THỨ BẢY TUẦN X THƯỜNG NIÊN NĂM C Mt 5,33-37

Thứ bảy - 07/06/2025 08:18

THỨ BẢY TUẦN X THƯỜNG NIÊN NĂM C
Mt 5,33-37

Tin Mừng Chúa Giê-su Kitô theo Thánh Mat-thêu
⁽³³⁾ "Anh em còn nghe Luật dạy người xưa rằng: Chớ bội thề, nhưng hãy trọn lời thề với Ðức Chúa. ⁽³⁴⁾ Còn Thầy, Thầy bảo cho anh em biết: đừng thề chi cả. Ðừng chỉ trời mà thề, vì trời là ngai Thiên Chúa. ⁽³⁵⁾ Ðừng chỉ đất mà thề, vì đất là bệ dưới chân Người. Ðừng chỉ Giêrusalem mà thề, vì đó là thành của Ðức Vua cao cả. ⁽³⁶⁾ Ðừng chỉ lên đầu mà thề, vì anh không thể làm cho một sợi tóc hóa trắng hay đen được. ⁽³⁷⁾ Nhưng hễ "có" thì phải nói "có", "không" thì phải nói "không". Thêm thắt điều gì là do ác quỷ.

SUY NIỆM 1 : CHÂN THẬT TRONG LỜI NÓI
1. Chúa Giê-su đến kiện toàn Lề luật và lời các tiên tri nên Ngài dạy các môn đệ : Luật xưa cấm bội  thề (lỗi lời thề), nghĩa là luật xưa cho phép thề nhưng một khi đã thề thì không được bỏ lời thề, mà phải làm đúng theo lời đã thề hứa. Còn Thầy, Thầy không cho thề thốt chi hết, mà phải luôn luôn thành thật: bụng nghĩ sao, miệng nói vậy, luôn luôn phải nói đúng sự thật, mọi lời giả dối, phỉnh gạt là do “ác quỷ” bầy vẽ bịa đặt, làm cớ cho người ta lỗi phạm lề luật và mất uy tín, không tin cậy nhau.
2. Trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su nhấn mạnh đến sự lương thiện và chân thật trong lời nói cũng như những hành động của con người. Ngài cho chúng ta hiểu rằng Ngài chính là cội nguồn của chân lý và chân lý của Ngài giải thoát chúng ta khỏi các ảo tưởng và sự giả dối. Chính vì thế, Chúa Giê-su lên án những kẻ làm chứng dối và luôn cả những kẻ lấy danh Thiên Chúa mà thề nguyền. Chúa Giê-su muốn nhắn nhủ các môn đệ rằng lời nói của các ông phải bắt rễ  từ cội nguồn sự thật là Thiên Chúa mà không cần tới một nghi thức, hay thủ tục rườm rà  hay giả tạo nào của xã hội loài người đặt ra để bảo đảm cho lời chứng của mình.
3. Trong một xã hội mà sự dối trá lừa đảo đã trở thành luật sống, thì sự trung thực quả là vàng.
Phải chăng nhiều người Ki-tô hữu chúng ta lại không cho rằng trong hoàn cảnh hiện nay, giới răn thứ tám không còn ràng buộc nữa? Người người dối trá, tại sao tôi không đối trá, miễn là tôi không vi phạm đến quyền lợi người khác thì thôi!
Chúa Giê-su không chấp nhận bất cứ một luật trừ trong giới răn này: ”Có thì nói có, không thì nói không, thêm thắt điều gì là do ma quỉ mà ra”. Nền tảng của giới răn này chính là phẩm giá của con người. Con người là hình ảnh của Thiên Chúa, mà Thiên Chúa là Đấng chân thật, cho nên thuộc tính cơ bản nhất của con người cũng phải là chân thật. Thiên Chúa phán một lời liền có trời đất muôn vật, không có quãng cách giữa lời nói và hành động của Thiên Chúa. Người tôn trọng phẩm giá cao cả của mình đương nhiên cũng là người tôn trọng lời nói của mình, đó là đòi hỏi của bất cứ nền luân lý đạo đức nào (Mỗi ngày một tin vui).
4. “Có thì nói là có, không thì nói là không” (Mt 5,37).
