Hãy đi sâu hơn việc từ bỏ, hy sinh nhịn ăn, thuốc lá, rượu bia, coi phim bộ, facebook, iphone.… trong suốt 40 ngày Mùa Chay.
Mỗi năm cứ đến Mùa Chay thì hầu như người tín hữu Công Giào nào cũng được nghe câu điệp khúc “hãy xé lòng đừng xé áo” được lập lại trong những ngày của mùa chay. Không biết ở Việt Nam thì sao, còn ở hải ngoại nhất là ở nước Mỹ, các cha sở, hoặc các tín hữu bạn bè thường hỏi nhau “bạn sẽ từ bỏ điều gì trong mùa chay năm nay? What are you giving up for lent this year?” Câu trả lời thường được nghe là: nhịn ăn kẹo sô-cô-la (chocolate), bỏ hút thuốc, uống bia, hạn chế thời giờ lướt Web, blog, iphone và facebook, v.v… Các bố mẹ cũng thường hỏi các con của mình câu hỏi này. Hy sinh, từ bỏ trong bốn mười ngày Mùa Chay là một tập tục tốt giúp trẻ em để chúng có thể ý thức và hiểu rõ hơn mục đích của Mùa Chay.
Xé lòng hay chỉ là xé áo !
Một số Kitô hữu Công Giáotuy đã là người lớn nhưng vẫn còntiếp tục có cái nhìn, và sống “hy sinh, từ bỏ” trong Mùa Chay như trẻ nhỏ. người lớn, chúng mình được mời gọi nhìn Mùa Chay một cách sâu đậm hơn vì chúng mình đã chính chắn và trưởng thành với những hành vi và suy nghĩ trong cuộc sống. Nếu không ý thức, suy tư về việc từ bỏ, hy sinh một cái gì đó thì việc làm này chỉ là một việc “khởi đầu rồi đi đến kết thúc”, có nghĩ là “hết Mùa Chay” thì nó cũng “chấm hết”. Đó có thể là kết quả của tất cả những “từ bỏ” mà chúng mình làm trong suốt Mùa Chay.
Việc “từ bỏ hy sinh” theo thói quen này sẽ có thể đưa đến cho chúng mình mộtniềm tự hào là: tôi đã bỏ bia, rượu, café, bánh ngọt, facebook, internet v.v… trong Mùa Chay năm nay. Những từ bỏ, hy sinh này nếu không đi kèm với suy tư và cầu nguyện trong suốt Mùa Chay, thì nó có thể sẽ trở nên những việc làm để chúng mình chứng tỏ với chính mình và với Chúa là:“tôi mạnh mẽ như thế nào!!! Tôi có thể từ bỏ!!!” Việc làm này rốt cuộc chỉ quy vào chính bản thân của mỗi cá nhân mà thôi, chứnó không giúp chúng mình thật sự “xé lòng“ một chút nào cả.
Nếu thực sự sống tâm tình “xé lòng” trong mùa chay thì nó sẽ giúp chúng mình dám từ bỏ để có một đời sống tâm linhtrưởng thành hơn, nhờ đó chúng mình có thể đối thoại sâu đậm hơn với Thiên Chúa và dễ đồng cảm với những người chung quanh hơn.
Mùa chay và căn bệnh ung thư “Tam Vô”
Mùa Chay không chỉ đơn giản là việc chúng mình “từ bỏ, hy sinh” một điều gì đó. Nhưng Mùa Chay thực sự là một ân sủng khi chúng mình nhận ra rằng Mùa Chay là mùa mà trong đó Thiên Chúa muốn ban cho chúng mình một cái gì đó rất đặc biệt. Đó là Thiên Chúa muốn giúp chúng mình biến đổi cuộc sống của chúng mình và làm cho chúng mình được tự do hơn; không những chỉ tự do hơn với Thiên Chúa, nhưng còn tự do hơn trong cách sống của mỗi người chúng mình để có thể yêu thương gia đình, anh chị em tha nhân nhiều hơn nữa. Nói tóm lại là nếu thật sự ăn chay đúng cách “hãy xé lòng chứ đừng xé áo” và với ân sủng của Thiên Chúa, thì Mùa Chay sẽ là cơ hội rất tốt để giúp chúng mình chữa trị căn bịnh tam vô: “vô cảm, vô tâm và vô tình”của thời đại ngày hôm nay đang thịnh hành ở nhiều nơi trên thế giới và nhất là ở Việt Nam.
Làm sao để thật sự sống tâm tình “Xé Lòng”?
