[Radio Người Trẻ] Ánh sáng và Bóng tối

Cao Gia An, S.J.

Các bạn thân mến.
Chúng ta thường mệt mỏi khi phải đối diện với những xung đột trong chính tâm hồn mình, khi bị đặt giữa những dằng co của ánh sáng và bóng tối. Để diễn tả những xung đột trong tâm hồn con người, người ta hay dùng hình ảnh tương phản của ánh sáng và bóng tối. Ánh sáng và bóng tối của trời đất là điều mà chúng ta chứng kiến mỗi ngày, chúng ta có thể gọi tên và phân biệt dễ dàng. Thế nhưng ánh sáng và bóng tối trong tâm hồn mỗi người thì phức tạp hơn.

Trong tâm hồn mỗi người luôn có những vùng ngập tràn ánh sáng. Đó là ánh của niềm vui, hạnh phúc, của những khát vọng đơn sơ ngay lành. Dẫu vậy, cũng trong chính tâm hồn ấy vẫn có những phần bị phủ đầy bóng tối. Bóng tối của buồn sầu chán nản .Bóng tối của cái tôi ích kỷ tự mãn. Bóng tối của những mưu mô toan tính. Bóng tối của sự gian dối. Bóng tối của lòng thù hận ganh ghét và những điều xấu xa cần phải được che đậy. Bóng tối của những thói quen xấu mà tôi cứ phải kéo lê theo cuộc đời mình vì không đủ can đảm để dứt bỏ.

Ánh sáng và bóng tối gần với tôi như thế, nên tôi có thể chọn sống và để cho ánh sáng bừng lên trong tôi, nhưng cũng có thể chọn sống vùi mình giữa bóng tối. Tin Mừng Gioan ghi lại nhận xét của Đức Giêsu trong cuộc đối thoại với ông Nic-cô-đê-mô: “Ánh sáng đã đến thế gian, nhưng người ta yêu chuộng bóng tối hơn ánh sáng”(Ga 3, 19).

Yêu chuộng bóng tối, điều nghe có vẻ lạ lùng ấy lắm lúc lại thật đúng với tôi và với mỗi người. Có những lúc tôi thấy mình cần chút bóng tối để nương náu, nhất là những lúc thất bại ê chề, những lúc buồn sầu chán nản, những lúc sai lầm lỗi phạm… Dường như bóng tối che chở tôi và cho tôi cảm giác an toàn. Tôi thấy dễ chịu hơn khi bước đi trong bóng tối. Có những lúc bóng tối là môi trường thuận lợi để tôi muốn làm gì thì làm, muốn sống sao thì sống.

Điều nguy hiểm khôn lường là tôi dễ bị nghiện bóng tối. Đi mải mê trong bóng tối, tôi dễ trở thành quen. Tôi chôn mình trong mê muội và sai lầm. Sống càng lâu trong bóng tối, tôi càng ngại bước ra ánh sáng. Ánh sáng khiến tôi có cảm giác bị phơi trần, bị dò xét, bị phân xử. Ánh sáng khiến mắt tôi chói lọi.

Phải chăng vì cuộc đời tôi có quá nhiều điều cần che đậy giấu giếm, nên tôi vẫn sợ ánh sáng? Đức Giêsu giải thích thực trạng trên thật rõ ràng: “phàm ai làm điều dữ, thì ghét ánh sáng và không đến cùng ánh sáng, để các việc họ làm khỏi bị chê trách”(Ga 3, 20). Thật thế, ánh sáng bắt tôi phải đối diện với sự thật. Ánh sáng chất vấn và tinh lọc cuộc đời tôi. Ánh sáng làm bại lộ những điều tôi muốn giữ kín, những điều không mấy đẹp. Thế nên tôi ngại.

Dẫu vậy, có một sự thật hiển nhiên mà người ta không muốn nghĩ tới: không phải không có đe dọa trong bóng tối, nhưng là vì trong bóng tối, tôi không thấy mình bị đe dọa. Dù có bước đi và cảm giác an toàn trong bóng tối, tôi vẫn là một nạn nhân bị chộp giữ. Tôi tưởng mình được tự do, nhưng thực ra, tôi đang nô lệ cho những khuynh chiều không mấy đẹp đẽ trong mình. Vì thế, tôi không dám lộ mặt ra trước ánh sáng. Tôi tưởng mình được an toàn, nhưng thực ra đó chỉ là thứ bình an giả tạo, đang giết chết từng ngày tâm hồn tôi.

Cuộc chiến giữa ánh sáng và bóng tối luôn là cuộc chiến không khoan nhượng. Hoặc là tôi thuộc về ánh sáng, hoặc là tôi sẽ bị bóng tối chộp giữ. Không thể có thái độ lập lờ.

Trên bước đường đời tôi đi, Chúa vẫn không ngừng chiếu dọi nhiều ánh sáng. Đó có thể là một lời nhắc nhở nhẹ nhàng mà một ai đó dành cho tôi, đó có thể là một tấm gương sống thật đẹp mời tôi bước theo. Ánh sáng thật dễ nhận ra, nhưng để có thể bước theo ánh sáng, tôi bị đòi hỏi phải bước ra khỏi vũng trời cũ kỹ và tội lỗi của mình. Như thế, trọn cuộc đời tôi, mỗi ngày, tôi đều được mời gọi hoán cải. Hoán cải đơn giản là bước ra khỏi bóng tối để đi vào vùng ánh sáng, là bỏ đi những đường nẻo quanh co, để bước ngẩng đầu đứng thẳng và bước đi trong ánh sáng của Thiên Chúa.

Đức Giêsu đã nói: “Chính tôi là ánh sáng cho trần gian, ai theo tôi, sẽ không phải đi trong bóng tối, nhưng sẽ nhận được ánh sáng đem lại sự sống”(Ga 8, 12). Khi tôi được chọn và được kêu gọi làm con Chúa, làm con của ánh sáng, không phải trong tôi đã hoàn toàn chỉ có những điều thiện hảo. Không phải đến lúc tôi hoàn toàn đẹp đẽ không tì vết thì tôi mới dám bước đi trong ánh sáng của Chúa. Ánh sáng không chỉ dò xét chiếu dọi, nhưng ánh sáng còn chữa lành tôi. Ánh sáng nâng tôi lên để tôi sống đúng phẩm giá đời mình. Ánh sáng rực rỡ khiến tôi được tinh luyện. Ánh sáng đem lại sự sống và làm nên phẩm giá đời tôi. Ánh sáng đẹp đẽ khiến tôi ước ao, bước theo ánh sáng tôi cũng có cơ hội để trở nên đẹp đẽ và cao quý.

Lạy Chúa Giêsu
Chúa gọi chúng con là con cái của sự sáng
dù Chúa biết trong lòng chúng con vẫn còn nhiều góc tối.
làm sao để chúng con có thể sống xứng đáng
với những mong đợi và hy vọng mà Chúa đặt nơi chúng con?

Những lúc con chơi vơi giữa ngã ba chợ đời,
xin Chúa là quy chiếu để con hướng về.
Những lúc con bước đi chênh vênh trên bờ cám dỗ
xin Chúa là điểm tựa để con vượt thoát.

Những lúc con còn mê mải trong bóng tối,
xin chiếu dọi ánh sáng của Chúa vào sâu thẳm hồn con.
Xin cho con đừng ngại ngần e sợ trước ánh sáng của Chúa.
vì ánh sáng ấy là cứu độ đời con. Amen.