Thứ Tư tuần 20 thường niên
Thứ ba - 22/08/2023 07:21
Lời Chúa: Mt 20, 1-16a
Khi ấy, Chúa Giêsu phán cùng các môn đệ dụ ngôn này rằng: "Nước Trời giống như chủ nhà kia sáng sớm ra thuê người làm vườn nho mình. Khi đã thoả thuận với những người làm thuê về tiền công nhật là một đồng, ông sai họ đến vườn của ông.
"Khoảng giờ thứ ba, ông trở ra, thấy có những người khác đứng không ngoài chợ, ông bảo họ rằng: "Các ngươi cũng hãy đi làm vườn nho ta, ta sẽ trả công cho các ngươi xứng đáng". Họ liền đi. Khoảng giờ thứ sáu và thứ chín, ông cũng trở ra và làm như vậy.
"Đến khoảng giờ thứ mười một ông lại trở ra, và thấy có kẻ đứng đó, thì bảo họ rằng: "Sao các ngươi đứng nhưng không ở đây suốt ngày như thế?" Họ thưa rằng: "Vì không có ai thuê chúng tôi". Ông bảo họ rằng: "Các ngươi cũng hãy đi làm vườn nho ta".
"Đến chiều chủ vườn nho bảo người quản lý rằng: "Hãy gọi những kẻ làm thuê mà trả tiền công cho họ, từ người đến sau hết tới người đến trước hết". Vậy những người làm từ giờ thứ mười một đến, lãnh mỗi người một đồng. Tới phiên những người đến làm trước, họ tưởng sẽ lãnh được nhiều hơn; nhưng họ cũng chỉ lãnh mỗi người một đồng. Đang khi lãnh tiền, họ lẩm bẩm trách chủ nhà rằng: "Những người đến sau hết chỉ làm có một giờ, chúng tôi chịu nắng nôi khó nhọc suốt ngày mà ông kể họ bằng chúng tôi sao?" Chủ nhà trả lời với một kẻ trong nhóm họ rằng: "Này bạn, tôi không làm thiệt hại bạn đâu, chớ thì bạn đã không thoả thuận với tôi một đồng sao? Bạn hãy lấy phần bạn mà đi về, tôi muốn trả cho người đến sau hết bằng bạn, nào tôi chẳng được phép làm như ý tôi muốn sao? Hay mắt bạn ganh tị, vì tôi nhân lành chăng?"
"Như thế, kẻ sau hết sẽ nên trước hết, và kẻ trước hết sẽ nên sau hết".
Suy Niệm 1: Vì tôi tốt bụng
(Lm. Antôn Nguyễn Cao Siêu, S.J.)
Sau khi anh thanh niên giàu có từ chối lời mời của Đức Giê-su,
ông Phêrô đã đại diện anh em hỏi Thầy:
“Chúng con đã bỏ mọi sự và theo Thầy. Vậy chúng con sẽ được gì?”
Thầy Giêsu đã đáp lại bằng một câu trả lời khá dài.
Họ sẽ được xét xử các chi tộc Ít raen, được gấp trăm về mọi sự,
và nhất là được hưởng sự sống đời đời (Mt 19, 27-30).
Như thế ở đây Nước Trời được coi như một phần thưởng,
một sự trả công Chúa dành cho những ai dám từ bỏ hy sinh.
Các môn đệ cho đi, và rồi họ sẽ được lại.
Bài Tin Mừng hôm nay nằm ngay sau câu chuyện trên.
Dưới một góc độ nào đó thì cả hai có nội dung rất khác nhau,
nhưng bổ túc cho nhau, để ta có một cái nhìn quân bình về Thiên Chúa.
Thiên Chúa không phải chỉ là Đấng công bằng,
thưởng công cho những gì chúng ta đã vất vả cố gắng.
Người còn là Đấng quảng đại, tốt lành và giàu lòng xót thương.
Dụ ngôn về “người thợ giờ thứ mười một” cho thấy điều đó.
Thật ra phải gọi dụ ngôn này là dụ ngôn về “Ong chủ độ lượng”.
Trong thế giới thời Đức Gíê-su, người ta mướn thợ buổi sáng
và trả công cho thợ buổi chiều theo lề luật (Lv 19,13; Đnl 24, 14-15).
Lương công nhật là một quan tiền (denarius),
tiền này tạm đủ để nuôi gia đình ở mức căn bản.
Dụ ngôn hôm nay có nhiều nét khác thường mà không có lời giải thích.