Làm sao để có thể thực sự sống đúng với cái tâm tình “hãy xé lòng chứ đừng xé áo” của Mùa Chay mà Giáo Hội mời gọi mỗi người tín hữu Công Giáo đây!?. Xin được để nghị là mùa chay năm nay, mỗi người chúng mình nên dùng cách thức suy niệm của Thánh I-Nhã trong sách linh thao vàtự đặt ra những câu hỏi có liên quan đến thói quen sống Đạo và đời của chúng mình trong “quá khứ, hiện tại và tương lai” để giúp suy tư sâu đậm hơn về việc ăn chay từ bỏ của mỗi người chúng mình. Thí dụ như:
– Trong quá khứ, tôi đã sống tâm tình mùa chay ra sao? Nó có thật sự giúp tôi “xé lòng” không hay đó chỉ là việc “xé áo”!?
– Ngay lúc này đây, Thiên Chúa đang mời gọi tôi thay đổi và bỏ đi điều gì qua lối sống, hành động và suy nghĩ của tôi trong những ngày Mùa Chay nói riêng và trong cuộc sống nói chung?
– Làm thế nào để tôi có thể hiểu và cảm nhận được những điều mà Thiên Chúa đang khuấy động trong tâm trí và trong lòng tôi? Và tôi sẽ có những phương án, quyết tâm gì để đáp trả lại lời mời gọi “khuấy động” của Thiên Chúa trong tôi cho những ngày sống còn lại của tôi nơi trần thế?
Mỗi người chúng mình hãy bắt đầu xin Thiên Chúa ban cho ơn “ý thức” hơn nữavới những cảm xúc, rung động được xuất phát từ con tim. Thí dụ như ở đâu và qua những tình huống nào làm cho tôi cảm thấy không thoải mái và mất bình an:
– Với những lựa chọn của tôi?
– Với những lời nói và hành động mà tôi đã làm?
– Với những cách đáp trả và ửng xử theo thói quen máy móc của tôi về một việc nào đó?
Nơi chốn để Thiên Chúa mời gọi “từ bỏ”
Nếu để ý chúng mình sẽ nhận ra rằng Thiên Chúa luôn luôn mời gọi và nói với chúng mình trong những khoảng khắc lưỡng lự, chần chừ, mất bình an và khó chịu nhất trong đời sống mỗi ngay. Hãy lấy một vài thí dụ điển hình như sau:
Có thể tôi biết rõ là nếu uống nhiều rượu quá “sáng say, chiều xỉn” mỗi ngày; và nếu tôi dám hy sinh bỏ bớt hoặc từ bỏ không “say xỉn” nữa, sẽ làm cho tôi ít lè nhè nói nhảm, ít cáu khỉnh, không“la vợ, đánh con”, v,v.. nữa. Điều hy sinh từ bỏ “xé lòng”này sẽ giúp đem lại sự êm dịu, bình an, vui vẻ trong gia đình của tôi mỗi ngày.
– Tôi biết là tôi hay gắt gỏng mỗi khi nhờ người phối ngẫu làm một việc gì đó mà họ chưa kịp làm hoặc làm không đúng “ý tôi.”Điều này thường làm cho vợ chồng, con cái hay cãi vã, gận hơn nhau, làm xáo trộn đời sống của gia đình. Tôi biết là nếu tôi dám “từ bỏ – hy sinh” tính nóng nẩy và “khiên nhẫn”này một chút xíu thì sẽ đem lại không khí êm thắm, phẳng lặng, vuivẻ trong nhà.
– Tôi ham làmviệc “nhà Chúa” hơn làm việc nhà “riêng – gia đình”.Nếu tôi biết “làm quân bằng” những cộng việc trong đời sống gia đình và phụng vụ thì sẽ đem đến cái không khí “vui vẻ cả làng” tạo cho mọi người trong nhà có nhiều giây phút quây quần, vui vẻ với nhau hơn.
– Làm cha sở hay là giáo dân khi phục vụ giáo xứ qua các hội đoàn với vai trò quan trọng là “ông nọ, bà kia” tôi luôn luôn giữ vững những chương trình mà tôi đã hoạt định. Tôi sẽ bực mình, giận hờn và mất bình an nếu những dự định của tôi phải thay đổi, hoặc không thực hiện được; cho dù đôi khi tôi biết chắc chắn rằng nếu tôi “linh động, uyển chuyển” thay đổi chương trình “của tôi” thì ơn Chúa sẽ tuôn đổ dồi dào hơn cho tất cả mọi người tham dự chương trình.
Như thế có phải việc hy sinh không uống rượu, bớt nóng nẩy, biết quân bình, linh động, uyển chuyển, dám gạt bỏ đi cái “ý tôi” là những việc chính đáng mà Thiên Chúa đang mời gọi mỗi người chúng mình “xé lòng từ bỏ” trong Mùa Chay hay không? Hãy thủ thỉ cầu nguyện và lắng nghe xem Chúa Giêsu đang nói với chúng mình những gì và ra sao về những tình huống “xé lòng” trong thí dụ vừa nêu ra ở trên!
