Thứ Sáu tuần 4 Phục Sinh.
"Thầy là đường, là sự thật và là sự sống".
Lời Chúa: Ga 14, 1-6
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ rằng: "Lòng các con đừng xao xuyến. Hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy. Trong nhà Cha Thầy có nhiều chỗ ở, nếu không, Thầy đã nói với các con rồi; Thầy đi để dọn chỗ cho các con. Và khi Thầy đã ra đi và dọn chỗ các con rồi, Thầy sẽ trở lại đem các con đi với Thầy, để Thầy ở đâu thì các con cũng ở đó. Thầy đi đâu, các con đã biết đường rồi".
Ông Tôma thưa Người rằng: "Lạy Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, làm sao chúng con biết đường đi?"
Chúa Giêsu đáp: "Thầy là đường, là sự thật, và là sự sống. Không ai đến được với Cha mà không qua Thầy".
SUY NIỆM 1: Thầy là đường
Suy niệm:
Sách Công vụ Tông đồ có một lối nói đặc biệt để chỉ Kitô giáo.
Tôn giáo mới này được gọi Đường của Chúa (Cv 18, 25-26),
hay thường xuyên hơn, được gọi là Đường (Cv 19, 9. 23; 22, 4; 24, 14. 22).
Sách Công vụ cũng có lối nói đặc biệt để chỉ các Kitô hữu.
Họ được gọi là những người thuộc về Đường (Cv 9, 2),
và họ đã chịu bách hại vì theo con đường này, theo Đạo này.
Trong bài Tin Mừng hôm nay,
chúng ta nghe Đức Giêsu nói: “Chính Tôi là Đường” (c. 6).
Phải chăng vì thế Kitô giáo được sách Công vụ gọi là Đường của Chúa,
và các Kitô hữu đầu tiên được gọi là những người thuộc về Đường?
Đối với Kitô hữu, theo đạo chính là theo một Con Đường.
Con Đường ấy không phải chỉ là một số lễ nghi hay giáo lý phải giữ,
cũng không phải là những minh triết khôn ngoan phải theo.
Con Đường ấy hiện thân nơi một con người.
Theo đạo chính là theo Con Đường mang tên Giêsu,
là gắn bó sống chết với Giêsu, chia sẻ sứ mạng của Giêsu,
Con Thiên Chúa làm người bằng xương bằng thịt.
Đức Giêsu không chỉ là người dẫn đường.
Chính Ngài là Đường, là Đạo.
Hơn thế nữa, Ngài là Con Đường duy nhất dẫn ta đến với Chúa Cha.
“Không ai đến với Chúa Cha mà không qua Thầy” (c. 6).
Phải qua Con Đường Giêsu chúng ta mới vào được thế giới của Thiên Chúa,
bởi lẽ chỉ Đấng từ trời xuống mới có thể đưa chúng ta lên trời.
Ngày nay người ta nói đến nhiều con đường khác để được cứu độ.
Nhưng con đường nào cũng phải đi qua Con Đường Giêsu.
Nơi Con Đường này chúng ta gặp được Sự Thật trọn vẹn về Thiên Chúa.
Nơi đây chúng ta gặp được Sự Sống viên mãn của chính Thiên Chúa.
Khi các môn đệ xao xuyến vì đến giờ chia tay,
Thầy Giêsu cho biết Ngài đi về với Cha để dọn chỗ cho họ (c. 2).
Chỗ ở vĩnh viễn của họ là nơi Thầy trò được ở với nhau mãi mãi.
“Thầy lại đến và đem anh em về với Thầy,
để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó” (Ga 14, 3; x. 12, 26; 17, 24).
Thiên đàng là nơi Thầy trò được ở bên nhau, không gì ngăn cách nổi.
Tình Thầy trò đã bắt đầu ở đời này và sẽ kéo dài đến vĩnh cửu.
Là người theo Đạo Giêsu, chúng ta biết mình từ đâu đến và sẽ đi đâu.
Chúng ta không đi loanh quanh cho đời mỏi mệt.
Chúng ta biết hạnh phúc đang chờ mình ở cuối đường.
Nhưng nếu chúng ta không có tình bạn thiết thân với Giêsu ở đời này
thì vào thiên đàng để làm gì?
Cầu nguyện:
Con đã yêu Chúa quá muộn màng!
Ôi lạy Chúa là vẻ đẹp vừa cổ kính,
vừa luôn mới mẻ,
con đã yêu Chúa quá muộn màng!
Bấy giờ Chúa ở trong con
mà con thì ở ngoài,
con cứ chạy đi tìm Chúa ở ngoài.
Con thật hư hỏng,
khi chạy theo các thụ tạo xinh đẹp.
Bởi thế, bấy giờ Chúa ở với con
mà con lại không ở với Chúa.
Các thụ tạo xinh đẹp kia cứ giữ con ở xa Chúa,
trong khi chúng hiện hữu được là nhờ Chúa.
Chúa đã gọi con, đã gọi to
và phá tan sự điếc lác của con.
Chúa đã soi sáng
và xua đi sự mù lòa của con.
Chúa đã tỏa hương thơm ngát
để con được thưởng thức,
và giờ đây hối hả quay về với Chúa.
Con đã nếm thử Chúa
và giờ đây con đói khát Người.
Chúa đã chạm đến con,
nên giờ đây con nóng lòng
chạy đi tìm an bình nơi Chúa. Amen. (Thánh Âu-Tinh)
Lm. Ant. Nguyễn Cao Siêu SJ.
SUY NIỆM 2: ĐƯỜNG SỰ SỐNG
(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)
Đức Phật bi quan vì thấy con người đắm chìm trong vòng xoáy khắc nghiệt của sinh, lão, bệnh, tử. Nên Phúc, Lộc, Thọ mãi mãi là niềm mơ ước của con người. Mơ ước chỉ là mơ ước. Vì chưa ai tìm ra con đường đến được nơi ước mơ. Nhưng hôm nay Chúa Giê-su loan báo một lời làm nức lòng con người. Sáng lên niềm hi vọng: “Chính Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống”. Chúa là đường. Đi theo Chúa ta sẽ đến nơi. Chúa là sự thật. Đi theo Chúa ta không lo bị lầm lạc. Chúa là sự sống. Sống với Chúa ta không bao giờ chết. Và còn hơn nữa ta sẽ được hạnh phúc. Vì đó là thiên đàng. Thiên đàng là nơi Chúa Giê-su ở với Chúa Cha. Đây không còn là ước mơ. Nhưng là hiện thực. Vì chính Chúa chuẩn bị chỗ cho ta ở thiên đàng. “Trong nhà Cha Thầy có nhiều chỗ ở; nếu không, Thầy đã nói với anh em rồi, vì Thầy đi dọn chỗ cho anh em. Nếu Thầy đi dọn chỗ cho anh em, thì Thầy lại đến và đem anh em về với Thầy, để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó”.
