Lược Sử Giáo Xứ Chính Tâm 1961-2021
LƯỢC SỬ GIÁO XỨ CHÍNH TÂM 1961-2021
Kính thưa quý vị,
Giáo xứ Chính Tâm được hình thành từ năm 1961, khi cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi dẫn khoảng 300 gia đình với 1800 giáo dân gốc Bắc di cư, thuộc Giáo xứ Tử Nê (địa phận Bắc Ninh) từ miền Tây nam bộ đến định cư tại Trà Tân, quận Hoài Đức, tỉnh Bình Tuy theo chương trình “Dinh Điền” của quốc gia thời bấy giờ.
Từ 1961 – 1962, Đức Giám mục Nha Trang bấy giờ là Đức Cha Piquet Lợi đã kinh lý mục vụ và ban Bí tích Thêm sức tại nơi đây. Năm 1965, chiến tranh khốc liệt, giáo dân lại phải bỏ chạy tứ tán. Vùng Trà Tân lúc này hoàn toàn vắng bóng người, nhà cửa ruộng vườn tan hoang.
Năm 1972, một số dân cũ cùng nhiều bà con vùng Hố Nai, Sài Gòn trở về Chính Tâm nhưng không về chỗ cũ mà sống dọc theo đường lộ từ Võ Đắt ra Ông Đồn.
Năm 1973, Cha Phanxicô Xavie Hoàng Kim Điền được Đức Cha Fx. Nguyễn Văn Thuận bổ nhiệm làm Quản xứ Chính Tâm. Tuy nhiên, đầu năm 1975 chiến sự lại bùng nổ, Cha con lại phải bỏ chạy, nhà thờ đang xây dở dang bị phá bình địa.
“Từ 1975 đến 1989, Chính Tâm chẳng thuộc về giáo xứ nào cả: bà con giáo dân phải dự lễ tại Võ Đắt (thuộc Gp. Phan Thiết), và sau này tại Tân Hữu (thuộc Gp. Xuân Lộc). Năm 1989, linh mục Clêmentê Trần Thế Minh, Quản xứ Tư Tề, được trao phó đặc trách Chính Tâm”.
Cũng trong thời gian này, người dân tộc Châu-ro sống du cư quy tụ lại thành làng dân tộc Thôn 4, nhiều người dân từ các nơi đến nhập cư tại vùng Trà Tân, trong đó có giáo dân từng nhóm thuộc các Giáo phận Bắc Ninh, Bùi Chu, Hải Phòng, Phát Diệm đến lập nghiệp. Các nhóm lương dân thuộc các tỉnh Hà Tĩnh, Bình Trị Thiên, Hải Dương … cũng đến đây, mở ra cánh đồng truyền giáo mênh mông.
Tháng 6 năm 1990, Cha Phao-lô Lê Quang Luân, phó xứ Võ Đắt đặc trách Chính Tâm. Ngày 21/4/1991 khởi công xây nhà thờ. Ngày 8/4/1992, nhà thờ được Đức Cha Nicolas Cung hiến. Ngày 10/6/1992 Ngài được bổ nhiệm làm Quản xứ Chính Tâm.
Ngày 3/12/1992 Cha Phêrô Nguyễn Đình Sáng được cử về làm Phó xứ, tháng 11 năm 1994 là Quản xứ. Ngài đặc biệt quan tâm công tác Truyền giáo bằng việc bác ái xã hội và đạt nhiều thành quả tốt đẹp. Năm 1999, Ngài đại tu nhà thờ như hiện nay.
Ngày 22/8/2003 Cha Giuse Nguyễn Văn Lừng tiếp nối cha Sáng. Ngày 3/3/2007 cha Đaminh Nguyễn Văn Hoàng nối tiếp cha Lừng làm quản xứ trong thời gian ngắn.
Ngày 26/8/2008, Cha Giuse Phạm Thọ thay thế Cha Hoàng, Ngài quan tâm đặc biệt việc học và sống Lời Chúa, xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, Thể dục thể thao… Ngày 02/6/ 2018, Cha Giuse Nguyễn Kim Anh nối tiếp cha Thọ, ngài ổn định lại các sinh hoạt của Giáo xứ, kiện toàn các hội đoàn và HĐMV, đồng thời nâng các giáo khu thành Giáo họ. Dịp Lễ Đức Mẹ Mân Côi, ngày 7/10 /2020, Tòa thánh đã ký tông sắc cho phép Giáo xứ Chính Tâm mở năm thánh kỷ niệm 60 năm hình thành và phát triển, Thánh lễ khai mạc được cử hành long trọng ngày 08/12/2020 do Đức Cha Giuse chủ sự.
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay gồm 12 giáo họ, mang tên các vị Thánh tử đạo Việt Nam; hiện nay đã có được 7 đền Thánh. Giáo xứ gồm 1350 gia đình với trên 5000 giáo dân, chiếm tỉ lệ khoảng 70% dân số tại địa phương. Giáo xứ cũng đã cống hiến cho Giáo Hội: 4 Linh mục, 1 đại chủng sinh, 1 tu sinh, và 30 tu sĩ nam nữ.
Xin tạ ơn Thiên Chúa, Mẹ Maria Mân Côi, các Thánh TĐVN; tri ân các bậc tiền nhân và mọi người đã làm nên một Giáo xứ Chính Tâm tươi trẻ, lớn mạnh; một giáo xứ luôn đón nhận để phát triển.