Những câu hỏi suy tư
Tìm tòi và khám phá ra những gì chúng mình muốn thay đổi, hy sinh từ bỏ trong Mùa Chay đòi hỏi một chút suy tư, cầu nguyện tâm tình với Chúa Giêsu trong giờ kinh nguyện mỗi ngày. Xin được đề nghị một vài câu hỏi gọi ý như sau:
– Những hành vi nào thường được làm theo thói quen trong cuộc sống của chúng mình cần phải thay đổi?
– Mỗi người chúng mình cần điều gì hơn nữa trong cuộc sống hiện tại, thí dụ như: Kiên nhẫn hơn, bỏ bớt ích kỷ!?. Tôi có cần tập sống quảng đại, bác ái và quân bình trong gia đình, trong giáo xứ hơn nữa không!?
– Là chồng là cha tôi có dám từ bỏ thái độ “gia trưởng” ích kỷ độc quyền độc đoán để chia sẻ những vui buồn với vợ và các con không?Là vợ tôi có yêu thương chồng và con cái với một con tim quảng đại, không thường xuyên phàn nàn, la lối “chửi mèo, mắng chó” mỗi khi phải quán xuyến những công việc trong gia đình không?
– Là bố mẹ, ông bà chúng mình có cần thêm nhiều cử chỉ hành động bộc lộ sự kiên nhẫn, đồng cảm và yêu thương hơn nữa đối với các con, các cháu không?
Là linh mục quản xứ, cha phó, là trưởng hội đoàn, là thành viên, v,v… tôi có dám sẵn sàng bỏ đi những dự định của “ý tôi” cho sự “linh động, uyển chuyển” trong những sinh hoạt của giáo xứ, hội đoàn, ngõ hầu ân sủng của Thiên Chúa có dịp tuôn đổ đến tất cả mọi người tham dự không?
Trong thâm tâm, trong lòng mỗi người chúng mình có thể biết được một cái gì đó sẽ là những “hàng rào ngăn cản” không để cho chúng mình có thể thật sự “xé lòng” sống yêu thương và hy sinh trong Mùa Chay. Thường thường các cuộc xung đột cãi vã xẩy ra trong gia đình, nhóm, hội đoàn và giáo xứ đến là do sự ích kỷ, cố chấp của mỗi người chúng mình. Chúng mình chọn chiến đấu để bảo vệ quan điểm của chính mình. Chúng mình chọn sử dụng lợi điểm cho chính mình bằng cách là tận dụng, khai phá những“yếu điểm”của người khác thí dụ như: người phối ngẫu, các con, bố mẹ, giáo dân,thành viên, v.v… để chống lại họ. Chúng mình sẵn sàng lựa chọn làm tổn thương họ, để thỏa mãn“cái tôi”của riêng mình.
Cách hành xử như thế sẽ không bao giờ mang đến kết quả tốt, mà trái lại chúng nó luôn luôn làm chia rẽ, hỗn độn cuộc sống gia đình, hội đoàn, giáo xứ.Chúng mình có thể hình dung ra sự đoàn kết yêu thương trong cuộc sống khi mỗi thành viên “có lòng nhân từ”, biết nhận ra lỗi của mình, xin lỗi và tha lỗi cho nhau, ““Anh em hãy có lòng nhân từ như Cha anh em là Đấng nhân từ” (Luca 6:36) Đây là điều mà Giáo Hội ao ước mỗi người chúng mình thực hành ít nhất là trong bốn mươi ngày của Mùa Chay.
Phương cách “xé lòng” hữu hiệu
Trong cuốn sách “Thiên Chúa của bạn lớn như thế nào” của Linh mục dòng Tên Paul Coutinho có một phương cách rất hữu hiệu, để giúp chúng mình có thể luôn luôn sống với cái tâm tình hy sinh từ bỏ “xé lòng” không những trong Mùa Chay mà còn cho mỗi ngày trong cuộc sống nữa. Cha Paul đề nghị hãy dùng công thức “Dừng lại, đặt câu hỏi, và đáp trả” trong mọi tình huống của cuộc sống, thí dụ như:
– Dừng lại, tự hỏi và đáp trả:
– Cái giá mà tôi phải trả là bao nhiêu cho việc thay đổi thái độ, lối sống của tôi?
– Nó sẽ có ý nghĩa gì và mang lại những điều lợi gì nếu tôi thay đổi những hành động cáu kỉnh, khó tính, cố chấp của tôi trong gia đình trong Mùa Chay năm nay?
– Những điều gì sẽ xẩy đến nếu tôi quyết đinh “từ bỏ, hy sinh” một cái gì đó mà nó có hại đến sức khỏe, đến những liên hệ tình cảm của tôi thí dụ như: cờ bạc, trai gái, rượu chè, hút sách, nóng tính, ích kỷ, v.v…?