Tuy nhiên đi theo Chúa không phải dễ dàng. Vì có những thế lực ma quỷ luôn tìm cách chặn đường. Bằng gian dối. Bằng chết chóc. Chính Chúa Giê-su đã phải chiến đấu để mở ra con đường sự thật và sự sống.
Thế gian là gian dối. Muốn bịt miệng sự thật. “Tuy không thấy Người có tội gì đáng chết, họ vẫn đòi Phi-la-tô xử tử”. Người Do thái dùng chứng gian tố cáo Người. Phi-la-tô biết Người vô tội. Nhưng vì sợ người Do thái, ông phải kết án Chúa. Để đánh lừa lương tâm, ông rửa tay và nói: “Ta vô can trong việc đổ máu người này” (Mt 27,24). Gian dối cấu kết với gian dối để tiêu diệt sự thật.
Người chết liên minh với người chết để tiêu diệt sự sống. “Sau khi thực hiện tất cả mọi điều Kinh Thánh chép về Người, họ đã hạ Người từ trên cây gỗ xuống và mai táng trong mồ”. Hơn nữa họ còn đòi Phi-la-tô niêm phong và cho lính canh gác ngôi mộ. Người sống phải canh giữ người chết. Nhưng chính họ mới là người chết. Vì họ không ngăn nổi sự sống. Chúa Giê-su đã phá tung cửa mồ. Sáng láng bước ra. Vì “Thiên Chúa đã làm cho Người trỗi dậy từ cõi chết”.
Chúa Giê-su đã mở ra con đường. Người là con đường dẫn đến sự thật và sự sống. Đi theo Người ta cũng phải chiến đấu với các thế lực gian dối và sự chết. Nhưng ta hãy tin tưởng. Vì Chúa đã chiến thắng. Chúa là sự thật. Nên đã chiến thắng gian dối. Chúa là sự sống. Đã chiến thắng thần chết.
SUY NIỆM 3: Ðường về quê trời
Khi tìm giải đáp cho một bài đố tìm đường từ một khởi điểm dẫn tới một địa điểm được yêu cầu thì người tham dự thường lúng túng, vì có quá nhiều đường có thể dẫn tới nơi nhưng thực sự lại dẫn đến ngõ cụt. Nhưng nếu tinh ý quan sát một chút, người ta có thể thấy công việc tìm kiếm dễ như trở bàn tay. Ðó là thay vì bắt đầu từ điểm khởi hành với nhiều ngõ rẽ, chúng ta hãy bắt đầu từ nơi đến rồi đi ngược lại. Với phương pháp này ta sẽ dễ dàng tìm ra con đường ngắn nhất dẫn đến nơi phải đến.
Như vậy, điều quan trọng không phải là biết đường không mà thôi, mà còn là và nhất là biết nơi mình đến, cần biết nơi mình đến trước khi bắt đầu đi. Khi hỏi Chúa Giêsu: "Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, thì làm sao chúng con biết đường đi tới", thánh Thomas tông đồ đã lý luận theo cùng một nguyên tắc như nói trên.
Nhưng trường hợp mà thánh Thomas tông đồ đặt ra xem ra như không cần thiết nữa, nếu người tìm đường có được mối liên lạc thân tình với chính Ðấng là Ðường, là sự Thật và sự Sống. Chúa Giêsu đã mạc khải cho các đồ đệ của Ngài biết nơi phải đến và con đường dẫn đến đó là chính Ngài: "Thầy là Ðường, là sự Thật và là sự Sống". Vậy, điều quan trọng nhất là theo Ngài, sống kết hiệp với Ngài, đừng rời xa Ngài, nhất là khi gặp gian nan thử thách. Chúa đã cảnh tỉnh trước các môn đệ: "Tâm hồn các con đừng xao xuyến, hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy".
Ðường về quê trời có nhiều thử thách nhưng người đồ đệ có thể vượt qua dễ dàng nếu biết để cho Chúa hướng dẫn, để cho Chúa đưa mình đến nơi Chúa muốn. Bí quyết căn bản của đời sống Kitô là để cho Chúa tự do hướng dẫn mình đi, là biết cộng tác với ơn Chúa, là để cho Chúa Giêsu Kitô chiếm hữu như thánh Phaolô tông đồ ngày xưa, ngài đã bộc lộ cho những người con tinh thần của ngài bí quyết đời Kitô, đó là: "Tôi sống nhưng không phải là tôi sống, mà chính Chúa Kitô sống trong tôi. Kiếp sống tôi đang sống, tôi muốn sống trong niềm tin hoàn toàn vào Ðấng đã yêu thương tôi và trao nộp chính mình cho tôi".
Lạy Chúa Giêsu Kitô Phục Sinh, Chúa đã nêu chỉ cho chúng con biết đường dẫn về quê trời, đường dẫn chúng con đến nguồn hạnh phúc thật. Nhưng còn có một điều cần, đó là sự cộng tác của chúng con. Chúng con cần tin tưởng vào Chúa, cần để Chúa hướng dẫn cuộc sống mình. Nếu chúng con tự phụ, ỷ lại vào sức riêng mình, thì chúng con sẽ làm hư chương trình của Chúa. Xin Chúa thương ban ơn giúp chúng con thay đổi tâm thức và thay đổi con tim mỗi ngày một trở nên vâng phục và cộng tác tích cực với sự hướng dẫn của Chúa.
(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)
SUY NIỆM 4: Dọn chỗ cho anh em
Khi chúng ta có những dự tính tương lai, khi chúng ta mơ ước về ngày mai, chúng ta rất hay hy vọng tìm được một chỗ tốt nào đó cho mình gửi tấm thân tàn để sống những ngày còn lại. Hay một ngôi mộ yên mả đẹp cho nắm xương tàn.