LƯỢC SỬ GIÁO XỨ CHÍNH TÂM 1961-2021
Giới thiệu
“Biết lấy chi đền đáp Chúa bây giờ
Vì mọi ơn lành Người đã ban cho”
(Tv 116,12)
Kính thưa quý vị,
Giáo xứ Chính Tâm đang sống trong Năm Thánh kỷ niệm 60 năm thành lập Giáo xứ, một chặng đường của đau khổ lẫn niềm vui, của thử thách và ân sủng, nhưng tất cả đều nằm trong sự quan phòng của Thiên Chúa và sự che chở của Mẹ Mân Côi bổn mạng.
Thật vậy, nhân ngày 7.10.2020 lễ Đức Mẹ Mân Côi bổn mạng Giáo xứ Chính Tâm vừa qua, Tòa Thánh đã ký Tông Sắc cho phép Giáo xứ tổ chức mở Năm Thánh kỷ niệm 60 năm hình thành và phát triển. Đây là một biến cố vô cùng lớn lao đối với cộng đoàn Giáo xứ Chính Tâm. Mặc dù Tông Sắc của Tòa Thánh về tới Giáo xứ chỉ trước ngày khai mạc Năm Thánh một tuần lễ, do dịch bệnh Covid 19, nhưng nhờ sự hướng dẫn cụ thể của Đức Giám mục Giáo phận, mọi thành phần dân Chúa Giáo xứ đã hăng say cộng tác chuẩn bị cho ngày đại lễ. Và ngày 8.12.2020, Thánh lễ khai mạc Năm Thánh mừng 60 năm hình thành và phát triển Giáo xứ đã được cử hành, do Đức Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng Giáo phận chủ sự, với đông đủ mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận, cũng như mọi con dân Giáo xứ Chính Tâm trong nước và hải ngoại.
Nguồn gốc
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay thuộc giáo hạt Đức Tánh, Giáo phận Phan Thiết. Tọa lạc trên địa bàn các Thôn 1A, 1B và Thôn 4 của xã Trà Tân, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, Giáo xứ tiếp giáp với các Giáo xứ: Gia Huynh ở phía Đông, Khiết Tâm ở phía Tây, Thánh Tâm và Nam Hà ở phía Nam và Giáo xứ Mẹ Vô Nhiễm ở phía Bắc.
Năm 1961, cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi dẫn khoảng 2000 giáo dân di cư miền Bắc gốc Giáo xứ Tử Nê và các Giáo xứ khác, từ Hố Nai và miền Tây Nam Bộ đến định cư tại Trà Tân, quận Hoài Đức, tỉnh Bình Tuy theo chương trình “Dinh Điền” của quốc gia.
Nơi đây là vùng đất tốt, rừng cây bạt ngàn chưa có dân cư. Họ làm nhà, chặt cây, đốt rẫy trồng hoa màu, lúa ngô, săn thú, bắt cá, khai thác lâm sản, buôn bán. Đất đai màu mỡ, rừng có nhiều thú, và sông La Ngà với nhiều cá tôm. Đây được xem như vùng đất đem lại sự ổn định và ấm no cho họ.
Khi mới bước chân trên mảnh đất này, họ đã làm Nhà Thờ tạm, với mái lợp tôn làm nơi đọc kinh cầu nguyện, xây đài Đức Mẹ Mân Côi bằng đá tổ ong và đá tự nhiên có sẵn, có một bể lớn chứa nước uống cho dân. Thánh lễ đầu tiên được cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi cử hành ngày 8.12.1961, đúng sau hai năm khi đặt thánh tượng Đức Mẹ tại Tà Pao. Giáo dân giữ nếp sống đạo đức của các Giáo xứ miền Bắc như: đọc kinh sáng tối, siêng năng dự lễ hàng ngày, dâng hoa Đức Mẹ tháng 5, đọc kinh luân phiên các gia đình, lần hạt Mân côi tháng 10, rước kiệu Thánh Tâm vào tháng 6, ngắm 15 sự thương khó, khóc mồ Chúa vào thứ Sáu tuần thánh,… Họ luôn sống đoàn kết, hòa đồng với nhau trong danh xưng Chính Tâm 1,2,3 sau này trở thành ba Giáo xứ chị em là: Chính tâm, Thánh Tâm và Mẹ Vô Nhiễm. Về văn hóa: các học sinh tiểu học được học tại nhà thầy giáo trong làng.
Từ 1961 – 1965, Đức Giám Mục Nha Trang bấy giờ là Đức Cha Piquet Lợi, ngài đã đến thăm mục vụ và ban Bí tích Thêm sức một vài lần. Năm 1965, chiến tranh khốc liệt, giáo dân ở đây lại phải bỏ chạy tứ tán, một số trở về Hố Nai lập nên xứ Tân Bình. Vùng Trà Tân lúc này hoàn toàn vắng bóng người, nhà cửa ruộng vườn tan hoang.
Khoảng 1972, một số dân cũ lại trở về Chính Tâm nhưng không về chỗ cũ mà sống dọc theo đường lộ từ Võ Đắt ra Ông Đồn. Năm 1973, Cha Phanxicô Xavie Hoàng Kim Điền được Đức Cha Fx. Nguyễn Văn Thuận bổ nhiệm làm quản xứ Chính Tâm. Cơ sở vật chất được xây dựng lại kiên cố hơn tại vị trí Ủy Ban xã Trà Tân hiện nay. Tuy nhiên, năm 1974 chiến sự bùng nổ, Cha con lại phải chạy loạn về Bình Tuy.