Khi chúng mình suy tư và cầu nguyện về những điều này, chúng mình sẽ nhận ra rằng việc thay đổi lối sống, cách suy nghĩ một cách cụ thể là lời mời gọi của Thiên Chúa để chúng mình bắt đầu sống với một tâm tình đổi mới bắt đầu từ Mùa Chay năm nay và sẽ còn kéo dài nhiều ngày sau đó nữa.
Có Thiên Chúa cùng đồng hành
Phải thú thật mà nói, là con người yếu đuối, chúng mình rất cần sự trợ giúp của Thiên Chúađể thay đổi một cái gì đó mà chúng mình không muốn thay đổi hoặc thừa nhận. Đôi khi chúng mình nghĩ là sẽ không có khả năng thay đổi. Xin hãy luôn nhớ rằng tất cả những băng khoăn, ngần ngại này là điều mà chúng mình có thể trò chuyện tâm sựvới người “Thầy”, người “Cha” và người “Bạn” của chúng mình là Đức Giêsu Kitô. Ngài sẽ cho chúng mình thấy sự khác biệt và xác tín với chúng mình rằng chúng mình sẽ không làm việc này một mình. Mà trái lại Chúa Kitô luôn luôn đồng hành với mỗi người chúng mình trong việc từ bỏ và thay đổi này.
Xé lòng và sự chữa lành
Trong lúc cầu xin Thiên Chúa giúp đỡ để chúng mình có thể nhận ra và dám thay đổi tính xấu và biến đổi lối sống, chúng mình có thể suy nghĩ về câu chuyện trong Phúc Âm theo thánh Mát-cô chương 2 từ câu 1 đến câu 12. Đoạn Phúc Âm diễn tả một nhóm bạn hữu đã phải khoét mái nhà để thòng người bạn bị bại liệt xuống cho Chúa Giêsu cứu chữa, vì quá đông người đang nghe Ngài giảng dậy từ trong ra ngoài nên không vào được trong nhà. Đoạn Phúc Âm nói rằng họ đã “đột phá” mái nhà. Sự “đột phá” này đã dẫn đến việc chữa lành.
Trong cuộc sống của mỗi người chúng mình chỗ nào cần phải có một cuộc “đột phá” như trong bài Phúc Âm không? Cái gì là những “rào cản” khôngcho chúng mình đến với anh chị em và Chúa Giêsu để được Ngài chữa lành? Trong cuộc sống chúng mình được mời gọi nhận ra và xin ơn để có lòng can đảm ngỏ hầu có thể vượt qua những “rào cản” trở này. Khám phá ra những “rào cản” trong cuộc sống là điều rất cần thiết và quan trọng trong đời sống của người Kitô hữu. Mùa Chay có lẽ là cơ hội rất tốt và tuyệt vời để chúng mình suy ngẫm ngõ hầu có thể khám phá ra những cái yếu điểm này. Và khi khám phá ra chúng có nghĩa là chúng mình đã thực hiện các bước “đột phá” là tự thòng mình xuống từ mái nhà.Lúc đó chính là lúc Chúa Giêsu sẽ chữa lành cho chúng mình như Ngài đã chữa cho người bại liệt trong bài Phúc Âm của Thánh Mát-cô.
Tại sao điều “đột phá” này lại là một việc ăn năn sám hối “xé lòng” đích thực trong Mùa Chay và trong cuộc sống của người tín hữu Công Giáo? Thưa vì nó giúp chúng mình ý thức hơn trong cuộc sống mỗi ngày. Đó là nơi mà chúng mình nhận ra được lời mời gọi của Thiên Chúa. Nó mở rộng cửa để ân sủng của Thiên Chúa lùa vào tâm hồn chúng mình và vào cuộc sống thực tại của chúng mình. Đó là nơi mà Chúa Giêsu đứng chờ chúng mình mỗi ngày. Ngài chờ đợi chúng mình tự hạ mình xuống từ mái nhà của sự “tự cao, tự đại, ích kỷ,v.v…” để Ngài chạm vào chúng mình và chữa lành cho chúng mình.
Xin chúc mọi người sống Mùa Chay năm nay thật nhiều ý nghĩa với sự bắt đầu sống tâm tình “hy sinh từ bỏ” của Mùa Chay với cái nhìn của “người lớn’ chứ không còn là của “con nít” nữa, để chúng mình có thể đồng hành với Chúa và anh chị em đậm sâu hơn, chân thành hơn; ngõ hầu chúng mình sẽ cảm nghiệm được tình Chúa và tình người qua những sinh hoạt hàng ngày với những người trong gia đình, trong giáo xứ và trong công sở.
Phó tế Giuse Nguyễn Xuân Văn