Ngày nay, người ta đang hy vọng xây những dẫy nhà chung cư tiện nghi để giải quyết những nhà ổ chuột cho hàng ngàn gia đình. Ai cũng mong muốn có một chỗ ở mới, những láng giềng lân cận tốt. Ai cũng khao khát được ở ngôi nhà của riêng mình với những tiện nghi theo kiểu mới, hợp thời trang, giữa khu vườn có phong cảnh lý tưởng.
Nhưng có biết bao gia đình không bao giờ tìm được một nơi ở tương xứng cho gia đình vì quá nghèo và giá cả quá mắc.
Tin mừng hôm nay dắt đưa chúng ta đến xem kế hoạch của Thiên Chúa đang dọn một chỗ ở mênh mông tráng lệ cho con người. Ngài là kiến trúc sư muôn đời, là sở hữu chủ vô biên.
Nhưng kế hoạch đó giống như những thứ nhà chúng ta đang ở, chỉ là những thứ tân trang theo những kiểu mẫu trần tục, thì chán chết. Hỏi có đáng chúng ta hy vọng vào đó nữa không?
Chúng ta trở lại câu hỏi này: Có gì ở bên kia cuộc đời? Khi tuổi già chấm dứt … Khi người ta nói: “Từ trần, đi rồi, tắt hơi thở cuối cùng …”, tôi sẽ đi về đâu? ở chỗ nào? chỗ chúng ta ở được Đức Giêsu dọn sẵn theo kế hoạch của Thiên Chúa là chỗ ở hiệp thông: sâu thẳm nhất, thông suốt nhất, liên đới nhất. Nơi mà láng giềng lân cận là những bạn chí ái nhất và sở hữu chủ là một người Cha. Chỗ chúng ta được mời đến ở là nhà mình, nhà Cha mình, và trung tâm nơi ở này là Đức Giêsu. Chính Người đã đưa chúng ta về ở với Người gần Thiên Chúa.
Mơ ước của chúng ta đượm mầu sắc rực rỡ về những ngôi nhà. Những vấn đề tương lai được mệnh danh là chỗ ở, “nơi cư trú”. Nhưng Đức Giêsu chỉ cho chúng ta con đường đến một nơi ở khác, nơi người ta hát vang ca khúc khải hoàn “nơi đầy ánh sáng, chan chứa tình thương tha thứ, an vui và tự do hạnh phúc”.
C.G
SUY NIỆM 5: Chúa sẽ đến lại
Cuộc trở lại nào cũng được khởi đầu bằng sự ra đi: có ra đi mới có trở lại. Thế nhưng cũng có những cuộc ra đi không bao giờ trở lại: đi để quên đi một quá khứ đau buồn, đi để thoát ly mọi ràng buộc, chân bước đi mà lòng rộn rã niềm vui. Những cuộc ra đi như thế chẳng bao giờ có hứa hẹn, có chăng chỉ là giả dối. Người ta chỉ hứa hẹn khi chân bước đi mà lòng chẳng muốn rời, lời hứa hẹn xoa dịu nỗi chia ly và hy vọng một ngày tái ngộ.
Chúa Giêsu sắp từ giã các môn đệ để trờ về cùng Cha, và điều đó khiến các ông u buồn xao xuyến. Không u buồn sao được khi đã ba năm tình nghĩa thày trò, không xao xuyến sao được khi đã mất đi điểm tựa. Chúng Giêsu biết rõ điều đó và các môn đệ cũng thấm thía nỗi buồn khi Ngài tuyên bố ra đi. Chính vì thế để trấn an họ, Ngài giải thích việc Ngài ra đi và hứa trở lại. Ngài ra đi không phải vì Ngài, mà vì các ông: Ngài đi dọn chỗ cho các ông và Ngài sẽ trở lại đem các ông đi theo Ngài. Còn gì vui sướng bằng. Người đi nhận chịu gian lao vất vả chỉ vì người ở lại, do đó người ở lại không còn mặc cảm bị bỏ rơi nhưng hãnh diện vì được người đi đặc biệt lưu tâm.
Thái độ của người ở lại không phải là u sầu than khóc, mà là góp sức với người đi bằng cách chuẩn bị sẵn sàng cho giờ hội ngộ. Còn gì bẽ bàng cho bằng khi trở lại người đi chỉ gặp được sự dửng dưng thờ ơ của người ở lại. Còn gì buồn lòng Thiên Chúa hơn khi Ngài đến gõ cửa mà tâm hồn đã đóng kín và đèn dầu đã cạn.
Khi lãnh nhận đức tin, người Kitô hữu cũng được Đức Kitô hứa hẹn. Ngài hứa sẽ trở lại với riêng từng người và với chung cho cả thế giới. Ngài sẽ trở lại đem họ đến nơi Ngài dọn sẵn, để họ hưởng trọn niềm vui mà hiện nay họ chỉ mới cảm nghiệm lờ mờ như dọi qua gương. Ngài không báo trước giờ Ngài trở lại, nhưng muốn họ luôn sẵn sàng như tân nương chờ đón tân lang.
Xin cho chúng ta biết chọn lời hứa trở lại của Chúa làm ngọn đuốc chiếu soi cuộc sống, để chúng ta thoát được mạng lưới của u buồn, và luôn sống trong lạc quan hy vọng vì biết rằng Chúa hằng quan tâm săn sóc chúng ta.
(Trích trong ‘Mỗi Ngày Một Tin Vui’)
SUY NIỆM 6: “ĐỪNG XAO XUYẾN” (Ga 14, 1-6)
Đứng trước cái chết của người thân, ai trong chúng ta lại không khỏi xao xuyến và lòng lại không quặn đau đến tột cùng vì sắp phải chứng kiến sự chia lìa vĩnh viễn!