Ngày15/01/1975, Giáo phận Phan Thiết được thành lập gồm hai tỉnh Bình Thuận và Bình Tuy cắt ra từ Giáo Phận Nha Trang. Đức Cha tiên Khởi là Phaolô Nguyễn Văn Hoà. Ngày 17/04/1975 Đức Cha Nicôla Huỳnh Văn Nghi đến nhận Phan Thiết với tư cách Giám quản Tông Tòa.
Sau khi đất nước thống nhất, giáo dân quay trở về Chính Tâm. Nhưng lúc này không có Cha xứ, Nhà Thờ đã bị chiếm, tuy nhiên giáo dân ở đây vẫn kiên trì giữ vững đức tin, âm thầm sống đạo và làm việc tông đồ. Về thời kỳ này, kỷ yếu 25 năm giáo phận Phan thiết đã ghi lại: “Từ 1975 đến 1989, Chính Tâm chẳng thuộc về giáo xứ nào cả: bà con giáo dân, lúc thì dự lễ tại Võ Đắt (thuộc Phan Thiết), lúc thi dự lễ tại Tân Hữu (thuộc Xuân Lộc). Năm 1989, linh mục Clêmentê Trần Thế Minh, quản xứ Tư Tề, được trao phó đặc trách Chính Tâm”.
Đón nhận và hiệp thông
Trong những năm 1975 – 1991, nhiều dân cư từ các nơi đến nhập cư tại vùng Trà Tân này, trong đó có giáo dân từng nhóm thuộc các giáo phận Bắc Ninh, Bùi Chu, Hải Phòng và từ vùng Đà Lạt kéo xuống để lập nghiệp. Các nhóm lương dân thuộc huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh,..., Bình Trị Thiên cũng đến đây.
Bên cạnh đó có nhóm bà con Châu Ro tụ lại thành làng dân tộc Châu Ro theo chính sách của Nhà Nước. Với nền văn hóa Việt, tâm linh Việt, cộng thêm với truyền thống đức tin lâu đời, giáo dân Chính Tâm đã đón nhận các cư dân mới này cách quảng đại.
Phát triển và chia sẻ
Ngày 13.6.1990, cha Pet. Lê Quang Luân phó xứ Võ Đắt đặc trách Chính tâm. Ngài cùng với giáo dân đã xây dựng ngôi Nhà Thờ mới, với sự trợ giúp của thầy Phêrô Đinh Đình Chiến, được khánh thành vào ngày 8.4.1992. Ngày 10.6.1992, ngài được Đức Cha Nicôlas Huỳnh Văn Nghi bổ nhiệm làm quản xứ, và ngày 3.12.1992 cha Pet. Nguyễn Đình Sáng được bổ nhiệm làm phó xứ.
Từ khi Nhà Thờ được xây dựng, các đoàn thể nhanh chóng được phát triển, nhất là Bà Mẹ Công giáo, Huynh trưởng - Giáo lý viên, Ban Truyền giáo, Legio, Gia Trưởng. Giáo dân vừa thích ứng với đời sống kinh tế trong chế độ bao cấp, đất đai nương rẫy một số bị quy hoạch, thu hồi. Họ vừa lo đời sống giáo dục văn hóa vừa lo xây dựng các cộng đoàn.
Từ năm 1994, Cha Phêrô Nguyễn Đình Sáng đẩy mạnh việc loan báo Tin Mừng với các công việc từ thiện bác ái, đặc biệt số bà con Châu Ro theo đạo được khoảng 50 gia đình. Hiện nay, số giáo dân của Châu Ro lên đến khoảng 93 gia đình. Năm 2000, ngài đã đại tu và nới rộng Nhà thờ như hiện nay.
Năm 2001, cuốn GIÁO XỨ CHÍNH TÂM HÀNH TRÌNH 40 NĂM 1961-2001 được phát hành nội bộ. Năm 2003 Cha Giuse Nguyễn Văn Lừng tiếp nối cha Sáng, cha Đaminh Nguyễn Văn Hoàng nối tiếp cha Lừng làm quản xứ trong thời gian ngắn, các ngài vẫn tiếp tục củng cố và phát huy những nét tốt đẹp của các Cha tiền nhiệm. Năm 2008, Cha Giuse Phạm Thọ thay thế Cha Hoàng, ngài chú trọng học hỏi Lời Chúa, trồng cây xanh, thiết lập khu thể thao, làm đường đi và máy nước sạch cho dân. Năm 2018, Cha Giuse Nguyễn Kim Anh nối tiếp cha Thọ, ngài tiếp tục ổn định lại các sinh hoạt của Giáo xứ, đồng thời nâng các giáo Khu thành Giáo họ. Riêng giáo họ 12 gồm người đồng bào Châu Ro cũng dần thành giáo họ biệt lập, hiện Cha xứ đang chuẩn bị đất đai làm nhà nguyện cho họ.
Về các dòng tu, Giáo xứ được quý nữ tu dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết đến phục vụ từ năm 1992. Tu đoàn Nữ Thừa Sai Thánh Mẫu đến phục vụ từ năm 1999, ngoài ra có tu đoàn Nam Thừa Sai Thánh Mẫu hiện diện. Quý nữ tu đã giúp cho Giáo xứ qua việc phục vụ phòng Thánh, dạy Giáo lý, làm việc Bác ái, và giáo dục.
