CHÚA NHẬT CHÚA HIỂN LINH

 
 
Nơi Hài Nhi Giê-su,
Thiên Chúa muốn hiển linh thứ vinh quang nào?
 
Tôn giáo nào thì cũng muốn cho vị thần linh mình tôn thờ được vinh hiển; đó là một tình cảm tôn giáo đáng quí nhưng cũng thật đáng sợ, vì nó đã từng và còn đang là nguyên nhân gây nên biết bao cuộc bắt hại, chiến tranh tôn giáo, hay các thủ đoạn khủng bố ác độc hòng triệt hạ đối phương; lịch sử nhân loại đã ghi lại không ít các cuộc chiến tranh tôn giáo khốc liệt. Có phải Hiển Linh chúng ta mừng hôm nay cũng là: làm cho vinh quang Thiên Chúa được rạng rỡ, cho quyền năng Người được hiển hách, cho dầu đang bị ẩn dấu trong hình hài một trẻ thơ bé bỏng yếu hèn? Có một thời tôi đã cảm thấy kiêu hãnh: ‘Có thế chứ… phải có những ông vua tới bái lạy, tới triều cống các lễ vật quí giá, thế mới xứngđáng danh phận vương giả của Ngài chứ! Phải có những vì sao lạ xuất hiện trên bầu trời để mà cả và thiên hạ trầm trồ ca tụng Ngài! và tôi lấy làm hả dạ về lễ Chúa Hiển Linh. Tình cảm đó thực ra là gì, một nhiệt tình tôn giáo cao quí đáng đề cao, hay chỉ là một đầu óc háo thắng thiển cận (triumphalism)?
Thật ra câu chuyện về các chiêm tinh gia (thường được dân có đạo nâng lên hàng vua chúa cho nó oai: lễ ‘Ba Vua’) đến bái lạy Hài Nhi Giê-su chỉ được Phúc Âm Mát-thêu ghi lại với chủ đích, như ông vẫn quen làm, để khảng định “thế là ứng nghiệm” những lời các tiên tri đã báo trước xung quanh việc Hài Nhi ra đời: Hài Nhi sinh ra tại Bê-lem miền Giu-đê, rồi chạy trốn qua, rồi lại trở về từ Ai-cập xa xôi v.v… Tự nó câu chuyện rõ ràng mang tính truyền thuyết tới độ tôi dám nghĩ rằng, nó được thuật lại hầu nâng cao tình cảm tôn giáo nơi các tín hữu.
Vấn nạn mấu chốt được nêu lên là: nếu Hài Nhi mới sinh tại Bê-lem được hiển linh, thì là hiển linh điều gì? Nói cách khác, đâu là thứ vinh quang đích thực mà Hài Nhi nghèo hèn này muốn bộc lộ?
Ba nhà chiêm tinh (hay đạo sĩ) là những con người uyên bác, chuyên tìm hiểu những qui luật của trời đất. Qua tinh tú chuyển vận, các ông đoán biết: một nhận vật quan trọng mới xuất hiện; nhân vật này, như các ông tính toán, có liên quan chặt chẽ tới việc thay đổi vận mạng của toàn dân thiên hạ; chính vì lẽ đó mà các ông mới cất công lên đường đi tìm Ngài. Theo lô-gích của các ông: nhân vật này hẳn phải là một vị vua đầy uy lực, cho nên Ngài phải sinh sống trong chốn cung đình; và thế là họ tìm tới Giê-ru-sa-lem, kinh thành của vương triều Da-vit; thế nhưng ở đó, họ chỉ gặp được Hê-rô-đê, một con người ham quyền đầy mưu mô hiểm độc. May mắn thay các ông vẫn còn một vị dẫn đường khác: một ‘ngôi sao lạ’, và các ông quyết định đi theo nó. Nó dẫn các ông tới một nơi chưa ai từng ngờ tới bao giờ: tới làng quê Bê-lem hẻo lánh, và tới một hài nhi mới sinh nằm gọn trong lòng một bà mẹ đơn sơ nghèo hèn. Tín hữu chúng