Tin Mừng hôm nay trong một văn mạch hết sức ấn tượng, đó là sự đau buồn của các môn đệ trước sự ra đi của Đức Giêsu. Thật vậy, ba năm tình nghĩa thày trò, không xao xuyến sao được khi sẽ mất đi điểm tựa! Tuy nhiên, thấu hiểu được tâm trạng của các ông, nên tình thầy trò thân tín, Đức Giêsu đã tâm huyết chia sẻ với các môn đệ: “Anh em đừng xao xuyến, hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy. Thầy đi dọn chỗ cho anh em... để Thầy ở đâu, anh em cũng sẽ ở đó”. Lời tâm huyết này được diễn ra trong bữa Tiệc Ly, một bữa ăn cuối cùng của tình thầy trò. Khi nói những lời ấy, Đức Giêsu trao cho các ông chìa khóa để thêm vững tin, đó là: để khỏi bị xao xuyến, thì: “Hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy”. Tin vào Thiên Chúa, vì Người hằng thương yêu chúng ta. Tin vào Đức Giêsu vì Ngài đi để chuẩn bị cho chúng ta như Ngài đã phán: “Thầy đi dọn chỗ cho anh em [...] và đem anh em về với Thầy, để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó”.
Sứ điệp Lời Chúa hôm nay mời gọi chúng ta hãy vững tin vào Chúa trước mọi thử thách trông gai. Không được ủ rũ khóc than. Nhưng là chuẩn bị cho ngày hội ngộ với Đức Giêsu bằng việc sống những điều Ngài dạy. Hãy khước từ mọi sự bất chính, thêm niềm tin tưởng tuyệt đối vào Đức Giêsu và trung thành đi trên chính con đường của Ngài để được sự sống đời đời.
Lạy Chúa Giêsu, Lời Chúa hôm nay dạy cho chúng con phải vững tin vào Chúa. Sống những gì Chúa dạy để được sự sống đời đời. Xin Chúa ban cho chúng con được sống xứng đáng với ơn gọi cao quý, đó là được làm con Chúa. Xin cho chúng con được sống bên Chúa khi đã hoàn thành sứ vụ trên trần gian, nơi mà chính Chúa ra đi trước để dọn chỗ cho chúng con. Amen.
Ngọc Biển SSP
SUY NIỆM 7: Đức Giêsu là con đường
(Lm Giuse Đinh Lập Liễm)
1. Trong bữa tiệc ly, Đức Giêsu chia sẻ với các môn đệ những lời rất thân tình, tha thiết: Ngài sẽ ra đi về cùng Cha rồi Ngài sẽ trở lại đón các ông để Ngài ở đâu, môn đệ cũng ở đó với Ngài. Ngài cho các ông biết sứ mạng của Ngài là đến trần gian để dẫn đưa nhân loại về cùng Chúa Cha, đến sự sống đời đời. Chính Ngài là con đường duy nhất. Ai muốn đến cùng Cha, muốn có sự sống đích thực thì phải qua con đường đó. Nếu từ chối Ngài, không bao giờ chúng ta có thể đạt tới hạnh phúc viên mãn.
2. Trong khung cảnh bữa tiệc ly, Đức Giêsu đã dùng những lời lẽ rất thân tình, tha thiết để tâm sự với các môn đệ. Ngài báo cho họ biết là Ngài sẽ ra đi, đi đến một nơi rất lạ mà họ chưa bao giờ được biết. Nhưng rồi Ngài lại hứa sẽ trở lại đón họ đề cùng đưa họ đến nơi đó. Ông Tôma tò mò hỏi: “Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, làm sao chúng con biết đường đi”? Đức Giêsu đáp: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến được với Cha mà không qua Thầy” (Ga 14,5-6).
Khi nói như thế, ít nhiều Chúa đã muốn cho mọi người biết: mục tiêu hành trình của mọi người là về với Thiên Chúa là Cha. Đức Giêsu chính là người dẫn đường, hơn nữa chính Ngài là con đường dẫn ta đến đích điểm đó.
3. Đức Giêsu mạc khải cho chúng ta biết: “Chính Ngài là con đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6). Ngài đã tỏ bầy mầu nhiệm về Thiên Chúa, chỉ đường cho con người đến gặp Chúa Cha và dạy họ sống thế nào cho hợp ý Thiên Chúa. Ngài mạc khải chính Ngài, Đấng thực thi sứ mạng của Thiên Chúa bằng lời nói và hành động quyền năng nơi thế gian để cứu chuộc nhân loại. Ngài là con đường duy nhất dẫn tới Chúa Cha như chính Ngài đã nói: “Không ai có thể đến với Chúa Cha mà không qua Thầy”. Ngài là con đường dẫn đến sự thật; sự thật giải thoát con người và là sự sống sung mãn cho con người vì chính Ngài là sự sống (Ga 11,25). Như thế, chỉ Đức Giêsu mới là con đường, là sự thật, là sự sống vĩnh cửu cho những ai tin vào Ngài (Ga 10,28).
4. Mọi người muốn vươn tới hạnh phúc, hạnh phúc tuyệt đối và trường cửu. Hạnh phúc này chỉ có trên nước Thiên Chúa. Vậy đâu là con đường đưa tới hạnh phúc đó? Chúng ta biết Đức Giêsu vừa là Chúa vừa là người. Ngài là trung gian hoàn hảo duy nhất giữa Chúa Cha với chúng ta. Biết bao con đường mở ra trước mắt chúng ta, nhưng chỉ có Ngài mới là con đường đưa chúng ta đến cùng Chúa Cha, vì Ngài biết Chúa Cha và bởi Chúa Cha mà ra. Chúng ta hãy tin tưởng bước theo Ngài vì chính Ngài đã khẳng định với chúng ta: “Thầy là đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến được với Chúa Cha mà không qua Thầy” (Ga 14,6).
5. Mục đích tối thượng của chúng ta là đi về nhà Cha, đi vào quê trời là quê hương của chúng ta.
Đường về quê trời có nhiều thử thách, nhưng người môn đệ có thể vượt qua dễ dàng nếu biết để cho Chúa hướng dẫn, để cho Chúa đưa mình đến nơi Chúa muốn. Bí quyết căn bản của đời sống Kitô là để cho Chúa tự do hướng dẫn mình đi, là biết cộng tác với ơn Chúa, là để cho Chúa Kitô chiếm hữu như thánh Phaolô tông đồ ngày xưa, ngài đã bộc lộ cho những người con tinh thần của ngài bí quyết đời Kitô: “Tôi sống, nhưng không phải là tôi, mà chính Đức Kitô sống trong tôi. Kiếp sống tôi đang sống, tôi muốn sống trong niềm tin hoàn toàn vào Đấng đã yêu thương tôi và trao nộp chính mình cho tôi”.