Để cộng tác với các Cha xứ trong công việc mục vụ, có các Cha phó: Cha Giuse Nguyễn Hữu An, Cha Fx. Hồ Xuân Hùng, Cha Gioan Nguyễn Kim Hà, Cha Antôn Trần Văn Lựu, Cha Phaolo Hoàng Phương Hoàng, Cha Phêrô Nguyễn Anh Tuấn, Cha Fx. Huỳnh Thiên Vũ, Cha Simon Trần Quốc Được và hiện nay cha Fx. Nguyễn Minh Hùng.
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay chia thành 12 giáo họ, mỗi giáo họ mang tên một vị Thánh tử đạo Việt Nam, hiện nay đã có được 7 đền Thánh. Giáo xứ gồm 1350 gia đình với trên 5000 giáo dân, chiếm tỉ lệ khoảng 70% dân số tại địa phương. Giáo dân nằm trong các giới và đoàn thể như: Gia trưởng, Bà Mẹ Công Giáo, Giới trẻ, Thiếu nhi Thánh Thể, Legio Mariae, Hội Lòng Thương Xót Chúa, Hội Têrêsa, nhóm Kinh Thánh Cầu Nguyện, nhóm Martino. Họ sinh hoạt cách quy củ và sôi nổi, đặc biệt trong công tác truyền giáo, nhờ đó đã tạo ra được những phong trào tòng giáo và tái tòng giáo lớn mạnh ở vùng này. Việc dạy Giáo lý, sinh hoạt Giới trẻ và Thiếu nhi được chú trọng đặc biệt. Giáo xứ cũng đã cống hiến cho Giáo Hội: 4 Linh mục, 1 đại chủng sinh, 1 tu sinh, và 30 tu sĩ nam nữ.
Về mặt kinh tế, một số giáo dân làm nghề nông thu nhập thấp, ngoại trừ nghề trồng rau. Sau hơn 10 năm, một số bà con chuyển từ nông nghiệp sang cây công nghiệp, cây cao su, cây ăn trái... Một số khác làm các nghề dịch vụ, buôn bán.... Hiện nay phần lớn người trẻ làm nghề công nhân ở các công ty như: chế biến thức ăn gia súc, may mặc, giày da...
Hướng về tương lai
Ngày 8.12.2020 vừa qua, với sự cho phép của Tòa Thánh, Thánh lễ khai mạc Năm Thánh mừng 60 hình thành và phát triển Giáo xứ được tổ chức một cách long trọng với sự chủ sự của Đức Cha Giuse giáo phận.
Hiện nay, cuốn kỷ yếu 60 năm Giáo xứ Chính Tâm cũng đang được thực hiện. Cùng với đó, Giáo xứ cũng đang chuẩn bị cho việc hình thành giáo họ Tôma Thiện của người đồng bào Châu Ro trở thành giáo họ biệt lập, với ba Thánh lễ mỗi tuần. Đây cũng là mối quan tâm đặc biệt của Đức Giám mục Giuse Đỗ mạnh Hùng, nhiều lần ngài đã đến thăm các anh em đồng bào Châu Ro tại đây, và ao ước sớm có một ngôi nhà nguyện cho họ.
Hướng về tương lai, giáo xứ Chính Tâm tiếp tục phát huy các truyền thống, các thành quả đạt được, đặc biệt là công cuộc bác ái, truyền giáo, hoàn thiện nếp sống, nhất là đời sống gia đình, văn hóa, nghề nghiệp, cổ võ ơn gọi …xây mới lại cơ sở thờ tự và sinh hoạt.
Kính thưa quý vị,
Một thoáng nhìn lại lịch sử 60 năm của Giáo xứ, để nhận ra sự quan phòng yêu thương của Thiên Chúa, sự che chở của Đức Mẹ Mân Côi, nhận ra công ơn tiền nhân đã hi sinh gìn giữ, tôn tạo và phát triển Giáo xứ, qua đó luôn tạ ơn Thiên Chúa, tạ ơn Mẹ Maria và tri ân các bậc tiền nhân, đồng thời mỗi người trong Giáo xứ ý thức mình trong việc xây dựng Giáo xứ ngày một tốt đẹp hơn.
Kính thưa quý vị,
Giáo xứ Chính Tâm được hình thành từ năm 1961, khi cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi dẫn khoảng 300 gia đình với 1800 giáo dân gốc Bắc di cư, thuộc Giáo xứ Tử Nê (địa phận Bắc Ninh) từ miền Tây nam bộ đến định cư tại Trà Tân, quận Hoài Đức, tỉnh Bình Tuy theo chương trình “Dinh Điền” của quốc gia thời bấy giờ.
Từ 1961 – 1962, Đức Giám mục Nha Trang bấy giờ là Đức Cha Piquet Lợi đã kinh lý mục vụ và ban Bí tích Thêm sức tại nơi đây. Năm 1965, chiến tranh khốc liệt, giáo dân lại phải bỏ chạy tứ tán. Vùng Trà Tân lúc này hoàn toàn vắng bóng người, nhà cửa ruộng vườn tan hoang.