Về vấn đề này, thánh tiến sĩ Tô-ma A-qui-nô đã ghi lại trong sổ tay một đoạn văn ngắn sau đây: ”Thiên Chúa chính là một bậc thầy tuyệt hảo, Ngài đã để lại cho chúng ta 2 tác phẩm siêu việt để chúng ta có thể được học hỏi một cách chu đáo. Đó chính là pho sách Tạo Vật và pho sách Kinh Thánh. Riêng với pho sách tạo vật, thì có bao nhiêu tạo vật trong vũ trụ thì có bấy nhiêu chương sách tuyệt mỹ trong tác phẩm ấy. Cuốn sách khổng lồ này đã dạy cho chúng ta sự thật mà không pha trộn vào đó một chút giả dối nào cả. Vì thế,  khi có người đến hỏi nhà hiền triết Aristote rằng, ông ta đã học được ở đâu mà có được những cơ sở lý luận, những tư tưởng trung thực và cao cả đẹp như vậy, thì ông ta đã trả lời: ”Tôi đã học được từ chính các tạo vật quanh tôi, bởi vì các tạo vật thì không bao giờ biết nói dối”.
5. Thiên Chúa rất ghét sự gian trá, Ngài đã phạt thật nặng những người lừa đảo, thiếu thành thực. Sách Tông đồ Công vụ có thuật lại: Hồi ấy, có hai vợ chống A-na-ni-a và Sa-phi-ra bán ruộng, lấy tiền dâng các tông đồ, nhưng lại lừa đảo thánh Phê-rô, giữ lại một phần. Người chồng là A-na-ni-a đưa tiền để dưới chân thánh Phê-rô, và vì thiếu thành thực, nên thánh Phê-rô đã nặng lời lên án hành vi giả trá của anh. Lập tức anh ngã lăn ra chết.
Ba giờ sau người vợ là Sa-phi-ra đến gặp thánh nhân và khi thánh nhân hỏi: ”Tiền bán ruộng chỉ có bấy nhiêu sao”?  Sa-phi-ra lừa dối thánh nhân trả lời là: ”Chỉ có ngần ấy”, và Sa-phi-ra cũng ngã lăn ra chết (x. Tđcv 5,1-11).
6. Truyện: Nhà hiền triết Xénophon với cái lưỡi.
Nhiều người trong chúng ta thuộc lòng câu chuyện “Cái lưỡi” của Xénophon, sống vào thế kỷ thứ 6, Xénophon bị bắt làm nô lệ trong một nước láng giềng. Biết ông là người tài giỏi, vua trao cho ông nhiều việc. Một trong những việc quan trọng là thiết tiệc. Vua sai ông chọn một món ăn ngon nhất để đãi khách. Ông liền ra chợ mua toàn là lưỡi về nấu. Thực khách ăn và khen ngon.
Nhưng một lần, hai lần, ba lần, lần nào người đầu bếp cũng chỉ đãi toàn lưỡi. Ngạc nhiên, nhà vua cho tìm ông đến hỏi lý do. Người nổi tiếng là khôn ngoan mới giải thích: Còn gì quí hóa cho bằng lưỡi: lưỡi là máy khôn ngoan, nhờ lưỡi ta học biết điều khôn ngoan, nhờ lưỡi con người biết ca tụng lẫn nhau, nhờ lưỡi con người giao ước với nhau và dâng lời cảm tạ Thượng Đế, không gì cao quí cho bằng lưỡi.
Nhà vua lấy làm ưng ý về sự giải thích đó, và để thử lòng nhà hiền triết, vua sai ông  nấu một món ăn dở nhất. Lại một lần nữa, Xénophon nấu toàn là lưỡi. Khi được vua chất vấn, ông giải thích: Tâu bệ hạ, còn gì xấu xa cho bằng cái lưỡi, dưới ánh mặt trời này  còn gì xấu xa mà lưỡi không can dự vào: phản bội, bất công, gian dối, lừa đảo, trộm cắp, giết người, chiến tranh, tất cả đều do cái lưỡi: nó có thể làm sụp đổ cả Đế quốc, có thể hủy hoại cả một dân tộc, đạp đổ cả một gia đình, còn gì xấu xa cho bằng cái lưỡi.
Ai trong chúng ta cũng hơn một lần hối tiếc vì những lời do miệng lưỡi chúng ta thốt ra. Và một lời lẽ xúc phạm đến người khác cũng là một xúc phạm đến Thiên Chúa. Một lời dối trá cũng là một lừa đảo người khác, đồng thời xúc phạm đến bản thân bởi vì đánh đổ  hình ảnh của Thiên Chúa – Đấng chân thật.
Lm. Giu-se Đinh Lập Liễm

