Lược Sử Giáo Xứ Thanh Tâm, 60 năm hình thành và phát triển.
Thứ sáu - 19/02/2021 20:09
"GIÁO XỨ THÁNH TÂM, LỚN LÊN TRONG BOM ĐẠN” Lược Sử Giáo Xứ Thanh Tâm, 60 năm hình thành và phát triển.
Tháng 6 năm 2021, dịp lễ Thánh Tâm, Bổn mạng, Giáo xứ Thánh Tâm mừng Ngọc Khánh thành lập. 60 năm là thời gian đẹp trong lịch sử đời người, là thời gian quý trong lịch sử một tổ chức. Đến tuổi 60, người ta mừng thọ. 60 năm hình thành và phát triển của một tổ chức, người ta mừng lễ ngọc. Hôm nay, Thánh tâm có gần 3.000 giáo dân với nhiều sinh hoạt phong phú về phụng vụ, với mục vụ sống động các giới đoàn và khá đầy đủ cơ sở vật chất như: nhà thờ, tháp chuông, nhà xứ, nhà giáo lý, hội trường, đài Đức Mẹ, đài Thánh Giuse, đài Lòng Thương Xót, Đất Thánh. Giáo xứ đã đóng góp cho Giáo hội 15 người con ưu tú, trong đó có 4 Linh mục dòng, 1 Nam tu, 2 Chủng sinh và 8 Nữ tu. Nhìn lại hành trình 60 năm, có được thành quả hôm nay như những bó lúa nặng hạt để không bao giờ quên ơn những người đã gieo trong gian truân, trồng trong vất vả. Nhìn lại hành trình 60 năm, như là một nhắc nhớ về cội nguồn “con người có tổ có tông, như cây có cội như sông có nguồn”. Nhờ đó mà mọi thành viên trong Giáo xứ luôn tâm niệm rằng “Ăn quả nhớ kẻ trồng cây”.
Ban Thường Vụ Hội Đồng Giáo Xứ xin giới thiệu lược sử giáo xứ với chủ đề "Giáo xứ Thánh Tâm, lớn lên trong bom đạn” với 2 cột mốc thời gian dễ nhớ: 40 năm hình thành thời chiến tranh và 20 năm phát triển thời hòa bình.
I. 40 năm: Hình thành và lớn lên trong thời chiến tranh và từng bước được củng cố.
Giáo xứ được thành lập vào năm 1961, thời chính phủ miền Nam mở dinh điền. Một số dân di cư năm 1954, từ các nơi như: Trảng Lớn (Tây Ninh), Xóm Mói (Gò Vấp – Sài Gòn), Hố Nai - Biên Hòa đến miền đất mới lập nghiệp. Lúc đó địa phương này được gọi là Khu Dinh Điền II - Vụ Nghĩa thuộc huyện Hoài Đức, tỉnh Bình Tuy. Lúc đầu chưa có linh mục coi sóc, những người Công giáo tự liên kết với nhau thành một họ đạo sớm tối kinh hạt và làm nhà nguyện tạm., bà con giáo dân lên mời cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi quản xứ Dinh điền I – Vụ Nghĩa đến dâng Thánh lễ các ngày Chúa Nhật và lễ trọng. Năm 1962, cha Phêrô Nguyễn Văn Học được cử về làm chánh xứ tiên khởi giáo xứ Dinh Điền II - Vụ Nghĩa. Và từ đó Giáo xứ đổi tên là Giáo xứ Chính Tâm II. Đến năm 1963, cha Phêrô Học cùng với giáo dân bắt đầu dựng một ngôi Thánh dường kiên cố có diện tích 14m x 45m. Khi đang xây dựng mới được khoảng 2/3 công trình, thì chiến cuộc nơi đây bùng nổ dữ dội, cha sở và giáo dân phải khăn gói lên đường đi lánh nạn nơi khác để tránh đạn bom, vì thế công trình xây dựng nhà thờ vẫn đang dở dang. Mãi đến 10 năm sau, năm 1973, khi tình hình chiến cuộc đã lắng dịu, an ninh tạm vãn hồi, giáo dân trở về thì Thánh đường đã bị phá hủy, chỉ còn trơ trụi lại khu nền Nhà thờ và một mảng tường bê tông cốt thép mặt tiền đường, cha sở cũng vắng bóng. Khi thấy giáo dân đã trở về khá đông, linh mục Gioan Baotixita Hoàng Kim Điền đang làm cha sở Chính Tâm I, nên ngài quan tâm đến giúp dâng lễ vào ngày Chúa Nhật và lễ trọng và làm mục vụ. Ngài hướng dẫn bà con dựng một ngôi nhà Nguyện tạm bằng gỗ lợp tôn có diện tích 8m x 24m, nơi đây cũng làm lớp học dạy văn hóa và giáo lý cho con em trong giáo xứ. Năm 1974, linh mục Gioan Baotixita Hoàng Thanh Huê được bổ nhiệm về làm cha sở Giáo xứ Chính Tâm II, nhưng khoảng 2 tháng sau thì chiến cuộc lại bùng nổ ác liệt, cho nên ngài và giáo dân lại phải một lần nữa khăn gói dắt nhau chạy về Bình Tuy để tránh nạn, bỏ lại tất cả ruộng