Ngày 22/01 - Thánh Vincent - Phó tế, tử đạo

1. Ghi nhận lịch sử - Phụng Vụ

Thánh Vincent de Saragosse đã chịu cực hình cùng thời với thánh Sébastien và Agnès. Từ thế kỷ thứ IV, việc tôn kính thánh nhân đã lan tràn khắp Tây Phương, cùng với các thánh tử đạo phó tế Étienne và Laurent. Prudence, thi sĩ La Tinh ghi chú về ngài và thánh Augustinô đã để lại nhiều bài giảng về thánh nhân, đã nói rằng thánh tử đạo Vincent được tôn kính trên toàn đế quốc La Mã và trong Hội thánh. Các truyền thuyết tô vẽ cuộc tử đạo với nhiều nét huyền thoại.

Thánh Vincent, người gốc Huesca (Tây Ban Nha), trở thành phó tế cho thánh Valère, giám mục thành Saragosse. Cuộc thẩm tra và cực hình diễn ra ở Valence Tây Ban Nha trong thời bách hại của hoàng đế Dioclétien. Thánh nhân bị bắt và bị hành hình cùng lúc với giám mục của mình. Các hạnh tử đạo cho thấy sự can đảm của nạn nhân trước tổng trấn Dacien : “Tôi càng thấy ông giận dữ, tôi càng kiên cường hơn ; đừng giảm bớt hình phạt mà ông dành cho tôi vì nhờ đó mà vinh quang của tôi càng chiếu sáng.” Trước sự vững vàng của Vincent, tổng trấn cảm thấy thất bại : “Chống chọi vô ích, đem hắn đi với các kẻ khác.” Thánh phó tế chịu hàng loạt khổ hình vào ngày 22.01.304 hay 305.

Ngài được tôn kính như thánh quan thầy của những người trồng nho. Mỹ thuật thánh trình bày ngài với một chùm nho trong tay, và được tôn vinh như một trong những người giảng thuyết nổi tiếng. Trên mặt tiền nhà thờ chánh toà Chartres, người ta cho ngài cầm một quyển sách. Các giai đoạn cuộc sống của ngài được trình bày trên các bức tranh gắn kiến ở Bourges, Chartres, Angers và chạm nổi quanh ngôi mộ của ngài tại Avila (thế kỷ XII).

2. Thông điệp và tính thời sự

Vincent de Saragosse, cùng với các thánh phó tế Étienne và Laurent, được xem như mẫu gương cho thừa tác vụ phó tế : kết hợp với giám mục Valère, trong việc phục vụ Hội thánh, ngài đã theo người trong việc tử đạo, trong việc làm chứng sự trung thành của mình với Chúa Kitô và Hội thánh

a. Vincent (tiếng La Tinh vincere, thắng trận) có nghĩa là kẻ chiến thắng. Như kẻ chiến thắng, ngài đã minh chứng trong suốt cuộc khổ nạn : không có sự đau đớn nào có thể chiến thắng ngài. Truyền thuyết cho rằng, dù bị quăng vào tù ngục và bị hành hạ, nhưng Vincent luôn ca hát những bài thánh thi tán tụng.

b. Thánh Augustinô, trong bài giảng tôn vinh thánh Vincent, làm nổi bật ân sủng Đức Kitô đã ban cho thánh nhân, khi mời gọi ngài cùng chịu đau khổ với Người. Đó là một hồng ân. Vì thế “không ai có thể tin vào sức mạnh của mình khi chịu thử thách. Thật vậy, khi chúng ta chịu đau khổ cách can đảm, chính từ Thiên Chúa mà chúng ta được sự kiên nhẫn. Chính Người nói : Hãy vững tin, vì Ta đã thắng thế gian. Tại sao chúng ta kinh ngạc khi thánh Vincent chiến thắng trong Đấng đã thắng thế gian ?... Thân xác chịu đau khổ, Thần Khí nói, và lời của Thần Khí không những kết án sự vô tín, nhưng còn nâng đỡ sự bất lực” (Phụng Vụ Giờ Kinh).

Enzo Lodi