SUY NIỆM 2: ĐỪNG THỀ CHI CẢ !
Sau giải phóng (30/4/1975), vì kinh tế khó khăn, việc cung cấp điện cho người dân sử dụng khi có, khi không, rất thất thường. Các nhà thờ luôn phải có máy dầu phát điện riêng để phục vụ cho các buổi lễ. Nhiều cha xứ có sáng kiến phạt các đôi hôn phối “ăn cơm trước kẻng” 3,5 hoặc có khi 10 can dầu tuỳ theo hoàn cảnh gia đình để có dầu chạy máy phát điện. Tại một giáo xứ nọ, có 1 đôi  bị tố cáo là đã sống với nhau trước hôn phối, cả hai một mực kêu oan và xin vào nhà thờ đặt tay trên Sách Thánh để thề. Cha xứ cho vào thề. Các đương sự thề mạnh mẽ rằng chưa hề ăn ở với nhau. Hai tháng sau, cô vợ bế đứa con 3kg40 vào xin cha xứ rửa tội, Ngài phạt 20 can dầu vì tội…..thề gian dối. Mới đây, hai giáo dân trong giáo xứ của tôi, không biết tranh chấp với nhau thế nào, dẫn nhau vào nhà xứ và xin mở cửa nhà thờ cho họ đặt tay trên sách Thánh để thề, tôi không mở mà cũng không cho thề. Cuối cùng, hai người trước đó đang bất hoà với nhau, bây giờ lại vào hùa với nhau giận cha xứ vì không tạo điều kiện cho họ được thanh minh thanh nga với nhau bằng lời thề. Rõ khổ cho cha xứ bị .….. “lãnh đạn”.
Mặc dù hôm nay Chúa Giê-su nói với người Do Thái: “Đừng thề chi cả…”, nhưng xem ra Chúa Giê-su không cấm chúng ta thề hứa, bằng chứng là trong Giáo Hội vẫn cho phép các linh mục, tu sĩ thực hiện điều đó qua những lời khấn dòng, lời hứa khi lãnh nhận chức thánh. Tuy nhiên, Chúa Giê-su khuyến cáo chúng ta tuyệt đối không được thề gian dối: vì bản chất của việc thề nguyền là muốn lấy chính Thiên Chúa làm chứng thật cho điều mình nói, thế mà mình lại ăn gian nói dối thì như vậy bắt Thiên Chúa làm chứng cho sự gian dối của mình, và như thế là xúc phạm đến sự thánh thiện, chân thật tuyệt đối của Thiên Chúa. Hay nói cách khác thề gian thề dối cũng là một trọng tội mạ lỵ chính Thiên chúa. Người thời nay cũng giống như những người thời Chúa Giê-su là thích thề thốt để cho người khác tin mình. Nguyên nhân sâu xa của việc làm này là vì con người thiếu sự chân thật, thiếu điều mà Chúa Giê-su đã nói: “có thì nói có, không thì nói không”. Chúa Giê-su dạy chúng ta: nếu diệt được tận căn nguyên nhân đó – nghĩa là nếu luôn luôn thành thật - thì không cần thề thốt chi cả, ai ai cũng đều tin chúng ta. Chỉ có những người có tâm địa gian manh thì mới cần thề thốt. Và chúng ta cũng có thể suy ngược lại: người nào càng thề thốt nhiều, người đó lại càng hay gian dối.
Lời Chúa hôm nay thức tỉnh chúng ta suy xét cả về lời ăn tiếng nói, cho đến cách sống của chính mình phải luôn chân thật trước mặt Chúa, luôn sống dưới ánh mắt yêu thương của Chúa. Thiên Chúa là Đấng chân thật thì ta là con cái của Ngài, được dựng nên theo hoạ ảnh của Ngài, cũng phải là những con người chân thật. Nhưng than ôi! Xem ra sự thành thật đang là một “xa xí phẩm” trong thế giới ngày nay, kể cả trong số những người xưng mình là Kitô hữu!
Lm. Giuse Nguyễn Đức Ngọc

SUY NIỆM 3:
Giới răn thứ hai trong Thập Điều cấm việc lấy danh Chúa mà thề hay nhân danh Người mà làm điều trái; giới răn thứ tám cấm làm chứng gian hại đồng loại. Còn Chúa Giê-su kiện toàn những điều luật này khi dạy rằng, đừng thề chi cả, cứ có thì nói có và không thì nói không, còn gian dối là bởi ma quỷ:

1. Ý nghĩa giới răn II và VIII trong Thập Điều
Giới răn II:
Theo Cựu Ước: Giới răn thứ hai này dạy ta phải tôn kính tên Chúa. Và bởi vì tên của Chúa cũng thánh như chính Người cho nên tôn kính tên Chúa đòi ta phải thánh hoá tên Người. Cấm dùng tên Chúa để làm những việc không xứng đáng và những việc xấu : Không được dùng tên Chúa để làm những trò ma thuật (như trong 1 số tôn giáo khác). Không được dùng tên Chúa để thề gian dối hoặc dùng tên Chúa một cách vô cớ.
Giới răn VIII:
Tuy giới răn VIII nguyên thuỷ chỉ cấm làm chứng dối trước toà, nhưng bản chất của lời chứng dối chính là nói dối, nên ta cũng có thể hiểu rộng giới răn này cấm những hình thức gian dối khác như nói dối, tung tin đồn sai sự thật, vu khống, hối lộ vv.
Xét theo phương diện tích cực, giới răn này không chỉ cấm làm chứng gian mà còn buộc phải bênh vực sự thật. Tôn trọng sự thật cũng là tôn trọng chính Thiên Chúa vì Thiên Chúa chính là nguồn sự thật, Luật của Người là sự thật (2Sm 7,28; Tv 119,142).

2. Chúa Giê-su kiện toàn
Còn Chúa Giê-su thì bảo: “Đừng thề chi cả… Những lời của các con phải là ‘có’ thì nói ‘có’, ‘không’ thì nói ‘không” (Mt 5,33-37). Đây không phải là cấm thề nhưng là dạy phải sống chân thật và tìm lại đúng ý nghĩa của việc thề : nếu đáng chuyện thì mới thề và thề theo sự thật (chính Đức Giê-su cũng đáp lại lời thề của vị Thượng Tế – Mt 26,63).
Khi nói điều này, Chúa Giê-su muốn trong tinh thần mới hãy mặc lấy Thiên Chúa là Đấng Chân Thật để sống trung thực, đối nghịch với mưu mô lọc lừa của ma quỷ là cha đẻ của sự gian dối. Đừng lợi dụng “lời thề” để che dấu sự gian dối của mình và làm hại đến tha nhân.
Lạy Chúa Giê-su, chúng con đang phải sống giữa thế giới ngày hôm nay đầy bon chen lọc lừa, xin giúp chúng con biết sống và làm chứng cho sự thật; giữa những mưu mô của Sa-tan đang dùng những nhóm này phe kia để xuyên tạc về Giáo hội của Chúa, xin giúp chúng con biết cảnh tỉnh và biện phân cùng bảo vệ cho sự thật về đức tin và căn tính của Giáo hội. Amen.
Hiền Lâm