6. Khi nghe Đức Giêsu nói “Thầy là đường”, chúng ta cũng nhớ lại một chân lý bất biến là “qua thập giá tới vinh quang”. Đó là con đường duy nhất mà Đức Giêsu đã đi, để tiêu diệt sự chết và đi vào cõi sống đời đời. Theo đạo chính là Con Đường mang tên Giêsu, là gắn bó sống chết với Giêsu, chia sẻ sứ mạng của Giêsu, Con Thiên Chúa làm người bằng xương bằng thịt. Vì thế, muốn đạt đến Nước Trời, Kitô hữu cũng phải bước theo con đường đó. Về vần đê này, chúng ta hãy nghe John Newton chia sẻ:
“Những khổ sở mà đời chúng ta phải chịu cũng giống như một bó củi rất to và rất nặng. Chắc chắn chúng ta không vác nổi. Nhưng Thiên Chúa đã thương tháo dây bó củi đó ra, rồi chia nó ra để mỗi ngày chỉ chất lên vai ta một khúc thôi. Hôm sau một khúc nữa, và hôm sau tiếp tục... Cuối cùng ta cũng vác xong bó củi. Nhiều người lại không làm như thế: chẳng những họ chất lên vai khúc củi của hôm nay mà còn thêm vào đó khúc củi của hôm qua và khúc củi của ngày mai. Lạ gì họ không vác nổi”.
7. Truyện: Triết gia Diogène bán sự khôn ngoan.
Một ngày nọ, triết gia Diogène của Hy Lạp đã đến giữa chợ Athènes và dựng lên một căn lều có ghi đậm hàng chữ như sau: “Ở đây có bán sự khôn ngoan”.
Một bậc khoa cử tình cờ đi qua căn lều đọc được lời rao bảo, mới cười thầm trong bụng... Muốn biết đàng sau căn lều ấy có những gì, ông mới sai người đầy tớ cầm tiền để dò la và mua cho được cái mà người bán gọi là sự khôn ngoan.
Người đầy tớ cầm tiền ra đi làm theo lời căn dặn của chủ... Anh đưa cho Diogène 3 hào và nói rằng chủ của anh muốn có sự khôn ngoan. Cầm lấy 3 hào bỏ vào tủi, triết gia Diogène nói với người đầy tớ một cách trang trọng như sau: “Anh hãy về đọc lại cho chủ anh câu này: Trong tất cả mọi sự, hãy nghĩ đến cùng đích”.
Vị khoa cử thành Athènes vô củng thích thú vì lời khôn ngoan này. Ông đã cho viết trước cửa nhà như khuôn vàng thước ngọc để chính ông suy niệm mỗi ngày, và tất cả nhưng ai đi qua trước nhà ông đều có thể đọc thấy.
SUY NIỆM:
1. “Anh em đừng xao xuyến”
Trong bữa tiệc li, Đức Giê-su nhiều lần nói về hành trình đi về cùng Chúa Cha của mình (x. Ga 13, 3 và 33), nhưng hành trình này lại đi “ngang qua” con đường, nghĩa là trở thành nạn nhân, của hành vi phản bội, dẫn đến cuộc Thương Khó và cái chết trên Thập Giá. Chính vì thế, các môn đệ xao xuyến, nhưng thực ra chính Người cũng xao xuyến: “Nói xong, Đức Giê-su cảm thấy tâm thần xao xuyến” (c. 21), vì sự phản bội mà Đức Giê-su tự nguyện đón nhận tượng trưng cho mọi tội lỗi, sự dữ và cả Satan nữa, như thánh sử Gioan nói về Giu-đa: “Xa-tan liền nhập vào y” (c. 27 và c. 2).
Tuy nhiên, đó lại là con đường làm cho “mọi sự được hoàn tất”. Mọi sự là toàn bộ Kinh Thánh kể lại lịch sử cứu độ, hình ảnh của lịch sử loài người và từng người, trong đó diễn ra thân phận, số phận con người, tội và sự dữ. Đó chính là tâm tình của Đức Giê-su, khi Ngài nói trên Thập Giá : « Ta khát » : Ngài khát mong cho lời Kinh Thánh được hoàn tất (Ga 19, 28 ; Tv 69, 22) và Ngài cũng khát mong cho toàn bộ Kinh Thánh được hoàn tất, cho sáng tạo và lịch sử của loài người và của từng người chúng ta được hoàn tất.
2. « Thầy đi dọn chỗ cho anh em »
Vì thế, con đường Thập Giá, gây ra bởi tội lỗi, sữ dữ và Satan, lại là con đường diễn tả :
Nhưng thực ra, chính hành vi rửa chân, cũng như mầu nhiệm Thánh Thể, đã loan báo tình yêu đến cùng, hành trình đi dọn chỗ và cách Người được tôn vinh rồi. Như Đức Giê-su nói với thánh Phê-rô: “Việc Thầy làm, bây giờ anh chưa hiểu, nhưng sau này anh sẽ hiểu”; và “Nếu Thầy không rửa cho anh, anh sẽ chẳng được chung phần với Thầy.” (Ga 13, 7-8).
Vì thế, Đức Giê-su mời gọi các môn đệ, trong đó có chúng ta hôm nay, vượt qua sự xao xuyến bằng lòng tin vào Thiên Chúa và tin vào Người, dù cuộc đời thăng trầm, thử thách, đau khổ và lỗi lầm như thế nào, và cùng đi trên con đường của Người, như Người mời gọi thánh Phê-rô: “Nơi Thầy đi, bây giờ anh không thể theo đến được; nhưng sau này anh sẽ đi theo.” (Ga 13, 36).
3. « Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống »
Đức Giê-su nói với các môn đệ : « Thầy đi đâu, thì anh em biết đường rồi ». Như thế, trong tâm trí của Đức Giê-su, các môn đệ đã phải biết Ngài đi đâu, và vì biết Ngài đi đâu, nên cũng phải biết luôn đường đi rồi. Tuy nhiên, ông Tô-ma, đại diện cho các môn đệ, lại nêu câu hỏi:
Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu,
làm sao chúng con biết được đường? (c. 5)
Như thế, xem ra các môn đệ vẫn chưa biết gì hết : Thầy thì đinh ninh các học trò của mình đã biết ; nhưng học trò của Thầy thì, điều căn bản nhất cũng không biết !
