“Những gì tôi đã làm được là do ơn của Chúa và sự cộng tác của nhiều người, còn những gì tôi đã không làm được hoặc làm không đúng là do lỗi của tôi...”

 

ÐGM Antôn VŨ HUY CHƯƠNG trả lời phỏng vấn báo CGvDT

 

 

CGvDT : Chúng con chúc mừng Ðức cha vừa được Ðức Thánh Cha chấp thuận đơn xin nghỉ hưu ở tuổi 75 theo Giáo luật. Cảm giác của Ðức cha khi nhận được tin này ra sao ạ ?

- ÐGM Antôn: Nếu được “chúc mừng” thì “mừng” là cảm giác phải có, vì người “chúc” ngụ ý nói rằng người “được chúc” đã hoàn thành nhiệm vụ. Xin cảm ơn Tòa soạn báo Công giáo và Dân tộc.

 

Trong gần 16 năm làm Giám mục Chánh tòa ở 2 giáo phận khá đông giáo dân là Hưng Hóa (10/2003-3/2011) và Ðà Lạt (3/2011-9/2019), điều gì khiến Ðức cha nhớ nhất ở từng nơi trong hành trình mục tử của mình ?

- Giáo phận Hưng Hóa nằm trên địa bàn mười tỉnh Tây Bắc nhưng số giáo dân không đông bằng giáo phận Ðà Lạt nằm trên địa bàn một tỉnh Lâm Ðồng. Mỗi giáo phận có một sắc thái riêng, có nhiều điều đáng nhớ nhưng cũng có ít điều ráng quên. Chỉ có một điều tôi nhớ nhất, đó là Thiên Chúa đã yêu thương tôi hơn tôi đáng được yêu.

 

Ðức cha có thể có một so sánh ngắn gọn về sự khác nhau trong hành trình mục vụ giữa hai giáo phận, cũng như chia sẻ một vài thành quả ở hai miền đất này ?

- Giáo phận Hưng Hóa là một giáo phận miền núi có diện tích rộng lớn nhất Việt Nam, đặc biệt về nhân sự gặp nhiều khó khăn, lại “trống tòa” 11 năm trước khi tôi được trao sứ vụ mục tử tại đây (từ 1992 đến 2003); còn giáo phận Ðà Lạt chỉ “trống tòa” 8 tháng, lại có nhiều thuận lợi. Vì thế, trong mục vụ, tuy phải nỗ lực nhiều - ít khác nhau, nhưng cùng chung định hướng là xây dựng giáo phận, giáo xứ trở thành một cộng đoàn đức tin, một cộng đoàn phụng tự, một cộng đoàn bác ái, để trở nên một cộng đoàn loan báo Tin Mừng, theo mô hình Giáo hội thuở ban đầu được ghi trong Sách Công vụ Tông đồ (x. Cv 2,42-46) và cũng đã được Ðại hội Dân Chúa tại Việt Nam triển khai năm 2010. Việc xây dựng cộng đoàn là việc trường kỳ, thành quả không dễ nhìn thấy được như việc xây dựng cơ sở vật chất.

Ban các Bí tích Khai tâm cho người dân tộc tại giáo họ Liang Dăm - Di Linh, GP Đà Lạt

 

Vâng, thực tế là như vậy, nhưng có một điều dễ nhận ra, tại Hưng Hóa trước đây và Ðà Lạt sau này, là Ðức cha đã dành khá nhiều tình cảm và sự quan tâm cho những anh em sắc tộc thiểu số. Thưa, đâu là lý do thúc đẩy Ðức cha có sự chọn lựa này ?

- Tại địa bàn giáo phận Hưng Hóa có đông đồng bào sắc tộc thiểu số hơn tại địa bàn giáo phận Ðà Lạt. Công việc truyền giáo cho người dân tộc tại giáo phận Hưng Hóa bị đứt quãng từ sau năm 1954. Còn tại giáo phận Ðà Lạt, từ trước khi hình thành giáo phận (năm 1960), việc truyền giáo cho người dân tộc đã khởi sự từ năm 1927 với vị thừa sai nhiệt thành là cha Jean Cassaigne, dần dần trở thành mối quan tâm truyền thống của giáo phận; số giáo dân người dân tộc hiện nay tại giáo phận Ðà Lạt có khoảng 150.000 người (chiếm 1/3 tổng số giáo dân, 50% tổng số người dân tộc trong địa bàn). Vì việc truyền giáo là việc loan báo Tin Mừng cho người nghèo, và đó cũng là lý do Giáo hội được mời gọi quan tâm đến người nghèo, như chính Chúa Giêsu đã xác định về sứ vụ của mình (x. Lc 4,16-21), mà người sắc tộc thường khó khăn, thiếu thốn về mọi mặt, nên mình phải quan tâm, yêu thương họ nhiều.

 

Nhìn lại chặng đường 16 năm được Tòa Thánh trao sứ vụ Giám mục và đã làm được rất nhiều việc, Ðức cha có điều gì băn khoăn hay thao thức vì chưa thực hiện được, do những nguyên nhân khách quan hoặc chủ quan ?

- Công việc thì không bao giờ làm hết. Có người chưa đến tuổi hưu “đang mải dệt đời mình bỗng nhiên bị tay Chúa cắt đứt ngay hàng chỉ” (Is 38,12). Nay tôi đã đến tuổi được nghỉ hưu, xin tạ ơn Chúa. Cuộc đời mỗi người tuy dài ngắn khác nhau, nhưng ước gì nói được như Chúa Giêsu : “mọi sự đã hoàn tất”, thì dù như Chúa Giêsu kết thúc cuộc đời trần thế ở tuổi 33 sau 3 năm thi hành sứ vụ, cũng đã hoàn thành nhiệm vụ theo thiên ý.