Ong chủ vườn nho tự mình ra chợ mướn người, thay vì viên quản lý.
Những người thợ đứng suốt ngày ngoài chợ (c.6)
lại không được ông chủ thấy và mướn từ đầu, dù ông ra chợ nhiều lần.
Chỉ nhóm thợ đầu tiên mới được thuê với tiền công rõ ràng,
còn ba nhóm sau chỉ được hứa sẽ trả “hợp lẽ công bằng” (c.4).
Cuối cùng ba nhóm giữa bị bỏ rơi, để chỉ tập trung vào nhóm đầu và cuối.
Dụ ngôn này trở nên hết sức khác thường
với việc ông chủ ra lệnh trả công cho người làm cuối trước.
Những người thợ giờ thứ mười một (5 giờ chiều)
cả ngày làm có một tiếng, được trả một quan tiền.
Điều này hẳn tạo ra niềm hy vọng cho những ai đã làm từ sáng sớm,
“đã làm việc nặng nhọc cả ngày, lại bị nắng nôi thiêu đốt” (c.12).
Nhưng rốt cuộc những người thợ đầu tiên cũng chỉ được một quan tiền.
Chúng ta cần phải đứng trong hoàn cảnh của họ
để xem họ sẽ sửng sốt, thất vọng, buồn bực, tức giận và cằn nhằn ra sao.
Có lẽ chúng ta cũng phản ứng tương tự khi gặp chuyện như vậy.
Phản ứng này cũng là phản ứng giận dữ của người anh cả
khi biết cha mình đã tiếp đón linh đình sự trở về của đứa con hư hỏng.
Đối với những người thợ, đây rõ ràng là một sự bất công.
Bất công nằm ở chỗ làm nhiều. làm ít, nhận lương như nhau.
Nhưng ông chủ không cho đây là một sự bất công,
vì ông đã trả cho nhóm thợ làm sớm nhất đúng như đã thỏa thuận.
Những câu cuối của dụ ngôn là những câu đẹp nhất,
những câu nói lên bản chất sâu xa của tấm lòng Thiên Chúa.
“Tôi muốn cho người làm cuối này như tôi cho anh” (c. 14).
Tôi muốn cho họ nhiều như tôi đã cho anh, tôi muốn họ bằng anh:
đó là ước muốn, là chọn lựa của Thiên Chúa.
Tình thương của Người phá vỡ sự phân biệt người đầu, người cuối,
người làm nhiều, làm ít, công nhiều, công ít.
“Chẳng lẽ tôi không được phép làm điều tôi muốn
với tài sản của tôi sao?” (c. 15).
Thiên Chúa giàu sang nên có quyền rộng rãi thi ân cho kẻ Người muốn.
Chẳng ai có thể bắt Người phải đối xử công bình theo kiểu con người.
Chẳng ai có quyền hạch hỏi Người vì Người quá sức độ lượng (c.12).
“Hay mắt của anh xấu xa vì tôi tốt lành” (c. 15).
Con mắt xấu xa là con mắt khó chịu vì kẻ khác bằng mình, dù không đáng,
ghen tỵ với may mắn và hạnh phúc bất ngờ của người khác.
Đức Giêsu khẳng định mình là người tốt lành,
đặc biệt trong cách cư xử của Người đối với những tội nhân.
Anh trộm lành trên thập giá cũng là người thợ giờ thứ mười một.
Anh được hưởng những gì mà người khác phải nỗ lực cả đời.
Nói cho cùng, vấn đề không phải là đáng hay không đáng.
Chẳng ai xứng đáng để vào thiên đàng, kể cả các thánh.
Hạnh phúc Nước Trời là một ơn ban
hơn là một sự trả công hay phần thưởng.
Thiên Chúa vượt lên trên sự sòng phẳng có tính mua bán của con người.
Người không phải là nhà buôn, nhưng là người cha tốt lành.
Cha thương cả hai con, cả đứa ở nhà phục vụ lẫn đứa bỏ đi bụi đời.
Thậm chí đứa hư hỏng hay tật nguyền lại được quan tâm hơn.
Ông chủ vườn nho thương cả những người
đứng ngoài chợ suốt ngày mà không được ai mướn.
Có thể vì họ kém khả năng, kém may mắn hơn những người khác chăng?
Người thợ giờ thứ mười một đã làm được gì cho vườn nho của ông chủ?
Chắc chẳng được bao nhiêu.