Chắc chắn, vấn đề không phải là các môn đệ kém trí nhớ, nhưng là chậm hiểu ; và không phải là chậm hiểu ở bình diện trí năng, nhưng ở bình diện « tin năng » ; như sau này, Đức Ki-tô phục sinh sẽ trách hai môn đệ Emmau : « Các anh chẳng hiểu gì cả! Lòng trí các anh thật là chậm tin vào lời các ngôn sứ! Nào Đấng Ki-tô lại chẳng phải chịu khổ hình như thế, rồi mới vào trong vinh quang của Người sao? Rồi bắt đầu từ ông Mô-sê và tất cả các ngôn sứ, Người giải thích cho hai ông những gì liên quan đến Người trong tất cả Sách Thánh » (Lc 24, 25-27).
Nơi đến của Thầy, các môn đệ đã biết, vì Thầy vừa nói và cũng sẽ nói đi nói lại : « Thầy từ Chúa Cha mà đến và Thầy sẽ trở về cùng Cha ». Và con đường Thầy đi, Thầy cũng đã từng loan báo, dạy dỗ và hơn nữa, « giờ » cũng đã đến rồi : « Trước lễ Vượt Qua, Đức Giê-su biết giờ của Người đã đến, giờ phải bỏ thế gian mà về với Chúa Cha. Người vẫn yêu thương những kẻ thuộc về mình còn ở thế gian, và Người yêu thương họ đến cùng. » (13, 1) ; thực vậy, ngay sau khi Ngài nói những lời này xong, Ngài sẽ để cho mình bị bắt (x. Ga 18, 1-11).
Vậy, đâu là vấn đề của các môn đệ ? Vấn đề là đây : điểm đến của Thầy là Thiên Chúa Cha, nhưng đường đi không phải là con đường « thăng thiên » trực tiếp quang vinh, nhưng là con đường đi ngang qua cái chết, và là cái chết bi đát nhất, như Ngài đã nói : « Phải ứng nghiệm lời Kinh Thánh sau đây: Kẻ đã cùng con chia cơm sẻ bánh lại giơ gót đạp con » (13, 18). Nhưng thật ra, đó chính là con đường mà Tô-ma đã từng nói tới, nhưng chưa hiểu hết ý nghĩa : « Chúng ta cũng vậy, chúng ta hãy đi để cùng chết với Ngài” (Ga 11, 16). Và chắc chắn, đây cũng là vấn đề của các môn đệ thuộc mọi thời, là vấn đề của chúng ta : chúng ta có tin và hiểu rằng, thân phận con người của chúng ta như thế đó, số phận đôi khi bi đát của riêng chúng ta như thế đó, là đường đi về với Thiên Chúa Cha không?
Nếu chúng ta còn chưa « chịu », thì câu trả lời của Đức Giê-su mang lại cho chúng ta một luồng sáng và một sức mạnh hoàn toàn mới, mới đến độ, Ngài chưa từng tỏ bày với các môn đệ, và cũng luôn luôn mới đối với chúng ta nữa, mỗi khi chúng ta lắng nghe và lưu lại trong điều mình lắng nghe :
Chính Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống.
Không ai đến với Chúa Cha mà không qua Thầy…
Và ai thấy Thầy là thấy Chúa Cha. (c. 6)
Như thế, con đường Thầy đi và điểm đến là Chúa Cha đều hội tụ nơi ngôi vị của Đức Giê-su. Nhưng tất cả vấn đề là ở chỗ, con đường Thầy đi là con đường Thập Giá, là con đường « điên rồ và sỉ nhục », nhưng, đối với Thiên Chúa, lại là con đường của « sự thật và sự sống », là con đường của sức mạnh và khôn ngoan, là con đường diễn tả chính Thiên Chúa, diễn tả dung nhan rạng ngời của Ngài, có khả năng làm cho chúng ta no thỏa.
Đây là điều không thể biết, chúng ta chỉ có thể cảm nếm đích thân mà thôi. Xin cho chúng ta kinh nghiệm được rằng mình đang ở trong sự thật và sự sống, đang ở trong Thiên Chúa Cha, khi đi trên con đường Đức Giê-su đã đi, để nhận ra rằng, không chỉ mai sau, nhưng ngay hôm nay, lời sau đây của Đức Giê-su được thực hiện :
Thầy ở đâu anh em cũng ở đó,
trong cung lòng của Thiên Chúa Cha. (c. 3)
Lm Giuse Nguyễn Văn Lộc
Friday (April 30): Do not let your hearts be troubled! Scripture: John 14:1-6 1 “Let not your hearts be troubled; believe in God, believe also in me. 2 In my Father’s house are many rooms; if it were not so, would I have told you that I go to prepare a place for you? 3 And when I go and prepare a place for you, I will come again and will take you to myself, that where I am you may be also. 4 And you know the way where I am going.” 5 Thomas said to him, “Lord, we do not know where you are going; how can we know the way?” 6 Jesus said to him, “I am the way, and the truth, and the life; no one comes to the Father, but by me.” |
Thứ Sáu 30-4 Lòng anh em đừng xao xuyến!