Thăm mục vụ ở Yên Bái - GP Hưng Hóa

 

Ðức cha sẽ nghỉ hưu ở đâu và những dự định của Ðức cha cho những ngày tháng hồi hưu sắp tới ?

- Giáo phận Ðà Lạt có nhà hưu dưỡng cho các linh mục và giám mục tại Bảo Lộc và tôi sẽ về nghỉ ở đây. Ngày 12.02.2018, Ðức Thánh Cha Phanxicô đã ký ban hành một Tông Thư dưới dạng Tự Sắc có tên là “Học cách nói lời tạm biệt” liên quan đến việc từ chức vì lý do tuổi tác của các giám mục trên thế giới. Ðức Thánh Cha viết rằng: “Việc kết thúc một chức vụ trong Giáo hội cần phải được coi là một phần không thể tách rời của sứ vụ đó, vì nó đòi hỏi một hình thức mới của thái độ sẵn sàng”. Xin phép được tâm sự : tôi đã sẵn sàng từ 4 năm trước đây khi đệ đơn xin Giám mục phó (ngày 30.3.2015) và đã có Giám mục phó với quyền kế vị từ 2 năm nay (ngày 08.4.2017); tôi đã sẵn sàng từ 5 tháng nay khi đệ đơn từ nhiệm từ ngày 21.4.2019, thay vì theo quy định của Giáo luật là khi tròn 75 tuổi (14.9.2019) mới làm đơn xin hưu. Ðối với những vị chuẩn bị rời khỏi vị trí lãnh đạo, Ðức Thánh Cha mời gọi hãy “phân định qua lời cầu nguyện cách sống trong giai đoạn sắp tới, và lập ra một dự án mới cho cuộc sống”, nghĩa là nghỉ hưu rồi vẫn phải làm việc phù hợp, làm việc cho đến hơi thở cuối cùng. Tôi có ý định đi tĩnh tâm ít ngày sau khi được Ðức Thánh Cha chấp thuận đơn xin từ nhiệm. Một giám mục đã nêu gương chia sẻ 5 điều đặt ra cho những ngày tháng nghỉ hưu của mình là: khổ chế, cầu nguyện, khiêm nhường, đọc sách và tham gia một chút vào việc phụng vụ. Tôi không biết mình có thể làm được như vị đó không, nhưng ao ước rằng: khi đã nghỉ hưu, mình có thể làm được những điều mà Ðức Thánh Cha mong muốn và cố gắng làm theo những dự án mà mình đã định hướng, tự nhắc nhở mình tránh nói hoặc làm gì gây tổn thương những người có trách nhiệm và có thể tác hại đến việc xây dựng giáo phận mà mình đã phục vụ hoặc đường hướng chung của Hội đồng Giám mục Việt Nam.

Chủ phong Giám mục cho Đức cha Gioan Vũ Tất

 

Cuối cùng, Ðức cha có nhắn gởi điều gì đến cộng đồng Dân Chúa tại hai giáo phận Hưng Hóa và Ðà Lạt, cũng như những độc giả của báo CGvDT ?

- Tôi xác tín rằng những gì tôi đã làm được là do ơn của Chúa và sự cộng tác của nhiều người, vì thế xin mọi người hợp ý với tôi tạ ơn Chúa và tôi xin chân thành cảm ơn mọi người. Còn những gì tôi đã không làm được hoặc làm không đúng là do lỗi của tôi, xin mọi người tha thứ cho tôi như Chúa luôn tha thứ cho tôi. Nếu Chúa đã ban nhiều ơn cho chúng ta mà chúng ta lại làm cho những ơn đó ra vô ích thì là lỗi của chúng ta mà mỗi người cần điều chỉnh không ngừng. Xin mọi người cầu nguyện cho các giám mục và linh mục tại chức cũng như đang nghỉ hưu. Riêng trong các thánh lễ, tôi đã lưu ý các linh mục trong giáo phận Ðà Lạt về ý nghĩa quy định Phụng vụ của Giáo hội: trong Kinh Nguyện Thánh Thể, việc nêu tên Ðức Giáo Hoàng đang cai quản Giáo hội hoàn vũ và Ðức Giám mục đang cai quản giáo phận nói lên dấu chỉ hiệp nhất và mối hiệp thông mang ý nghĩ thần học (chứ không vì tình cảm); do đó trong giáo phận, chỉ nêu tên Giám mục Chánh tòa (và có thể nêu tên Giám mục phó hoặc phụ tá), không nêu tên các giám mục nghỉ hưu (cũng như hiện nay chỉ nêu tên Ðức Giáo Hoàng Phanxicô mà không nêu tên Ðức Giáo Hoàng Bênêđictô), và cũng không nêu tên các giám mục đồng tế hoặc giám mục chủ tế nếu các ngài không phải là Giám mục giáo phận nơi cử hành thánh lễ. Chúng ta có thể tùy dịp cầu nguyện cho các ngài trong Lời nguyện Tín hữu.

Với ĐHY GB Phạm MInh Mẫn trong ngày được tấn phong Giám mục Chánh tòa Hưng Hóa

 

Chúng con xin hết lòng cảm ơn về cuộc trao đổi này, kính chúc Ðức cha luôn được nhiều sức khỏe và hồng ân của Thiên Chúa để tiếp tục đóng góp cho Giáo hội trong thời gian tới !

 

LÊ HỮU TUẤN thực hiện (cgvdt.vn)