Năm 1972, một số dân cũ cùng nhiều bà con vùng Hố Nai, Sài Gòn trở về Chính Tâm nhưng không về chỗ cũ mà sống dọc theo đường lộ từ Võ Đắt ra Ông Đồn.
Năm 1973, Cha Phanxicô Xavie Hoàng Kim Điền được Đức Cha Fx. Nguyễn Văn Thuận bổ nhiệm làm Quản xứ Chính Tâm. Tuy nhiên, đầu năm 1975 chiến sự lại bùng nổ, Cha con lại phải bỏ chạy, nhà thờ đang xây dở dang bị phá bình địa.
“Từ 1975 đến 1989, Chính Tâm chẳng thuộc về giáo xứ nào cả: bà con giáo dân phải dự lễ tại Võ Đắt (thuộc Gp. Phan Thiết), và sau này tại Tân Hữu (thuộc Gp. Xuân Lộc). Năm 1989, linh mục Clêmentê Trần Thế Minh, Quản xứ Tư Tề, được trao phó đặc trách Chính Tâm”.
Cũng trong thời gian này, người dân tộc Châu-ro sống du cư quy tụ lại thành làng dân tộc Thôn 4, nhiều người dân từ các nơi đến nhập cư tại vùng Trà Tân, trong đó có giáo dân từng nhóm thuộc các Giáo phận Bắc Ninh, Bùi Chu, Hải Phòng, Phát Diệm đến lập nghiệp. Các nhóm lương dân thuộc các tỉnh Hà Tĩnh, Bình Trị Thiên, Hải Dương … cũng đến đây, mở ra cánh đồng truyền giáo mênh mông.
Tháng 6 năm 1990, Cha Phao-lô Lê Quang Luân, phó xứ Võ Đắt đặc trách Chính Tâm. Ngày 21/4/1991 khởi công xây nhà thờ. Ngày 8/4/1992, nhà thờ được Đức Cha Nicolas Cung hiến. Ngày 10/6/1992 Ngài được bổ nhiệm làm Quản xứ Chính Tâm.
Ngày 3/12/1992 Cha Phêrô Nguyễn Đình Sáng được cử về làm Phó xứ, tháng 11 năm 1994 là Quản xứ. Ngài đặc biệt quan tâm công tác Truyền giáo bằng việc bác ái xã hội và đạt nhiều thành quả tốt đẹp. Năm 1999, Ngài đại tu nhà thờ như hiện nay.
Ngày 22/8/2003 Cha Giuse Nguyễn Văn Lừng tiếp nối cha Sáng. Ngày 3/3/2007 cha Đaminh Nguyễn Văn Hoàng nối tiếp cha Lừng làm quản xứ trong thời gian ngắn.
Ngày 26/8/2008, Cha Giuse Phạm Thọ thay thế Cha Hoàng, Ngài quan tâm đặc biệt việc học và sống Lời Chúa, xây dựng các công trình phúc lợi xã hội, Thể dục thể thao… Ngày 02/6/ 2018, Cha Giuse Nguyễn Kim Anh nối tiếp cha Thọ, ngài ổn định lại các sinh hoạt của Giáo xứ, kiện toàn các hội đoàn và HĐMV, đồng thời nâng các giáo khu thành Giáo họ. Dịp Lễ Đức Mẹ Mân Côi, ngày 7/10 /2020, Tòa thánh đã ký tông sắc cho phép Giáo xứ Chính Tâm mở năm thánh kỷ niệm 60 năm hình thành và phát triển, Thánh lễ khai mạc được cử hành long trọng ngày 08/12/2020 do Đức Cha Giuse chủ sự.
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay gồm 12 giáo họ, mang tên các vị Thánh tử đạo Việt Nam; hiện nay đã có được 7 đền Thánh. Giáo xứ gồm 1350 gia đình với trên 5000 giáo dân, chiếm tỉ lệ khoảng 70% dân số tại địa phương. Giáo xứ cũng đã cống hiến cho Giáo Hội: 4 Linh mục, 1 đại chủng sinh, 1 tu sinh, và 30 tu sĩ nam nữ.
Xin tạ ơn Thiên Chúa, Mẹ Maria Mân Côi, các Thánh TĐVN; tri ân các bậc tiền nhân và mọi người đã làm nên một Giáo xứ Chính Tâm tươi trẻ, lớn mạnh; một giáo xứ luôn đón nhận để phát triển.
LƯỢC SỬ GIÁO XỨ CHÍNH TÂM 1961-2021
Giới thiệu
“Biết lấy chi đền đáp Chúa bây giờ
Vì mọi ơn lành Người đã ban cho”
(Tv 116,12)
Kính thưa quý vị,
Giáo xứ Chính Tâm đang sống trong Năm Thánh kỷ niệm 60 năm thành lập Giáo xứ, một chặng đường của đau khổ lẫn niềm vui, của thử thách và ân sủng, nhưng tất cả đều nằm trong sự quan phòng của Thiên Chúa và sự che chở của Mẹ Mân Côi bổn mạng.