Nhưng anh ấy đã đứng chờ suốt ngày.
Thế giới này lúc nào cũng có những người thợ giờ thứ mười một,
“những người không được ai mướn” (c.7),
những người cứ đứng chờ vậy thôi, suốt ngày, suốt đời,
những người được nhận trễ, chẳng biết mình sẽ được trả lương ra sao.
chỉ biết phó thác cho lòng tốt của ông chủ.
Những người này khác với những người làm từ sáng,
biết chắc mình sẽ được trả công một quan tiền.
Dụ ngôn không nói đến việc người làm cuối reo lên vì được trả công hậu hỹ.
Nhưng chắc là đã có những tiếng reo.
Thiên đàng đầy ắp những tiếng reo như thế,
kinh ngạc, ngỡ ngàng, thán phục, tri ân…
Chẳng có ai vào thiên đàng mà lại không reo lên
vì thấy những gì gọi là công đức của mình chỉ là chuyện nhỏ,
quá nhỏ để có thể mua được một vé vào thiên đàng.
Người ta cũng sẽ reo lên vì thấy sự có mặt của những người
mà ta tưởng chẳng bao giờ có thể lên thiên đàng được.
Thiên Chúa không chỉ thấy thời gian làm việc trong vườn nho.
Người còn thấy cả thời gian chờ.
Nhiều khi chờ còn mệt hơn làm việc.
Đừng cằn nhằn! hãy vui với niềm vui của Thiên Chúa,
Đấng hạnh phúc khi thấy người ta ngỡ ngàng vì những ơn bất ngờ,
vì lòng tốt của Ngi không sao hiểu được.
Hãy vui với những người được Chúa yêu, bất chấp quá khứ của họ.
Chúng ta không có quyền buồn như người con cả, khi cha đang vui.
Hãy đổi cái nhìn của mình về Thiên Chúa.
Như thế chúng ta cũng sẽ thay đổi cách cư xử với anh em.
Cầu nguyện
Lạy Chúa Giêsu, con Thiên Chúa,
Chúa đã làm người như chúng con,
Nên Chúa hiểu gánh nặng của phận người.
Cuộc đời đầy cạm bẫy mời mọc
Mà con người lại yếu đuối mong manh.
Hạnh phúc thường được trộn bằng nước mắt,
Và giữa ánh sáng,
Cũng có những bóng mờ đe dọa.
Lạy Chúa Giêsu,
Nếu có lúc con mệt mỏi và xao xuyến,
Xin nhắc con nhớ rằng trong Vườn Dầu
Chúa đã buồn muốn chết được.
Nếu có lúc con thấy bóng tối bủa vây,
Xin nhắc con nhớ rằng trên thập giá
Chúa đã thốt lên: Sao Cha bỏ con?
Xin nâng đỡ con, để con đừng bỏ cuộc.
Xin đồng hành với con, để con không cô đơn.
Xin cho con yêu đời luôn
Dù đời chẳng luôn đáng yêu.
Xin cho con can đảm
Đối diện với những thách đố
Vì biết rằng cuối cùng
Chiến thắng thuộc về người
Có niềm hy vọng lớn hơn. Amen
Suy Niệm 2: Ông chủ tốt bụng
(TGM Giuse Ngô Quang Kiệt)
Con người thường dùng quyền lực để áp bức. Vì quyền lực A-vi-me-lec không ngần ngại giết 70 người anh em trong gia đình. Vì lợi, người dân Si-khem không ngần ngại chọn A-vi-me-lec chỉ với lý do đây là người thân (năm lẻ). Nhưng rồi quyền lợi sẽ mâu thuẫn nhau. Người ham quyền ham lợi sẽ bóc lột dân như lời E-dê-kien: “Sữa các ngươi uống, len các ngươi mặc, chiên béo tốt các ngươi làm thịt; nhưng các ngươi lại không lo chăn dắt đàn chiên… Các ngươi thống trị chúng một cách tàn bạo và hà khắc” (năm chẵn). Giống như Gio-tham mô tả trong ngụ ngôn chống lại A-vi-me-lec: “Bụi gai trả lời cây cối: Nếu quả thật các ngươi xức dầu phong ta làm vua cai trị các ngươi, thì hãy tới nương náu dưới bóng ta; bằng không, lửa sẽ bốc ra từ bụi gai và sẽ thiêu rụi các cây bá hương Li-băng”(năm lẻ).
Chỉ có Chúa là ông chủ tốt bụng, không đến để khai thác sức lao động của công nhân, nhưng chăm lo cho đời sống của từng người.