vườn và hoa màu vừa mới thu hoạch xong. Sau ngày 30/04/1975, khu Dinh Điền II – Vụ Nghĩa được thay đổi tên là Khu kinh tế mới Trà Tân 2, xã Trà Tân, huyện Đức Linh, tỉnh Thuận Hải. Dân chúng từ nhiều nơi quy tụ về để xây dựng vùng kinh tế mới, nên số giáo dân lên đến hơn 4.000 nhân danh.Vì hoàn cảnh kinh tế chật vật, chính trị phức tạp, sinh hoạt tôn giáo khó khăn, Ngôi nhà Nguyện bị trưng dụng làm trường học, nên nhiều gia đình đã nơi này để đi tìm đất khác lập nghiệp. Đến năm 1977, chỉ còn lại 50 gia đình với khoảng 300 nhân danh, sống âm thầm rải rác với tâm trạng sợ sệt lo âu. Lúc đó ông Giuse Maria Lưu Văn Thư đã âm thầm đến liên lạc từng gia đình Công giáo để động viên khích lệ anh em sống đạo. Sau đó qua bên Tân Hữu – Đồng Nai cách khỏang 1 km, liên hệ với thầy Giuse Lê Như Sắc thuộc giáo phận Xuân Lộc, xin được giúp đỡ về tinh thần và kể từ đó, các ngày Chúa Nhật và lễ trọng giáo dân qua Tân Hữu để tham dự các buổi phụng vụ Lời Chúa cho đến năm 1991. Đến năm 1986, khi Nhà ước có chính sách đổi mới và cởi mở hơn, công việc làm ăn được tự do nên có nhiều gia đình từ miền Bắc, miền Trung đã đến lập nghiệp, số giáo dân đã tăng nhiều, sinh hoạt tôn giáo cũng được dễ dàng hơn. Giáo xứ từng bước được củng cố và thành lập 4 giáo khu phân chia theo các đội sản xuất. Ngày 27.10.1987 trở thành ngày trọng đại của giáo xứ khi được lần đầu tiên được Đức Cha Nicôla Huỳnh Văn Nghi, Giám Mục GP Phan Thiết, nhân dịp kinh lý vùng Võ Đắt ghé thăm. “Phải vững đức tin, đừng sợ hãi”, câu nhắn nhủ của Ngài trở thành nguồn an ủi, động viên và khích lệ tinh thần toàn giáo xứ. Ngày 24.04.1989, giáo xứ được Đức Cha Nicôla ghé thăm lần thứ hai. Dịp này, ngài chuẩn nhận cho giáo xứ được nhận Thánh Tâm Chúa Giêsu làm Bổn mạng và đổi tên thành Giáo xứ Thánh Tâm. Các giáo khu được nhận thánh Bổn mạng là Giuse, Mông Triệu, Phêrô Đa và Kitô Vua. Ngày 03/03/1991, bà con giáo dân mượn nhà ông Ngô Đình Nam dâng Thánh lễ dưới mái tole trong vườn xoài, đến ngày Lễ Thánh Cả Giuse 19.03.1991, Cha Phaolô Lê Quang Luân, Quản xứ Chính Tâm về dâng Thánh lễ đầu tiên cho bà con Thánh Tâm tại “Nhà thờ Vườn xoài”.
Đến tháng 12/1992, Lm Phêrô Nguyễn Đình Sáng được bổ nhiệm làm phó xứ Chính tâm. Năm 1994, ngài làm quản xứ Chính Tâm và quản nhiệm xứ Thánh Tâm. Ngài đã đào tạo một lớp Giáo lý viên, sau đó thành lập các Giới và các Hội đoàn để nâng cao tinh thần phục vụ, học hỏi và chia sẻ đức tin. Thành lập các Giới như Gia trưởng, Hiền mẫu, Giới trẻ, Thiếu Nhi Thánh Thể, và các hội đoàn Lêgiô, Têrêxa. Cũng thời gian này ngài đã thành lập giáo họ Hiển Linh nay là Giáo xứ Nam Hà.
II. 20 năm: Xây dựng phát triển và truyền giáo
Ngày 24.09.1998, Linh mục Phêrô Hoàng Văn Thinh được bổ nhiệm làm Cha sở Thánh Tâm. Ngày 17.02.2000, Đức Cha Nicôla đến dâng Thánh Lễ đặt viên đá đầu tiên xây nhà thờ mới và nhà xứ. Ngày 30.05.2001, Đức Cha Nicola đến dâng thánh lễ cung hiến Nhà thờ. Cùng với việc xây dựng nhà thờ, nhà xứ, cha Phêrô cũng chú tâm đến việc tổ chức các Hội đoàn, ngài đã thành lập Huynh đệ đoàn Phan Sinh Tại Thế. Đến tháng 11/2009, ngài tiếp tục xây dựng tháp chuông và ngày 12/03/2010, khánh thành tháp chuông. Cha Phêrô Thinh tiếp tục xây dựng Nhà thờ Họ Hiển Linh. Ngày 25 tháng 6 năm 2008, Đức Cha Phaolô Nguyễn Thanh Hoan đã đến dâng thánh lễ đặt viên đá đầu tiên xây dựng Nhà thờ Họ Hiển Linh. Ngày 16/2/2011, Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống đã đến dâng Thánh lễ Tạ ơn cung hiến Nhà Thờ mới, cũng trong dịp này Đức Cha Giuse công bố quyết định nâng lên thành Giáo xứ Nam Hà.