Thật vậy, nhân ngày 7.10.2020 lễ Đức Mẹ Mân Côi bổn mạng Giáo xứ Chính Tâm vừa qua, Tòa Thánh đã ký Tông Sắc cho phép Giáo xứ tổ chức mở Năm Thánh kỷ niệm 60 năm hình thành và phát triển. Đây là một biến cố vô cùng lớn lao đối với cộng đoàn Giáo xứ Chính Tâm. Mặc dù Tông Sắc của Tòa Thánh về tới Giáo xứ chỉ trước ngày khai mạc Năm Thánh một tuần lễ, do dịch bệnh Covid 19, nhưng nhờ sự hướng dẫn cụ thể của Đức Giám mục Giáo phận, mọi thành phần dân Chúa Giáo xứ đã hăng say cộng tác chuẩn bị cho ngày đại lễ. Và ngày 8.12.2020, Thánh lễ khai mạc Năm Thánh mừng 60 năm hình thành và phát triển Giáo xứ đã được cử hành, do Đức Giám mục Giuse Đỗ Mạnh Hùng Giáo phận chủ sự, với đông đủ mọi thành phần dân Chúa trong giáo phận, cũng như mọi con dân Giáo xứ Chính Tâm trong nước và hải ngoại.
Nguồn gốc
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay thuộc giáo hạt Đức Tánh, Giáo phận Phan Thiết. Tọa lạc trên địa bàn các Thôn 1A, 1B và Thôn 4 của xã Trà Tân, huyện Đức Linh, tỉnh Bình Thuận, Giáo xứ tiếp giáp với các Giáo xứ: Gia Huynh ở phía Đông, Khiết Tâm ở phía Tây, Thánh Tâm và Nam Hà ở phía Nam và Giáo xứ Mẹ Vô Nhiễm ở phía Bắc.
Năm 1961, cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi dẫn khoảng 2000 giáo dân di cư miền Bắc gốc Giáo xứ Tử Nê và các Giáo xứ khác, từ Hố Nai và miền Tây Nam Bộ đến định cư tại Trà Tân, quận Hoài Đức, tỉnh Bình Tuy theo chương trình “Dinh Điền” của quốc gia.
Nơi đây là vùng đất tốt, rừng cây bạt ngàn chưa có dân cư. Họ làm nhà, chặt cây, đốt rẫy trồng hoa màu, lúa ngô, săn thú, bắt cá, khai thác lâm sản, buôn bán. Đất đai màu mỡ, rừng có nhiều thú, và sông La Ngà với nhiều cá tôm. Đây được xem như vùng đất đem lại sự ổn định và ấm no cho họ.
Khi mới bước chân trên mảnh đất này, họ đã làm Nhà Thờ tạm, với mái lợp tôn làm nơi đọc kinh cầu nguyện, xây đài Đức Mẹ Mân Côi bằng đá tổ ong và đá tự nhiên có sẵn, có một bể lớn chứa nước uống cho dân. Thánh lễ đầu tiên được cha Đaminh Nguyễn Đức Nghi cử hành ngày 8.12.1961, đúng sau hai năm khi đặt thánh tượng Đức Mẹ tại Tà Pao. Giáo dân giữ nếp sống đạo đức của các Giáo xứ miền Bắc như: đọc kinh sáng tối, siêng năng dự lễ hàng ngày, dâng hoa Đức Mẹ tháng 5, đọc kinh luân phiên các gia đình, lần hạt Mân côi tháng 10, rước kiệu Thánh Tâm vào tháng 6, ngắm 15 sự thương khó, khóc mồ Chúa vào thứ Sáu tuần thánh,… Họ luôn sống đoàn kết, hòa đồng với nhau trong danh xưng Chính Tâm 1,2,3 sau này trở thành ba Giáo xứ chị em là: Chính tâm, Thánh Tâm và Mẹ Vô Nhiễm. Về văn hóa: các học sinh tiểu học được học tại nhà thầy giáo trong làng.
Từ 1961 – 1965, Đức Giám Mục Nha Trang bấy giờ là Đức Cha Piquet Lợi, ngài đã đến thăm mục vụ và ban Bí tích Thêm sức một vài lần. Năm 1965, chiến tranh khốc liệt, giáo dân ở đây lại phải bỏ chạy tứ tán, một số trở về Hố Nai lập nên xứ Tân Bình. Vùng Trà Tân lúc này hoàn toàn vắng bóng người, nhà cửa ruộng vườn tan hoang.
Khoảng 1972, một số dân cũ lại trở về Chính Tâm nhưng không về chỗ cũ mà sống dọc theo đường lộ từ Võ Đắt ra Ông Đồn. Năm 1973, Cha Phanxicô Xavie Hoàng Kim Điền được Đức Cha Fx. Nguyễn Văn Thuận bổ nhiệm làm quản xứ Chính Tâm. Cơ sở vật chất được xây dựng lại kiên cố hơn tại vị trí Ủy Ban xã Trà Tân hiện nay. Tuy nhiên, năm 1974 chiến sự bùng nổ, Cha con lại phải chạy loạn về Bình Tuy.
Ngày15/01/1975, Giáo phận Phan Thiết được thành lập gồm hai tỉnh Bình Thuận và Bình Tuy cắt ra từ Giáo Phận Nha Trang. Đức Cha tiên Khởi là Phaolô Nguyễn Văn Hoà. Ngày 17/04/1975 Đức Cha Nicôla Huỳnh Văn Nghi đến nhận Phan Thiết với tư cách Giám quản Tông Tòa.