Thiên Chúa là ông chủ tốt bụng quan tâm tới từng người, đặc biệt là người bị bỏ rơi. Người thợ không có ai thuê là người kém may mắn trong xã hội. Bị xã hội gạt ra ngoài lề. Chỉ có Thiên Chúa mới quan tâm, mời họ vào làm vườn nho cho Chúa.
Thiên Chúa là ông chủ tốt bụng, không chỉ có công bình mà còn có tình thương. Công bình tuyệt đối chỉ có trong hỏa ngục. Xã hội không tình thương không thể sống được. Xã hội là một toàn thể, là một gia đình Thiên Chúa. Trong một toàn thể, cần phải có sự hài hòa trong tổng thể. Ta liên đới với người khác. Ta không thể hạnh phúc một mình. Người đau khổ là lời chất vấn lương tâm trách nhiệm của ta. Thiên Chúa dậy ta hãy quan tâm tới anh em bé nhỏ khi trả cho người thợ chỉ làm 1 giờ số lương đủ sống cho cả gia đình.
Thiên Chúa là ông chủ tốt bụng, không nhìn con người theo hiệu năng công việc nhưng nhìn theo tình người. Xã hội hôm nay nhìn con người theo hiệu năng. Nên những người già cả, ốm yếu bị loại trừ. Trong mắt Thiên Chúa, con người không những là nhân vị đáng kính trọng mà còn là những người con đáng yêu mến. Theo nhãn quan thiêng liêng, những người bất hạnh, đau khổ là nguồn ơn phúc cho chúng ta vì những đau khổ của họ thông phần vào sự đau khổ của Chúa Giêsu.
Xin cho chúng ta biết chọn ông chủ tốt bụng để chúng ta được quan tâm khi đau yếu, tha thứ khi lỗi phạm và luôn được chia sẻ hạnh phúc với Thiên Chúa, Đấng yêu thương chúng ta bằng tình yêu thương vượt tất cả mọi tình yêu thương.
SUY NIỆM 3: NGƯỜI CÔNG NHÂN MAY MẮN - ĐGM. PHAOLÔ NGUYỄN THANH HOAN
Chúng ta vừa nghe một dụ ngôn, là một loại hình văn chương kể chuyện với mục đem ra một bài học làm trung tâm điểm, với những chi tiết làm sáng tỏ bài học đó.
Câu chuyện Tin mừng ở đây có bài học chính là lòng nhân lành của Thiên Chúa đối với mọi người, mọi dân tộc. Người ta quen gọi là dụ ngôn “thợ làm vườn nho”. Nhưng để diễn tả rõ hơn một chút, ta tạm gọi là dụ ngôn người công nhân may mắn, vì anh ta là người công nhân thất nghiệp từ sớm đến chiều. May thay dù trời đã gần tối, anh lại gặp được ông chủ vườn nho tốt lành kêu vào làm vườn cho ông cùng với những công nhân thuê từ sáng sớm. Điều may mắn hơn nữa là đến lúc trả tiền anh lại được trả trước tiên và số tiền một đồng tiền công, giống như người thợ có hợp đồng và đã làm suốt ngày. Tại sao vậy ?
Đây là do lòng nhân ái của ông chủ. Ông quá quảng đại, không tính toán công người thợ theo hợp đồng quen thuộc, mà chỉ nghĩ đến người thợ đã nghèo nàn, lại không được ai thuê, cả nhà vợ con anh đang nheo nhóc chờ anh từng phút vào lúc ngày tàn, tron lo âu không biết có kiếm được việc làm không ? Có chút gì cầm tay đem về không ? Hay cả nhà lại nhịn đói.
Có những chi tiết chứng tỏ tấm lòng quảng đại của ông chủ, ông chỉ nghĩ đến hoàn cảnh người công nhân hơn là lợi tức của vườn nho mình.
Cứ sự thường, người đi thuê công chỉ đi vào một giờ từ sáng sớm. Ông này cứ đi tìm công nhân suốt ngày, đầu giờ là ông đi. Câu nói thường xuyên với người chờ đợi là : “Sao các anh đứng đây suốt ngày không làm gì hết ?”. Ông nói trong nỗi niềm đau xót và yêu thương họ.
Những người thợ vào làm muộn chỉ mong ông cho bao nhiêu thì cho, có còn hơn không ! Nào ngờ tất cả những người thợ muộn đó lại được phát trước, vì ông muốn đem niềm vui thật sớm cho họ. Và cho họ quá số tiền họ chờ mong số tiền công họ đáng được.