ta nắm rất rõ: ngôi sao lạ đó tượng trưng cho niềm tin vào Tin mừng của mỗi chúng ta. Vâng, chỉ có Tin Mừng Đức Giê-su Ki-tô mới có khả năng dẫn tôi tới gặp một vị Thiên Chúa không chút hiển hách, không đầy uy lực, nhưng là một Thiên Chúa quá ư gần gũi, quá là con người trong hình hài một trẻ thơ, Thiên Chúa cứu độ của lòng từ nhân và hay thương xót, chứ không phải một Thiên Chúa quyền uy, công thẳng luận phạt. Nếu ba đạo sĩ đã phải gác qua một bên cái thứ lô-gích khôn ngoan thông thái thường ngày của họ để sấp mình bái lạy một trẻ thơ trong căn lều nghèo nàn, thì Ki-tô hữu cũng vậy, càng cho mình là đạo đức chính trực bao nhiêu, họ lại càng phải để cho đức tin làm một cuộc cách mạng nơi mình, để tới nỗi tới tôn thờ bái lạy vinh quang Thiên Chúa trong sự hiền lành, từ nhân, thương xót và hay tha thứ.
Câu truyện còn cho thấy có đối kháng sâu sắc giữa một bên là uy quyền thống trị và trừng phạt (điển hình là vua Hê-rô-đê), với bên kia là sự yếu đuối ẩn dật của một Hài Nhi bé bỏng nép mình bên hông mẹ. Quyền uy chinh phục có sức mạnh của nó và xem ra không thể đội trời chung với lòng trắc ẩn nhân ái; cũng như uy quyền của bạo vương Hê-rô-đê không thể đem ra chia sẻ với Tân Vương cứu độ mới sinh ra. Ở đâu có nghiêm minh, ở đó không thể có chỗ cho lòng trắc ẩn xót thương, và ngược lại, sự công thẳng nổi cộm như một quyền lực thống trị trong khi lòng nhân ái lại luôn tỏ ra quá yếu ớt và lép vế. Chính vì thế mà một khi đề cao lòng trắc ẩn thương xót thì nhiều người lại tỏ ra e dè sợ sệt; họ lo sợ sự hợp lý đầy uy lực của ‘lành thưởng dữ phạt’ sẽ bị phá đổ, và thế là họ rắp tâm ‘tiêu diệt’ lòng nhân ái xót thương, ít là trong tư duy của riêng họ. Thiên Chúa giáng trần đã chọn hình hài một thơ nhi yếu đuối ẩn dật để biểu lộ lòng xót thương cứu độ con người, đó quả là vô cùng hợp lý… Có điều lúc này đây, Người đang bị những mưu toan tiêu diệt hiểm độc của tên bạo chúa quyền uy…, để rồi hơn ba chục năm sau sẽ bị chính con của hắn đồng lõa với đế quốc Rô-ma thống trị, kết án tử đóng đinh vào thập giá.
Tôi sẽ tin vào Thiên Chúa nào: Thiên Chúa quyền uy cao cả hay Thiên Chúa nghèo hèn nhưng đầy lòng xót thương? Và chính niềm tin đó sẽ định đoạt số phận muôn đời của tôi!
 
Lạy Hài Nhi đang ngủ yên trong vòng tay âu yếm của Mẹ hiền, xin cho con đặt cược toàn bộ cuộc sống con trên sự nhỏ bé, yếu đuối của lòng thương xót Chúa. Chính những lúc tâm hồn con lo sợ cuống quýt trước quyền lực ghê sợ của công thẳng, xin cho con can đảm lao mình vào vòng tay hiền mẫu, để con cũng có được giấc ngủ an lành trong tin tưởng phó thác vào lòng Chúa xót thương. Xin che chở để con không bao giờ bị sự công thẳng Chúa nhấn chìm trong lo âu sợ hãi, một vui hưởng sự an bình của những tâm hồn biết tín thác trọn vẹn vào lòng nhân ái yêu thương. A-men