Sau khi đất nước thống nhất, giáo dân quay trở về Chính Tâm. Nhưng lúc này không có Cha xứ, Nhà Thờ đã bị chiếm, tuy nhiên giáo dân ở đây vẫn kiên trì giữ vững đức tin, âm thầm sống đạo và làm việc tông đồ. Về thời kỳ này, kỷ yếu 25 năm giáo phận Phan thiết đã ghi lại: “Từ 1975 đến 1989, Chính Tâm chẳng thuộc về giáo xứ nào cả: bà con giáo dân, lúc thì dự lễ tại Võ Đắt (thuộc Phan Thiết), lúc thi dự lễ tại Tân Hữu (thuộc Xuân Lộc). Năm 1989, linh mục Clêmentê Trần Thế Minh, quản xứ Tư Tề, được trao phó đặc trách Chính Tâm”.
Đón nhận và hiệp thông
Trong những năm 1975 – 1991, nhiều dân cư từ các nơi đến nhập cư tại vùng Trà Tân này, trong đó có giáo dân từng nhóm thuộc các giáo phận Bắc Ninh, Bùi Chu, Hải Phòng và từ vùng Đà Lạt kéo xuống để lập nghiệp. Các nhóm lương dân thuộc huyện Cẩm Xuyên, Hà Tĩnh,..., Bình Trị Thiên cũng đến đây.
Bên cạnh đó có nhóm bà con Châu Ro tụ lại thành làng dân tộc Châu Ro theo chính sách của Nhà Nước. Với nền văn hóa Việt, tâm linh Việt, cộng thêm với truyền thống đức tin lâu đời, giáo dân Chính Tâm đã đón nhận các cư dân mới này cách quảng đại.
Phát triển và chia sẻ
Ngày 13.6.1990, cha Pet. Lê Quang Luân phó xứ Võ Đắt đặc trách Chính tâm. Ngài cùng với giáo dân đã xây dựng ngôi Nhà Thờ mới, với sự trợ giúp của thầy Phêrô Đinh Đình Chiến, được khánh thành vào ngày 8.4.1992. Ngày 10.6.1992, ngài được Đức Cha Nicôlas Huỳnh Văn Nghi bổ nhiệm làm quản xứ, và ngày 3.12.1992 cha Pet. Nguyễn Đình Sáng được bổ nhiệm làm phó xứ.
Từ khi Nhà Thờ được xây dựng, các đoàn thể nhanh chóng được phát triển, nhất là Bà Mẹ Công giáo, Huynh trưởng - Giáo lý viên, Ban Truyền giáo, Legio, Gia Trưởng. Giáo dân vừa thích ứng với đời sống kinh tế trong chế độ bao cấp, đất đai nương rẫy một số bị quy hoạch, thu hồi. Họ vừa lo đời sống giáo dục văn hóa vừa lo xây dựng các cộng đoàn.
Từ năm 1994, Cha Phêrô Nguyễn Đình Sáng đẩy mạnh việc loan báo Tin Mừng với các công việc từ thiện bác ái, đặc biệt số bà con Châu Ro theo đạo được khoảng 50 gia đình. Hiện nay, số giáo dân của Châu Ro lên đến khoảng 93 gia đình. Năm 2000, ngài đã đại tu và nới rộng Nhà thờ như hiện nay.
Năm 2001, cuốn GIÁO XỨ CHÍNH TÂM HÀNH TRÌNH 40 NĂM 1961-2001 được phát hành nội bộ. Năm 2003 Cha Giuse Nguyễn Văn Lừng tiếp nối cha Sáng, cha Đaminh Nguyễn Văn Hoàng nối tiếp cha Lừng làm quản xứ trong thời gian ngắn, các ngài vẫn tiếp tục củng cố và phát huy những nét tốt đẹp của các Cha tiền nhiệm. Năm 2008, Cha Giuse Phạm Thọ thay thế Cha Hoàng, ngài chú trọng học hỏi Lời Chúa, trồng cây xanh, thiết lập khu thể thao, làm đường đi và máy nước sạch cho dân. Năm 2018, Cha Giuse Nguyễn Kim Anh nối tiếp cha Thọ, ngài tiếp tục ổn định lại các sinh hoạt của Giáo xứ, đồng thời nâng các giáo Khu thành Giáo họ. Riêng giáo họ 12 gồm người đồng bào Châu Ro cũng dần thành giáo họ biệt lập, hiện Cha xứ đang chuẩn bị đất đai làm nhà nguyện cho họ.
Về các dòng tu, Giáo xứ được quý nữ tu dòng Mến Thánh Giá Phan Thiết đến phục vụ từ năm 1992. Tu đoàn Nữ Thừa Sai Thánh Mẫu đến phục vụ từ năm 1999, ngoài ra có tu đoàn Nam Thừa Sai Thánh Mẫu hiện diện. Quý nữ tu đã giúp cho Giáo xứ qua việc phục vụ phòng Thánh, dạy Giáo lý, làm việc Bác ái, và giáo dục.
Để cộng tác với các Cha xứ trong công việc mục vụ, có các Cha phó: Cha Giuse Nguyễn Hữu An, Cha Fx. Hồ Xuân Hùng, Cha Gioan Nguyễn Kim Hà, Cha Antôn Trần Văn Lựu, Cha Phaolo Hoàng Phương Hoàng, Cha Phêrô Nguyễn Anh Tuấn, Cha Fx. Huỳnh Thiên Vũ, Cha Simon Trần Quốc Được và hiện nay cha Fx. Nguyễn Minh Hùng.