Cuối cùng, những người làm từ sáng sớm cũng lãnh một đồng như người làm cuối. Họ cằn nhằn ông như người bất công, sao lại cho người đến sau bằng họ. Ông nói với họ : “Tôi muốn cho người làm sau chót này cũng được bằng anh đó, chẳng nhẽ tôi không có quyền tự ý định đoạt về những gì là của tôi sao ?”
SUY NIỆM 4: HÀI LÒNG VỀ MÌNH VÀ NGHĨ ĐẾN NGƯỜI KHÁC − Giuse Nguyễn Trọng Sơn
Không hài lòng với cuộc sống của mình, với vị trí của mình, có lẽ đó là vấn nạn của rất nhiều người. Không nói đến việc phải phát triển những ân ban, những khả năng Chúa ban, là điều cần phải làm, nhưng dường như “tham vọng” của người ta thường lớn hơn rất nhiều so với những gì mình đang có, khiến người ta không hài lòng về cuộc sống của mình, về vị trí của mình, về những gì mình đang có. Điều này đưa đến những cuộc cạnh tranh, những tranh chấp, những đấu đá lẫn nhau. Nhà này xây tường lấn qua nhà bên cạnh hay lấn đất công cộng thêm 5 phân hay một tấc. Không hiểu họ được gì, nhưng lòng tham khiến họ làm như vậy, vì thế họ phải lập mưu! Những khẳng định về bản thân, đòi người khác phải khuất phục mình, phải theo ý kiến của mình, khiến chính mình bị tổn thương hoặc làm cho người khác tổn thương!
Câu chuyện Avimêléc giết hại 70 anh em của mình để làm vua trên vùng đất ấy có lẽ là bản văn thuộc truyền thống Đệ Nhị Luật, là khuynh hướng chống lại vương quyền, chủ trương vương quyền chỉ dành cho một mình Thiên Chúa, chỉ muốn có các thủ lãnh tạm thời khi có nguy cơ thôi. Ngụ ngôn của ông Giotham nói đến những người bất tài nhưng tham vọng và độc ác, muốn thống trị trên người khác và sẵn sàng tiêu diệt người khác để xác lập quyền bính của mình.
Các anh thợ làm vườn nho trong dụ ngôn Tin Mừng cũng thế, không hài lòng với những gì mình có, dù đã thoả thuận giá cả trước khi vào làm vườn nho, nhưng cảm thấy mình có công hơn, muốn mình được hưởng lương cao hơn những người thợ đến sau! Dụ ngôn nói về Thiên Chúa nghĩ đến nhu cầu của con người trong khi con người thì lại ích kỷ, chỉ thấy có mình và phen bì, loại trừ người khác. Thiên Chúa nghĩ đến ơn cứu độ cho dân ngoại nữa, trong khi dân Do Thái thì đặt mình trên các dân tộc khác.
Nhìn ra hạnh phúc của mình, nhìn ra ân ban thần linh nơi mình, biết tạ ơn, sống hạnh phúc với những gì mình có, muốn chia sẻ cho người khác những điều tốt lành, đó là điều Thiên Chúa mời gọi con người trong hành trình cứu độ, trong cuộc đời.
Cầu nguyện:
Lạy Chúa, chúng con đang ở trong một thế giới gọi là kinh tế thị trường, người ta cạnh tranh bằng mọi cách để thu được lợi nhuận cao nhất, và vì thế người nghèo bao giờ cũng thiệt. Nhưng phần Cha trên trời, là ông chủ vườn nho Giáo hội. Cha gọi người Do Thái trước tiên, từ sáng sớm của thời đại cứu độ. Rồi lần lượt đến các dân tộc khác và phần thưởng đời đời cho họ, là hạnh phúc vô biên, chúng con xin tạ ơn Cha, tạ ơn Cha suốt đời chúng con chưa đủ.Ước chi ai ai cũng được tạ ơn Cha trong cõi đời đời bất tận.
Lạy Chúa, Chúa đại diện Cha để đến trần kêu gọi mọi người vào vườn nho Giáo hội. Chúa còn dùng cả chúng con để đi vào lương dân kêu người làm vườn nho cho Chúa. Xin cho chúng con biết yêu thương anh em lương dân, và nhiệt tình đi khắp nơi tìm người vào vườn nho Chúa . Amen.