Dấu ấn lịch sử, kỷ niệm 50 năm hình thành và phát triển, vào tháng 6 năm 2011, Đức Cha Giuse đã đến Nhà thờ Thánh Tâm chủ tế thánh lễ tạ ơn mừng Kim Khánh thành lập giáo xứ.
Ngày 26/06/2012, Linh mục Giacôbê Nguyễn Minh Luận được bổ nhiệm làm cha sở Thánh Tâm. Ngài củng cố các đoàn thể, các ca đoàn, đồng thời sửa sang lại nhà xứ, làm lại sân bê tông trong khuôn viên Nhà thờ. Ngày 15/04/2015, ngài khởi công xây dựng nhà giáo lý. Ngày 30/05/2016, Đức Cha Giuse Vũ Duy Thống đã đến làm phép nhà và dâng thánh lễ tạ ơn. Sau đó, ngài bắt đầu công việc sữa sang Nhà Xứ, sau 2 tháng thi công đến ngày 29/04/2018 đã hoàn thành.
Tháng 9 năm 2019, Đức cha Tôma Nguyễn Văn Trâm, Giám Quản Tông Tòa Giáo Phận Phan Thiết thuyên chuyển cha Giacôbê về làm quản xứ Tân lập và ngài bổ nhiệm cha Giuse Nguyễn Hữu An làm quản xứ Thánh Tâm. Ngày 26/10/2019, Đức cha Tôma đưa cha Giuse về nhận giáo xứ. Thăng tiến các sinh hoạt đạo đức truyền thống mà các vị tiền nhiệm đã tạo lập, cha Giuse còn giúp sửa sang lại nhà Thờ, cung thánh và khuôn viên nhà Thờ, xây đài Thánh Giuse, đài Đức Mẹ, đài lòng thương xót Chúa, chỉnh trang Đất Thánh và mở ra các sân chơi cho thiếu nhi giới trẻ…
III. Hướng về tương lai
Nhìn lại đôi nét lược sử về giáo xứ qua 60 năm hình thành và phát triển để cùng tạ ơn Thiên Chúa quan phòng, tri ân bao bậc tiền bối đã dày công xây đắp, giáo xứ mới có được thành quả như hôm nay. Thánh Tâm hiện có 5 giáo họ: Giuse – Mông Triệu – Phêrô Đa – Kitô Vua – Mẹ Vô Nhiễm, với 3.000 giáo dân, sốt sắng các sinh hoạt phụng vụ và 4 giới Gia trưởng, Bà mẹ, Giới trẻ và Thiếu Nhi phong phú sinh hoạt mục vụ. Các hội đoàn sinh hoạt năng động như Giáo lý viên, Lêgiô, Têrêxa, Phan Sinh Tại Thế, Caritas, Lòng Chúa Thương Xót và 4 Ca đoàn.Cộng đoàn Nữ tu Mến Thánh Giá Phan thiết phục vụ từ năm 2001, góp phần vào sinh hoạt mục vụ của giáo xứ. Thánh tâm là xứ đạo cửa ngỏ đi vào Hạt Đức tánh, phía tây giáp giới giáo xứ Tân hữu Giáo phận xuân lộc.Một xứ đạo thuần nông, bà con làm rẫy làm vườn, sinh ra và lớn lên thời chiến tranh ly loạn, nhờ ơn Chúa phù trợ, giáo xứ ngày một phát triển và vững mạnh như hôm nay. Thánh Tâm đã sinh ra người con Nam Hà từ năm 2011. Hy vọng rằng tương lai sẽ có thêm một người con thứ hai là Họ Mẹ Vô Nhiễm. Ngày 16.8.2020, Đức cha Giuse Đỗ Mạnh Hùng, Giám mục Giáo phận đã đến thăm mục vụ và ban phép thêm sức cho các em thiếu nhi. Ngài khen tặng những thành quả thiêng liêng cũng như các sinh hoạt mục vụ và cầu chúc cho giáo xứ thăng tiến mọi mặt trên hành trình sống đạo, loan báo tin mừng. Cộng đoàn Thánh tâm, nguyện xin Thiên Chúa giàu tình thương ban phúc lành cho mọi người gần xa đã góp công góp của, góp cảm tình và mọi thứ giúp đỡ khác vào việc xây dựng những công trình phục vụ lợi ích chung, nhất là những công trình nhằm phát triển chiều kích thiêng liêng tại miền đất Đông Hà thân yêu này.