Giáo xứ Chính Tâm hiện nay chia thành 12 giáo họ, mỗi giáo họ mang tên một vị Thánh tử đạo Việt Nam, hiện nay đã có được 7 đền Thánh. Giáo xứ gồm 1350 gia đình với trên 5000 giáo dân, chiếm tỉ lệ khoảng 70% dân số tại địa phương. Giáo dân nằm trong các giới và đoàn thể như: Gia trưởng, Bà Mẹ Công Giáo, Giới trẻ, Thiếu nhi Thánh Thể, Legio Mariae, Hội Lòng Thương Xót Chúa, Hội Têrêsa, nhóm Kinh Thánh Cầu Nguyện, nhóm Martino. Họ sinh hoạt cách quy củ và sôi nổi, đặc biệt trong công tác truyền giáo, nhờ đó đã tạo ra được những phong trào tòng giáo và tái tòng giáo lớn mạnh ở vùng này. Việc dạy Giáo lý, sinh hoạt Giới trẻ và Thiếu nhi được chú trọng đặc biệt. Giáo xứ cũng đã cống hiến cho Giáo Hội: 4 Linh mục, 1 đại chủng sinh, 1 tu sinh, và 30 tu sĩ nam nữ.
Về mặt kinh tế, một số giáo dân làm nghề nông thu nhập thấp, ngoại trừ nghề trồng rau. Sau hơn 10 năm, một số bà con chuyển từ nông nghiệp sang cây công nghiệp, cây cao su, cây ăn trái... Một số khác làm các nghề dịch vụ, buôn bán.... Hiện nay phần lớn người trẻ làm nghề công nhân ở các công ty như: chế biến thức ăn gia súc, may mặc, giày da...
Hướng về tương lai
Ngày 8.12.2020 vừa qua, với sự cho phép của Tòa Thánh, Thánh lễ khai mạc Năm Thánh mừng 60 hình thành và phát triển Giáo xứ được tổ chức một cách long trọng với sự chủ sự của Đức Cha Giuse giáo phận.
Hiện nay, cuốn kỷ yếu 60 năm Giáo xứ Chính Tâm cũng đang được thực hiện. Cùng với đó, Giáo xứ cũng đang chuẩn bị cho việc hình thành giáo họ Tôma Thiện của người đồng bào Châu Ro trở thành giáo họ biệt lập, với ba Thánh lễ mỗi tuần. Đây cũng là mối quan tâm đặc biệt của Đức Giám mục Giuse Đỗ mạnh Hùng, nhiều lần ngài đã đến thăm các anh em đồng bào Châu Ro tại đây, và ao ước sớm có một ngôi nhà nguyện cho họ.
Hướng về tương lai, giáo xứ Chính Tâm tiếp tục phát huy các truyền thống, các thành quả đạt được, đặc biệt là công cuộc bác ái, truyền giáo, hoàn thiện nếp sống, nhất là đời sống gia đình, văn hóa, nghề nghiệp, cổ võ ơn gọi …xây mới lại cơ sở thờ tự và sinh hoạt.
Kính thưa quý vị,
Một thoáng nhìn lại lịch sử 60 năm của Giáo xứ, để nhận ra sự quan phòng yêu thương của Thiên Chúa, sự che chở của Đức Mẹ Mân Côi, nhận ra công ơn tiền nhân đã hi sinh gìn giữ, tôn tạo và phát triển Giáo xứ, qua đó luôn tạ ơn Thiên Chúa, tạ ơn Mẹ Maria và tri ân các bậc tiền nhân, đồng thời mỗi người trong Giáo xứ ý thức mình trong việc xây dựng Giáo xứ ngày một tốt đẹp hơn.
Ý kiến bạn đọc
Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận
Những tin mới hơn
Những tin cũ hơn
-
Cầu nguyện cùng Đức Giáo Hoàng ngày 26.11.2024
-
TĨNH TÂM LINH MỤC ĐOÀN GIÁO PHẬN PHAN THIẾT TẠI TRUNG TÂM THÁNH MẪU TÀPAO (25-29.11.2024)
-
LỊCH SỬ 50 NĂM HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN GIÁO PHẬN PHAN THIẾT (1975-2025)
-
Cầu nguyện cùng Đức Giáo Hoàng ngày 25.11.2024
-
THÁNH LỄ TƯỞNG NHỚ 186 NĂM CHA THÁNH PHÊRÔ VŨ ĐĂNG KHOA ĐƯỢC PHÚC TỬ ĐẠO TẠI GIÁO XỨ HIỆP NGHĨA 23.11.2024
-
THỨ HAI TUẦN XXXIV THƯỜNG NIÊN LỄ CÁC THÁNH TỬ ĐẠO VIỆT NAM
-
DIỄN NGUYỆN TƯỞNG NHỚ 186 NĂM CHA THÁNH PHÊRÔ VŨ ĐĂNG KHOA ĐƯỢC PHÚC TỬ ĐẠO - GIÁO XỨ HIỆP NGHĨA thực hiện
-
CHÚA NHẬT XXXIV THƯỜNG NIÊN NĂM B ĐỨC GIÊSU KITÔ VUA VŨ TRỤ
-
Cầu nguyện cùng Đức Giáo Hoàng ngày 24.11.2024
-
CHẦU THÁNH THỂ – CHÚA NHẬT 34 THƯỜNG NIÊN B, LỄ CHÚA KITÔ VUA VŨ TRỤ