Ga 14,1-6 1 Anh em đừng xao xuyến! Hãy tin vào Thiên Chúa và tin vào Thầy.2 Trong nhà Cha Thầy, có nhiều chỗ ở; nếu không, Thầy đã nói với anh em rồi, vì Thầy đi dọn chỗ cho anh em.3 Nếu Thầy đi dọn chỗ cho anh em, thì Thầy lại đến và đem anh em về với Thầy, để Thầy ở đâu, anh em cũng ở đó.4 Và Thầy đi đâu, thì anh em biết đường rồi.” 5 Ông Tô-ma nói với Đức Giê-su: “Thưa Thầy, chúng con không biết Thầy đi đâu, làm sao chúng con biết được đường? “6 Đức Giê-su đáp: “Chính Thầy là con đường, là sự thật và là sự sống. Không ai đến với Chúa Cha mà không qua Thầy. |
Meditation:
Do you allow any troubles to rob you of God’s peace? As much as we try to avoid it, we all inevitably encounter trouble and difficulties. Jesus knew his disciples would have to face trials and persecution after he left them to return to his Father in heaven. Adversity can make us lose hope and become discouraged, or it can press us closer to God and to his promises for us. “It is the LORD who goes before you; he will be with you, he will not fail you or forsake you; do not fear or be dismayed” (Deuteronomy 31:8). A place for you in my Father’s house Do you know the way to the Father’s house in heaven? Jesus expected his disciples to know where his life was headed – to dwell in everlasting glory with his Father in heaven. And he expected that his disciples would recognize that this was their ultimate destination as well. Thomas, who was both a doubter and a realist, spoke for all the disciples when he said, “we neither know where you are going nor how we shall get there on our own?” Thomas was a very practical “down to earth” kind of person who wanted to see the map and landmarks showing the exact path that would lead the way to the desired haven. Jesus assured Thomas that he would not only give him everything he needed to complete the journey, he would be Thomas’ personal guide as well. Traveling alone in unfamiliar or uncharted places can be unnerving and bewildering without a companion or guide. And some places are impossible to pass through without the right person who knows the way and who can guarantee a safe passage. Several years ago I was invited by Christian friends to visit their community in Lebanon. They were in the middle of a civil war that would last for 15 years (1975-1990). Months and years of hardship, exposure to danger, and the uncertainty of the war’s outcome, as well as being physically cutoff from outside contact with friends, was weighing heavily. I was eager to visit to offer some support. Since I had never traveled there before, nor spoke the local language, I knew that I was helpless without a trustworthy guide. Fortunately a close Christian friend from Lebanon met me half-way on my journey and personally guided me through some unfamiliar territory, including check-points, road-blocks, physical danger, and some social, religious, and political hurdles as well. My guide got me safely to my destination. I literally owed my life to his safe-keeping. The Lord Jesus promised his followers that he would be their personal guide and friend who would lead them to the source of lasting peace, enduring friendship, and abundant life. I am the Way, the Truth, and the Life Jesus proclaims: I am the Way (John 14:6). He alone knows the way to the Father because he has been with the Father from the beginning – before time and creation ever existed. The Lord Jesus gives us more than a road map and guide book. He personally is the way to the Father’s kingdom, and we cannot miss it if we follow him. He accompanies us on our daily journey and watches over us as the good shepherd who leads and sustains us each and every step of the way. Are you in step with the Lord and do you trust in his guiding hand for your life? Jesus proclaims that he is the Truth (John 14:6). Many can say, “I have taught you the truth.” Only Jesus can say, I am the Truth. He possesses in himself the fulness of truth. Jesus claims to be one with the Father and to speak the truth which proceeds from the Father. Jesus promised his disciples that if they continued in his word, they would learn the truth and the truth would set them free” (John 8:31). The truth which Jesus proclaims has power to set us free from ignorance, deception, and sin. The words which Jesus speaks are true because there is no lie or falsehood in him. Moral truth requires more than mere words or ideas because the person who speaks them must be true – true in thought, speech, deed, example, and action. Jesus embodies the truth in his person. Jesus proclaims that he is the Life (John 14:6). He not only shows us the path of life (Psalm 16:11); he gives the kind of life which only God can give – abundant life that lasts forever. Is there any trouble, fear, or distraction that keeps you from the perfect peace and joy of a life surrendered to Jesus Christ? “Lord Jesus, you fill us with the joy of your saving presence and you give us the hope of everlasting life with the Father in Heaven. Show me the Father that I may grow in the knowledge of your great love and truth.” |
Suy niệm:
Bạn có cho phép bất cứ vấn nạn gì cướp đi khỏi bạn bình an của Chúa không? Bao lâu chúng ta cố gắng tránh né nó, tất cả chúng ta chắc chắn sẽ gặp phải những phiền muộn và khó khăn. Đức Giêsu biết các môn đệ sẽ phải đối mặt với những thử thách và ngược đãi sau khi Người rời bỏ họ để về cùng Cha trên trời. Nghịch cảnh có thể làm chúng ta mất đi niềm hy vọng và trở nên chán nản, hay nó có thể thúc bách chúng ta đến gần Thiên Chúa và những lời hứa của Người hơn. “Chính Đức Chúa đi trước bạn; chính Người sẽ ở với bạn; Người sẽ không để mặc, không rời bỏ bạn. Đừng sợ hãi” (Đnl 31,8). Trong nhà Cha Thầy có chỗ cho anh em Cũng như Thiên Chúa, Đấng xuất hiện như cột mây ban ngày và cột lửa ban đêm, đi trước Môisen và dân Israel trong hoang địa để dẫn dắt họ an toàn tới miền đất hứa, Đức Giêsu nói với các môn đệ rằng Người đi trước qua sự lên trời của mình để chuẩn bị nơi chốn cho họ trong nhà Cha của Người – một nơi trú ngụ, bình an, thân hữu, và hạnh phúc với Thiên Chúa mãi mãi. Nhà của Thiên Chúa không bao giờ đóng, cũng không chật chội – có nhiều chỗ cho mọi người tin tưởng vào Thiên Chúa và Con yêu dấu của Người, Chúa Giêsu Kitô. Nỗi sợ hãi lớn nhất trong cuộc đời hiện tại này – cho dù nó là sự chia cắt và mất mát sự sống của người được yêu, hay sự đe dọa đến mạng sống mình – sẽ bảo đảm bởi lời hứa của Đức Giêsu rằng chúng ta sẽ sống mãi mãi với Người và Cha vĩnh cửu. Ở đó chúng ta sẽ tham dự cùng với vô số các thần thánh, sẽ là bạn hữu mãi mãi của chúng ta nữa. Bạn có biết con đường tới nhà Cha trên trời không? Đức Giêsu mong đợi các môn đệ biết nơi Người sẽ đi – là ở lại trong vinh quang với Cha trên trời mãi mãi. Và Người mong đợi các môn đệ biết đây cũng là điểm đến cuối cùng của họ nữa. Tôma, vừa là người nghi ngờ và là người thực tế, đã nói thay cho tất cả các môn đệ khi ông nói, “chúng con không biết nơi Thầy đi, và chúng con cũng không biết làm thế nào để đến đó?” Tôma là loại người rất thực tế muốn xem thấy bản đồ và các ranh giới chỉ rõ con đường chính xác dẫn tới thiên đàng lý tưởng. Đức Giêsu đã bảo đảm với Tôma rằng Người không chỉ ban cho ông mọi thứ cần thiết để hoàn thành cuộc hành trình của mình, mà chính Người còn là người dẫn đường riêng cho Tôma nữa. Du lịch một mình trong những nơi chốn xa lạ hay chưa được khám phá có thể bị sợ hãi và lạc đường nếu không có bạn đồng hành hay người hướng dẫn. Có một số nơi không thể nào đi qua được nếu không có đúng người quen thuộc đường xá và có thể bảo đảm cho người ta được an toàn. Cách đây vài năm, tôi được các bạn Công giáo mời đến thăm cộng đoàn của họ ở Libăng. Họ đang ở giữa trận nội chiến kéo dài suốt 15 năm (1975-1990). Những năm tháng khó khăn, đối diện với nguy hiểm, sự bất ổn của chiến tranh, đồng thời bản thân cũng bị cắt đứt liên lạc bên ngoài với bạn bè, đã là gánh nặng khủng khiếp. Tôi nóng lòng đi thăm viếng để mang đồ tiếp tế. Vì tôi chưa bao giờ đi tới đó trước kia, cũng không nói được ngôn ngữ địa phương, tôi biết rằng mình bất lực mà không có sự hướng dẫn đáng tin cậy nào. May mắn thay, một người bạn thân Công giáo từ Libăng đã gặp tôi trên đường, và chính anh hướng dẫn tôi an toàn đi qua vùng đất xa lạ, kể cả vượt qua những trạm kiểm soát, những đoạn đường cấm, sự nguy hiểm bên ngoài, và các chướng ngại xã hội, tôn giáo, lẫn chính trị nữa. Người hướng dẫn đã đưa tôi đến nơi an toàn. Tôi thật sự mắc nợ mạng sống mình với người che chở bảo vệ. Chúa Giêsu đã hứa với những môn đệ rằng Người sẽ là Đấng hướng dẫn và Bạn hữu riêng của họ, Đấng sẽ dẫn dắt họ đến nguồn mạch của bình an vĩnh cửu, tình bằng hữu lâu dài, và sự sống sung mãn. Ta là Đường, là Sự thật, và là Sự Sống Các môn đệ kinh ngạc vì Ðức Giêsu sắp về nhà Cha và sẽ trở lại đón họ về với Người. Và họ còn ngạc nhiên hơn nữa khi Ðức Giêsu nói Người mong đợi họ biết con đường về nhà Cha. Câu trả lời của Ðức Giêsu trước câu hỏi ở đây “Xin chỉ cho chúng con đường đi” vừa là sự nhắc nhở rằng các môn đệ phải tin tưởng Chúa và Thầy mình bày tỏ cho họ con đường, vừa là sự thách đố cho họ nhận ra rằng Ðức Giêsu có sự hiểu biết sâu sắc về Thiên Chúa và biết Thiên Chúa từ đâu đến. Ðức Giêsu đã đưa ra lời tuyên bố dẫn chứng danh thánh mà Thiên Chúa đã mạc khải cho ông Môisen, “Ta là Đấng Tự Hữu” (Xh 3,14) và Người đưa ra ba lời tuyên bố chỉ có Thiên Chúa mới có thể nói. Người đã nói cách rõ ràng với các môn đệ: Ta là Đường, là Sự thật, và là Sự Sống (Ga 14,6). Ðức Giêsu tuyên bố Ta là Đường (Ga 14,6). Duy mình Người biết con đường về với Cha bởi vì Người ở cùng Cha từ lúc khởi đầu – trước khi thời gian và sự tạo dựng đã từng hiện hữu. Chúa Giêsu ban cho chúng ta hơn cả tấm bản đồ và cuốn sách hướng dẫn. Bản thân Người chính là con đường dẫn tới vương quốc của Cha và chúng ta không thể lạc được nếu chúng ta đi theo Người. Người đồng hành với chúng ta trên hành trình mỗi ngày và theo dõi chúng ta như người mục tử nhân hậu, dẫn dắt và nuôi dưỡng chúng ta mỗi và mọi bước chân trên đường. Bạn có bước đi với Chúa và bạn có tin cậy vào bàn tay hướng dẫn của Người dành cho cuộc đời bạn không? Đức Giêsu tuyên bố rằng Người là Sự thật (Ga 14,6). Nhiều người có thể nói “Tôi dạy các anh sự thật”. Chỉ có Đức Giêsu mới có thể nói Ta là Sự thật. Người có nơi mình trọn vẹn sự thật. Đức Giêsu tự xưng là Đấng ở cùng Cha và nói sự thật từ Cha. Đức Giêsu đã hứa với các môn đệ rằng nếu họ tiếp tục ở trong lời Người, họ sẽ học biết sự thật và sự thật sẽ giải thoát họ (Ga 8,31). Sự thật mà Đức Giêsu tuyên bố có sức mạnh giải thoát chúng ta khỏi sự ngu dốt, lừa dối, và tội lỗi. Những lời mà Đức Giêsu nói đều là sự thật bởi vì không có sự dối trá hay sai lạc nơi Người. Sự thật luân lý đòi hỏi nhiều hơn lời nói hay lý tưởng bởi vì người nói về chúng phải là sự thật – thật trong tư tưởng, lời nói, việc làm, gương sáng, và hành động. Đức Giêsu thể hiện sự thật trong con người của mình. Đức Giêsu tuyên bố rằng Người là Sự sống (Ga 14,6). Người không chỉ tỏ cho chúng ta con đường sự sống (Tv 16,11); Người còn ban cho thứ sự sống mà chỉ có Thiên Chúa mới có thể ban cho – sự sống đời đời. Có bất kỳ sự sợ hãi hay phiền muộn nào ngăn cản bạn khỏi sự bình an tuyệt hảo và sự hạnh phúc của cuộc đời suy phục Đức Kitô không? Lạy Chúa Giêsu, xin Chúa lấy đầy lòng chúng con niềm vui của sự hiện diện cứu độ của Chúa và ban cho chúng con niềm hy vọng về sự sống vĩnh cửu với Cha trên trời. Xin tỏ cho con Chúa Cha, để con luôn có thể lớn lên trong sự hiểu biết tình yêu và chân lý cao cả của Chúa. |
Tác giả: Don Schwager
(http://dailyscripture.servantsoftheword.org/readings/)
Bro. Paul Thanh Vu – chuyển ngữ
Ý kiến bạn đọc
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn