Quan hệ ngoại giao giữa Úc và Trung Quốc đã hết sức căng thẳng vì đại dịch coronavirus kinh hoàng. Úc đòi mở cuộc điều tra quốc tế về nguyên nhân gây ra đại dịch coronavirus, cách hành xử mờ ám của Trung Quốc; trong khi Bắc Kinh đáp lại bằng cách công khai chế giễu tính cách cá nhân của các Bộ Trưởng Úc Đại Lợi.

Trong phiên họp Quốc Hội sáng thứ Ba 21 tháng Tư, Thủ tướng Scott Morrison khẳng định rằng bất kể các luận điệu chỉ trích của Bắc Kinh, Úc vẫn quyết liệt muốn có một cuộc điều tra độc lập về sự lây lan và nguồn gốc của đại dịch coronavirus, mặc cho Trung Quốc bác bỏ viễn cảnh này.

Bắc Kinh đã bác bỏ các đề nghị nghiêm chỉnh của Bộ trưởng Ngoại giao Marise Payne yêu cầu mở cuộc điều tra nói trên, và chỉ trích bà Payne “nói năng không có cơ sở”.

Thượng nghị sĩ Payne tuyên bố thúc đẩy cuộc điều tra vào hôm Chúa Nhật, và bày tỏ quan tâm của bà đối với tính minh bạch của Trung Quốc là rất cao.

Đáp lại, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Bắc Kinh là Cảnh Sảng nói rằng bà Payne “nói năng không có cơ sở”.

Tuy nhiên, Thủ tướng Morrison cho biết quan điểm của Australia là không thay đổi, ông mô tả, một cách ngoại giao, rằng phản ứng của Trung Quốc cho thấy có “sự khác biệt quan điểm” với Úc.

“Chúng tôi không theo đuổi vấn đề như những lời chỉ trích, chúng tôi theo đuổi như một vấn đề có tầm quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng,” ông nói.

“Đây là điều rất quan trọng bất kể một loại virus có thể bùng phát ở đâu – dù nó xảy ra ở Úc, hay ở Trung Quốc, hay ở miền nào đó của Phi châu hay Thái Bình Dương hay Trung Đông hoặc bất cứ nơi nào.”

Ông nói rằng điều quan trọng là tất cả các nước phải hợp tác trong một cuộc điều tra độc lập như vậy.

“Điều quan trọng đối với sức khỏe cộng đồng trên toàn cầu là phải có một sự minh bạch trong cách thức chúng ta được quyền truy cập vào thông tin này sớm,” ông nói.

Trung Quốc đã bị buộc tội thiếu minh bạch và phải đối mặt với sự hoài nghi ngày càng tăng đối với số những con số thương vong chính thức, đầy tính khôi hài của họ, kể từ khi coronavirus được tìm thấy vào cuối năm ngoái tại thành phố Vũ Hán.

Kể từ đó, virus đã gây ra gần 2.4 triệu ca nhiễm trùng và hơn 160,000 ca tử vong trên toàn thế giới, làm tê liệt cuộc sống và kinh doanh tại các thành phố lớn.

Trong khi các quan chức Úc ăn nói lịch sự và điềm đạm, các cán bộ ngoại giao của Trung Quốc như Trình Tĩnh Nghiệp (Cheng Jingye, 程静业) Đại Sứ Trung Quốc tại Úc, và Cảnh Sảng (Geng Shuang - 耿爽) phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc lại tỏ ra nóng nảy, đanh thép bác bỏ mạnh mẽ những lo ngại về tính minh bạch khi được hỏi về các nỗ lực của Úc đòi mở một cuộc điều tra độc lập.

Cảnh Sảng nói với các phóng viên trong cuộc họp báo hôm thứ Hai 20 tháng Tư “Nhận xét của Ngoại trưởng Úc Payne không dựa trên các sự kiện, nói năng không có cơ sở. Trung Quốc nghiêm túc và kiên quyết phản đối việc này.”

Ông còn nói thêm rằng việc đặt câu hỏi về tính minh bạch của Trung Quốc “vừa không có cơ sở vừa cho thấy sự thiếu tôn trọng đối với sự hy sinh của người dân Trung Quốc.”

“Kể từ khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát, Trung Quốc đã luôn luôn hành động một cách công khai, minh bạch và có trách nhiệm và thực hiện một loạt các biện pháp kiên quyết, kịp thời và mạnh mẽ,” ông ta nói.

Thượng nghị sĩ Payne nhấn mạnh rằng tính minh bạch phải là trọng tâm của một đánh giá độc lập về vụ dịch COVID-19.

“Trước hết, chắc chắn chúng ta phải đặt vấn đề về tính minh bạch của Trung Quốc. Sau đó, tính minh bạch của tất cả các nước trọng điểm trên toàn thế giới cũng phải được rà soát loại,” bà Payne tuyên bố hôm Chúa Nhật 19 tháng Tư.

Đáp lại đề nghị của Ngoại trưởng Úc Payne, tờ Hoàn Cầu Thời Báo (Gobal Times - 环球时报) chạy ngay hàng tít lớn “Úc gia nhập băng đảng Hoa Kỳ về chính sách virus”.

Trong một bài xã luận, tác giả Vương Văn Văn (Wang Wenwen - 王文文) cáo buộc Úc đang trở thành một “chư hầu” của Hoa Kỳ và gia nhập vào “băng đảng Hoa Kỳ về chính sách virus”.

Kinh tế Úc phần nào chịu ảnh hưởng trong việc xuất nhập khẩu với Trung Quốc. Biết vậy, Vương Văn Văn cảnh cáo người dân Úc rằng kinh tế Úc Đại Lợi sẽ đi xuống vì “Các chính trị gia Úc đang thúc đẩy việc ly hôn với Trung Quốc nhằm theo đuổi các mục tiêu do chính sách của Mỹ đề ra.”

Alex Joske, phân tích gia của Viện Chính sách Chiến lược của Úc cho biết những lo ngại về sự thiếu minh bạch của Trung Quốc trong việc xử lý virus và sự cần thiết của một cuộc điều tra độc lập về hành động của Bắc Kinh là “hoàn toàn hợp lý”.

Ông nói điều này bao gồm các vấn đề như khi nào nhà cầm quyền Trung Quốc phát hiện ra virus và liệu họ có bỏ mất quá nhiều thời gian để hành động kịp thời hay không.

“Có rất nhiều lý do để nghi ngờ về các tuyên bố của nhà cầm quyền Trung Quốc liên quan đến virus này. Do đó, sự thiếu tin tưởng, những căng thẳng sẽ không thể tiêu tan một cách tự nhiên,” ông nói.

Tổng thống Mỹ Donald Trump là một nhà phê bình mạnh mẽ Trung Quốc từ sau khi dịch bệnh bùng phát và cảnh cáo rằng Trung Quốc sẽ phải đối mặt với “những hậu quả khôn lường” nếu nó cố ý che dấu các thông tin về đại dịch.

Ông cảnh báo các phản ứng tự vệ của Trung Quốc trước đề nghị của Úc là triệu chứng cho thấy một sự “tín nhiệm thấp” trong mối quan hệ quốc tế và thể hiện rõ “thái độ che đậy, chống lại việc giám sát cách thức nó đương đầu với đại dịch coronavirus kinh hoàng này”.

Giáo sư James Laurenceson, Giám đốc Viện Quan hệ Úc-Trung Quốc cũng cho rằng việc Trung Quốc “thiếu minh bạch” là một mối quan tâm chính đáng của Úc.

Ông đã trích dẫn sự che đậy của nhà cầm quyền Trung Quốc và thái độ dằn mặt những người tố giác ngay từ đầu khi dịch bệnh chớm bùng phát.

Trong một diễn biến mới nhất, Trình Tĩnh Nghiệp, Đại Sứ Trung Quốc tại Úc, đã cáo buộc Bộ trưởng Nội vụ Peter Dutton trở thành một cơ quan ngôn luận của Hoa Kỳ, và cho rằng lời kêu gọi mở cuộc điều tra về cách đối phó với cuộc khủng hoảng coronavirus của Trung Quốc là “đáng thương”.

Trong một cuộc phỏng vấn tuần trước, ông Dutton trích dẫn các nguồn tin của Bộ Ngoại giao Mỹ đã cho rằng Trung Quốc phải chịu trách nhiệm đối với đại dịch coronavirus kinh hoàng hiện nay.

Bình luận về lời yêu cầu mở một cuộc điều tra về Trung Quốc và WHO của ngoại trưởng Payne, Bộ trưởng Dutton, là người đã nhiễm coronavirus đến mức phải vào bệnh viện cấp cứu, nói với Nine Network:

“Tôi không nghĩ rằng chúng ta thắc mắc quá nhiều - nó chắc chắn là yêu cầu chính đáng của chúng ta, vì Úc cũng đang ở tại tâm chấn của vụ dịch bệnh này khi nó đang tìm cách len lỏi vào xã hội chúng ta.”

“Tôi nghĩ rằng phận sự của Trung Quốc phải trả lời những câu hỏi và cung cấp thông tin, để mọi người có thể có sự rõ ràng và chính xác về những gì đã xảy ra vì chúng ta không muốn dịch bệnh này được lặp đi lặp lại.”

“Và, chúng ta biết rằng đây không phải là trường hợp đầu tiên của một loại virus được lây lan từ các chợ động vật hoang dã và mọi người cần phải trung thực về điều đó.”

Ông Dutton đã phải vào bệnh viện vì coronavirus hồi tháng 3.

Trả lời câu hỏi của tờ Thời báo Hoàn cầu, một cơ quan truyền thông của nhà nước Trung Quốc nổi tiếng với việc đưa ra một đường lối cứng rắn để đáp trả những chỉ trích về Bắc Kinh, Trình Tĩnh Nghiệp cho rằng Bộ trưởng Nội vụ Úc Dutton chỉ là “một con két” lặp lại những điều Mỹ nói. Diễn biến này đang gây ra những căng thẳng ngoại giao giữa hai bên.

Source:SBSAustralia and China clash over independent inquiry into coronavirus pandemic