SUY NIỆM 4: SỐNG TÍN NGHĨA, NÓI THẬT SỐNG THẬT
Câu chuyện
Có một người nông dân nghèo khó nhưng đạo đức. Đi đâu anh cũng mang theo trong người cuốn sách kinh. Nhưng một buổi chiều nọ, trên đường từ chợ về nhà, anh không còn thấy quyển sách kinh trong túi của mình nữa. Anh bối rối vô cùng vì đã đến giờ cầu kinh mà anh lại không nhớ bất cứ lời kinh nào cả.
Suy nghĩ mãi, cuối cùng người nông dân ngước mắt lên trời cầu nguyện mà không có quyển sách kinh trước mắt. Anh cầu nguyện như sau: “Lạy Chúa, con đã phạm một điều thật đáng trách. Sáng nay con vội vã ra đi mà không mang theo quyển sách kinh. Mà trí nhớ của con tồi tàn, đến độ đã bao năm trời cầu kinh mà con không nhớ được một kinh nào cả. Xin cho phép con được làm như thế này: Con xin đọc chậm rãi mỗi lần năm mẫu tự. Và Chúa là Đấng quen thuộc những kinh đọc của con, xin Chúa hãy thêm các chữ khác vào. Và như thế các lời kinh của con được hoàn tất.
Nghe thế, Chúa liền nói với các thiên thần: “Trong tất cả những lời kinh mà ta nghe đọc hôm nay, đây là lời cầu nguyện đẹp nhất vì nó xuất phát từ một tấm lòng đơn sơ và chân thật” (Trích “Món quà giáng sinh”).
Suy niệm
Chúa Giê-su dạy sống thành tâm tín nghĩa, nói thật sống thật, không nên thề thốt, tuyệt đối không thề gian. Thề thốt mà bất tín thì cũng vô ích.
Ngày nay trong nhiều sự việc, hoàn cảnh, giá trị của lời nói chân thật không được đề cao, tạo nên sự bất tín trong đời sống xã hội và truyền thông.
Đức Giê-su đã xác định rõ phải nói thật, không được dối trá: “Có thì nói rằng có. Không thì nói rằng không, những điều gì thêm ra chính là ý của tà ma” (Mt 5,37). Chúng ta phải ăn, nói và sống chân thành vì chính Chúa là “là đường, là sự thật và là sự sống” (Ga 14,6).
Người sống chân thành được ở bên Chúa: “… Ai được ở trong nhà Chúa. Là kẻ sống vẹn toàn, luôn làm điều ngay thẳng. Bụng nghĩ sao nói vậy, lời nói chẳng vu oan” (Tv 14). Sách Cách Ngôn dạy lời chân thành mang giá trị vĩnh cửu: “Miệng lưỡi chân thành thì còn mãi, mồm mép dối trá chỉ kéo dài trong chốc lát” (Cn 12,19).
Khi giáo huấn chúng ta, tông đồ Giacôbê đã lặp lại giáo huấn tôn trọng sự thật của Thầy Giê-su: “Nếu có thì hãy nói rằng có, không thì hãy nói là không để khỏi ra án phạt” (Gc 5,12). Cho nên, thánh Phaolô nhấn mạnh phải đối xử chân thành với nhau vì mọi người đều là anh em và là chi thể của nhau trong cơ thể nhân loại: “Anh em hãy bỏ dối trá, anh em mỗi người hãy nói thật với người đồng loại vì chúng ta đều là chi thể của nhau” (Ep 4,25).
Sống trong sự thật, chúng ta sẽ được giải phóng, chính Đức Giê-su khẳng định: “Các ngươi sẽ biết sự thật và sự thật sẽ cho các ngươi được tự do” (Ga 8,32).
Ý lực sống: “Tôi đã sinh ra và đã đến thế gian vì điều này: đó là để làm chứng cho sự thật” (Ga 18,37).
Lm Nguyễn Vinh Sơn SCJ

SUY NIỆM 5: ĐỪNG THỀ CHI CẢ
Trong cuộc sống thường ngày, chúng ta vẫn gặp thấy người này, người kia thề thốt chuyện này, chuyện nọ. Nhưng trong bài Tin Mừng hôm nay, Chúa Giê-su dạy chúng ta: “đừng thề chi cả” (Mt 5,34a).
Thề thốt là điều vẫn có trong các nền văn hóa của nhân loại. Vào thời Chúa Giê-su, người Do Thái cũng có thói quen thề thốt; và khi thề, họ thường nại đến Thiên Chúa để làm chứng cho điều mình nói là sự thật. Nhưng một khi đã thề, thì người ta luôn cố gắng giữ lời thề, vì nếu không giữ lời thề sẽ bị “thần linh” nguyền rủa.
Sống trong xã hội ngày hôm nay, con người ta cũng vẫn thề thốt đủ điều nhằm để người khác tin vào điều họ nói. Nhưng trong một xã hội mà thật giả lẫn lộn, con người ta vẫn dùng lời thề để dối gạt nhau. Thậm chí, người ta còn thề gian để bóp méo sự thật nhằm hại những người công chính, hay để bảo vệ bản thân khỏi những nguy hại nào đó, hay để đạt đến những lợi ích về của cải vật chất và danh vọng…
Dù sống trong một thế giới có nhiều sự gian dối và lọc lừa như thế, nhưng chúng ta lại được mời gọi sống chân thật; hễ có thì nói có, không thì nói không. Vì chúng ta là con cái của Thiên Chúa, Đấng là nguồn sự thật. Đấng ấy mời gọi chúng ta sống chân thật như Người, dẫu cho phải đối diện với những thiệt thòi trước mắt và thậm chí là bị thế gian ghét bỏ. Một khi sống chân thật trước mặt Thiên Chúa, chúng ta trở thành người uy tín trong lời nói và việc làm. Khi đó, chúng ta không cần thề thốt chi cả.
Lạy Chúa, chúng con đang sống giữa một thế giới đầy sự dối trá và người ta còn thề gian để lừa lọc nhau. Xin Chúa giúp chúng con biết sống chân thật theo gương Chúa để người khác tin chứ không phải thề thốt để người khác tin vào chúng con. Amen.
Tu sĩ F. X. Đinh Duy Thiên, SVD

Ý kiến bạn đọc

Bạn cần đăng nhập với tư cách là Thành viên chính thức để có thể bình luận

Những tin cũ hơn