất trở thành minh bạch theo pháp lý.

Triệt 3. Trong trường hợp nói ở triệt 1, số 3 (tức là vắng mặt bất hợp pháp 12 tháng), để có công hiệu pháp lý, lời tuyên bố phải được Tòa Thánh phê chuẩn; đối với các dòng giáo phận, việc phê chuẩn thuộc thẩm quyền của Giám Mục nơi có trụ sở chính của dòng”.

Khoản giáo luật số 729 được viết lại như sau:

“Sự trục xuất một phần tử khỏi dòng được thi hành theo qui định của các khoản giáo luật số 694,1, 1 và 2 và số 695. Hiến pháp cũng phải qui định các lý do khác để trục xuất, miễn là các lý do ấy phải trầm trọng cân xứng, xuất hiện ra ngoài, có thể qui trách và có thể chứng minh theo pháp lý. Và ngoài ra phải theo thủ tục được qui định trong các khoản giáo luật từ 697-700. Quy định của điều 701 cũng được áp dụng cho kẻ bị trục xuất”.